سلامت نیوز: یک متخصص مغز و اعصاب گفت: تیک‌ها جزو اختلالات حرکتی شایع در کودکان هستند که در بزرگسالان نیز برای اولین بار دیده می‌شود، این اختلال معمولا قبل از 18 سالگی درمان می‌شود و با پیاده‌روی، شنا و رعایت بهداشت خواب کنترل می‌شود.

فاطمه خمسه در گفت‌وگو با فارس، با بیان اینکه تیک شایع‌ترین اختلال حرکتی در کودکان است، اظهار داشت: تیک جزو اختلالات حرکتی شایع است که در کودکان بیش از بزرگسالان دیده می‌شود هرچند در بزرگسالان نیز برای اولین بار به چشم می‌خورد.

وی افزود: تیک حرکات تکراری است که به شکل‌های مختلف مانند پلک‌زدن مکرر، بالا انداختن شانه، چین انداختن بینی، صاف کردن گلو و ... خود را نشان می‌دهد.

* انواع تیک کدام است؟

این نورولوژیست با اشاره به انواع تیک گفت: تیک‌ها به دو شکل صوتی و حرکتی خود را نشان می‌دهند، تیک‌های صوتی با صاف کردن گلو، حالتی شبیه دفع خلط، صدای ناگهانی خود را نشان می‌دهند و در تیک‌های شدید حالت فحش دادن نیز دیده می‌شود.

وی ادامه داد: در تیک‌های حرکتی فرد در دست، پا و صورت خود حرکاتی تکراری انجام می‌دهد که غیر ارادی است.

* تیک توره چیست؟

این متخصص مغز و اعصاب توره را جزو تیک‌های پیچیده عنوان کرد و اظهار داشت: توره به تیک‌های پیچیده‌ای گفته می‌شود که گاهی ترکیبی از تیک‌های صوتی و حرکتی است، همچنین فرد قبل از تیک احساس می‌کند که باید این کارهایی را انجام دهد، مثلا فردی که شانه‌هایش را بالا و پایین می‌اندازد می‌گوید احساس خستگی در شانه‌هایم می‌کنم و باید با این حرکت آنها را تخلیه کنم.

*تیک‌ها در خواب از بین می‌روند

این متخصص مغز و اعصاب، گفت: تیک‌ها بر خلاف سایر اختلالات حرکتی دیگر که در خواب ایجاد می‌شوند، موقع استراحت و خواب از بین می‌روند. همچنین فرد مبتلا می‌تواند در کوتاه‌ مدت تیک را کنترل کند، اما بعد از آن با شدت بیشتری به این رفتارهای تکراری می‌پردازد، مثلا اگر از فردی که تیک حرکتی پلک زدن چشم دارد بخواهیم که برای دقایقی پلک نزند قادر است این کار را انجام دهد، اما پس از آن با شدت بیشتری پلک می‌زند.

 

* تیک‌ها بعد از مدت کوتاهی از بین می‌رود

این نورولوژیست اظهار داشت: معمولا به مبتلایان به تیک این آگاهی را می‌دهیم که آنها به دارو نیاز ندارند و این اختلال ظرف مدت کوتاهی از بین می‌رود.

*کودکان مبتلا را از انجام تیک منع نکنید

این نورولوژیست با تأکید بر عدم منع دانش‌آموزان مبتلا از سوی اولیا مدرسه گفت: آگاهی به اولیا مدرسه درباره منع نکردن دانش‌آموزان مبتلا به انجام رفتارهای تکراری بسیار مؤثر است چرا که اگر فرد مبتلا را از انجام این حرکات تکراری منع کنیم استرس بیشتری بر آنها وارد می‌شود و همین امر می‌تواند تیک را افزایش دهد.

این متخصص مغز و اعصاب ادامه داد: برخی از انواع تیک‌ها طول می‌کشند و در عملکرد شغلی و اجتماعی فرد مبتلا اختلال ایجاد می‌کنند، همچنین در برخی تیک‌ها حرکات شدید گردن دیده می‌شود که ممکن است به ستون فقرات آسیب وارد کند بنابراین در این موارد به تجویز دارو نیاز است.

* تیک با افزایش استرس بیشتر می‌شود

خمسه با بیان اینکه در شرایط استرس تیک‌ها تشدید می‌شوند، گفت: مبتلایان باید خود را در معرض استرس، اضطراب و بی‌خوابی قرار ندهند چرا که این سازه‌ها منجر به افزایش و تشدید تیک آنها می‌شود، همچنین برخی داروها مانند ضد تشنج‌ها در کودکان ایجاد تیک می‌کنند و برخی از داروهایی که جزو مشتقات دوپامین هستند نیز در بزرگسالان تیک به وجود می‌آورند.

* ضربه به سر و سکته مغزی فرد را مستعد تیک می‌کند

این متخصص مغز و اعصاب اظهار داشت: برخی افراد به دنبال ضربه به سر، سکته مغزی و مسمومیت با منواکسیدکربن دچار تیک می‌شوند که این موارد در افراد بزرگسال دیده می‌شود.

 

وی ادامه داد: اختلال تیک در کودکان زودگذر است و تیک‌های توره که پیچیده‌تر هستند نیز تا قبل از 18 سالگی کنترل شده و نیاز به دارودرمانی ندارند.

* علت ابتلا به تیک چیست؟

خمسه گفت: علت ابتلا به تیک‌ها ممکن است ژنتیکی یا بدون علت باشد، همچنین برخی بعد از عفونت‌های استرپتوکوکی فرد را دچار تیک می‌کند که خوشبختانه با توجه به آنتی‌بیوتیک‌هایی که وجود دارد این احتمال بسیار کمتر شده است.

*مداخلات درمانی تیک در کودکان و بزرگسالان

این نورولوژیست تأکید کرد: برای درمان تیک در کودکان باید همه عوامل فشارزا را از بین ببریم، در مورد بزرگسالان نیز انجام ورزش روزانه به مدت یک ساعت پیاده‌روی می‌تواند استرس ناشی از فعالیت‌های روزمره را کاهش دهد.

وی افزود: برخی خانم‌های خانه‌دار می‌گویند موقع خرید بیشتر از یک ساعت پیاده‌روی می‌کنند این در حالی است که پیاده‌روی به قصد ورزش با پیاده‌روی که ناشی از فعالیت دیگر است متفاوت بوده چرا که پیاده‌روی به خاطر انجام امور روزمره خود عامل استرس‌زا محسوب می‌شود.

*شنا کنید و خوب بخوابید

این متخصص مغز و اعصاب خاطر نشان کرد: شنا، خواب مناسب و رعایت بهداشت زندگی می‌تواند در کاهش استرس و ابتلا به اختلالاتی که فشارهای روانی عامل ایجاد آنها هستند مؤثر باشد بر این اساس توصیه می‌شود تا افراد به ویژه کسانی که شب‌ها تا دیروقت بیدار می‌مانند و صبح تا نیم‌روز می‌خوابند به رعایت بهداشت خواب پرداخته و خود را در معرض استرس و ابتلا به اختلالاتی مانند تیک قرار ندهند.