روزنامه اعتماد: در جريان برگزاري كنفرانس قلب آسيا در شهر آمريتسار هند، شركت‌كنندگان تمام تمركز خود را بر تقويت همكاري هماهنگ منطقهاي و بين‌المللي براي اطمينان از حذف تروريسم در تمام اشكال و مظاهر آن گذاشتند.
«برخورد با چالش‌ها، دستيابي به رفاه» شعار كنفرانس امسال بود. در همين رابطه در كنفرانس ياد شده، تروريسم، خشونت‌طلبي افراطي و تندروي به عنوان بزرگ‌ترين چالش‌هاي منطقه قلب آسيا شناخته شد. واقعيت اين است كه در طول يك سال گذشته كنفرانس قلب آسيا به‌طور قابل توجهي تمركز خود را از موضوع «اتصال منطقهاي و همكاري‌هاي اقتصادي» به «مبارزه با تروريسم» در منطقه قلب آسيا تغيير داده است. از سوي ديگر در طول برگزاري كنفرانس قلب آسيا در آمريتسار هند، پاكستان مورد انتقاد شديد قرار گرفت.
اشرف غني رييس‌جمهور افغانستان آشكارا پاكستان را متهم به راه‌اندازي يك جنگ اعلام نشده در افغانستان از طريق حمايت پنهاني از شبكه‌هاي تروريستي متهم كرد. همچنين مودي نخست‌وزير هند در جريان سخنراني خود خواستار انجام اقدامات سختگيرانه در برابر كساني شد كه براي تروريسم، سرپناه و حامي مالي محسوب مي‌شوند. وي بدون آنكه نامي از پاكستان ببرد، سكوت و انفعال در برابر تروريسم جاري در افغانستان و منطقه را تنها باعث جسورتر شدن تروريست‌ها و آمران‌شان دانست. واقعيت اين است كه آنچه كه در جريان كنفرانس قلب آسيا نمود عرياني پيدا كرد، نفرت و خصومت قابل ملاحظه هر دو كشور افغانستان و هند نسبت به پاكستان بود كه باعث شد تا تقريبا هرگونه پروتكل و تعارفات ديپلماتيك را ناديده بگيرد. رخدادها و حواشي كنفرانس قلب آسيا نشان داد كه هر دو كشور براي تحقير پاكستان از هيچ كوششي تلاش نخواهند كرد.
حواشي رخ داده دركنفرانس قلب آسيا سوالات انتقادي متعددي را از سوي افكار عمومي و جامعه رسانه‌اي پاكستان بر عليه رهبري مدني و نظامي اين كشور مطرح كرد. از جمله اينكه: ٢٠ كشور به همكاري براي خاتمه جنگ داخلي افغانستان و كمك به ثبات سياسي و اقتصادي متعهد شده‌اند اما تاكنون شكل عملي به خود نگرفته است. چرا عمليات طالبان همچنان ادامه دارد؟ كابل در ياس و نااميدي غرق شده است و دهلي‌نو پاكستان را ريشه تمام مسائل خود نشان مي‌دهد. حال اشرف غني نيز همراه آن شده است. همچنين گروهي ديگر از رسانه‌هاي پاكستاني از دولت اين كشور انتقاد كردند كه چرا به اتهامات اشرف غني و مودي پاسخ لازم را نداده است. در اين ميان نماينده شركت‌كننده در كنفرانس قلب آسيا از سوي پاكستان يعني سرتاج عزيز (مشاور نخست‌وزير در امور سياست خارجي) با انتقادات شديد مواجه شد. به نظر مي‌رسد اين انتقاد تا حدي درست است و براي بررسي امور امنيت ملي و تنظيم ديپلماسي بر اساس آن، ميان ارتش و دولت پاكستان ارتباط و نظام سازنده‌اي وجود ندارد. همچنين برخي از منتقدين عدم حضور يك فرد مشخص به عنوان وزير امورخارجه در كابينه دولت مركزي را دليل بروز اين وضعيت مي‌دانند.
از سوي ديگر طي دو سال گذشته اشرف غني، رييس‌جمهور افغانستان همه حيثيت و آبروي خود را با وجود مخالفت‌هاي جدي داخلي و ناخرسندي هند به ميان آورد و به ژنرال راحيل شريف فرمانده سابق ارتش اعتماد كرد. دليل آن هم روشن است: اشرف غني انتظار داشت كه پاكستان، طالبان را به پاي ميز مذاكرات آورده اما به‌نظر مي‌رسد ژنرال راحيل شريف نتوانست يا نخواست اين كار را انجام دهد. اشرف غني پس از نااميدي كامل، با هند همراه شده و از جامعه جهاني نيز خواسته است كه براي رسيدن به اين هدف به پاكستان فشار وارد كند. درخواست مهم وي اين است كه ارتش پاكستان عليه تمام عوامل ضددولتي كه پناهگاه‌هاي آنان در پاكستان قرار داشته و در افغانستان دست به عمليات مي‌زنند و تضعيف دولت اين كشور را پيگيري مي‌كنند، اقدام كند، به همين دليل در اعلاميه كنفرانس قلب آسيا درخواست شد كه عليه شبكه حقاني، جيش محمد، لشكر طيبه و ديگر گروه‌هاي افراطي اقدام شود. برداشت آنان اين است كه تشكيلات امنيتي پاكستان براي خاتمه دادن به فعاليت اين گروه‌ها و حذف آنها آمادگي لازم را ندارد چرا كه به زعم آنها، گروه‌هاي يادشده يك سرمايه استراتژيك و راهبردي محسوب مي‌شوند.
به نظر برخي تحليلگران مسائل پاكستان اين واقعيتي كتمان‌ناپذير است. آنها سهيم بودن اين گروه‌ها در دكترين امنيتي پاكستان عليه هند را دليل اين امر مي‌دانند. ضمن اينكه گفته مي‌شود تشكيلات امنيتي ارتش پاكستان اميدوار به تشكيل يك دولت دوست در افغانستان با حضور گروه‌هاي ياد شده بوده تا هند نتواند درآنجا نفوذ كند. با وجود اين مسائل، تشكيلات مزبور تاكيد دارد كه ابتدا راه‌حلي براي تنش‌هاي مهم با هند يافته شود. در واقع گره سياست خارجي پاكستان به اين مساله وابسته شده است. در غير اين صورت انزواي منطقهاي و جهاني و بروز انتقادات دراين خصوص امري طبيعي به‌نظر مي‌رسد. به‌نظر منتقدين پاكستاني، دنيا نمي‌تواند با ديدن پاكستان مسلح به سلاح‌هاي هسته‌اي كه با كشورهاي همسايه خود يعني هند و افغانستان داراي روابط تنش‌زا بوده و حاضر نيست گروه‌هاي جهادي را تحت كنترل خود درآورد، اقتصاد آن دچار ركود شده و جامعه آن به دليل تنش‌هاي منطقهاي، فرقه‌اي و زباني (نژادي)، تكه‌تكه شده است، آسوده بخوابد.
براساس آنچه گفته شده به نظر مي‌رسد پاكستان خود تا حدودي مقصر است. زيرا با استفاده از اين عوامل غيردولتي به دنبال رسيدن به اهداف خود بوده است. منطقه و جهان به پاكستان به چشم يك تهديد براي خود مي‌نگرد. همين امر انزواي اين كشور را درپي داشته است. واقعيت اين است كه هم دولتمردان پاكستاني و هم دولتمردان هندي بايد از جنگ‌هاي نيابتي دست كشيده و با اقدامات سازنده خود شرايط منطقه جنوب آسيا را به سمت صلح و پيشرفت و توسعه سوق دهند چرا كه زمينه‌هاي بالقوه اين مولفه‌ها در منطقه وجود دارد.