روزنامه شهروند: پرداخت وام ازدواج از ٣میلیون تومان به ١٠میلیون تومان افزایش یافت. خبری که بعد از مدت‌ها بالاخره با قرارگرفتن در سامانه تسهیلات ازدواج رسمی شد. همین کافی بود تا بیش از ٩٧هزار نفر تنها تا ظهر روز گذشته به این سایت مراجعه کنند و تعداد قابل توجهی هم به سامانه ثبت‌نام وام ازدواج بروند و برای گرفتن وام وعده داده شده، نامشان را بنویسند. تمام آنها که پیش از این یا برای وام ٣میلیون تومانی ازدواج ثبت‌نام کرده بودند یا هنوز درگیرودار ثبت‌نام بودند، حالا امیدوار شدند تا این دو ١٠میلیون تومان را به زخمی از زندگی‌شان بزنند. تنها ٢٤ساعت کافی بود تا خبر افزایش وام ازدواج، ازسوی بیش از ٩٠هزار نفر بازدید شود، برای آنها، همان بازدید‌کننده‌ها همین یک جمله: «تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج برای هریک از زوجین مبلغ ١٠٠میلیون ریال است»، اهمیت داشت. افزایش ٧میلیون تومان به وام قبلی و رساندن آن به ١٠میلیون تومان، درحالی بود که پیش از این بانک‌ها برای افزایش ٣برابری عدد وام ازدواج، با توجه به کمبود منابع قرض‌الحسنه مخالفت کرده بودند، اما حالا با ابلاغ مصوبه مجلس شورای اسلامی و بانک مرکزی، بانک‌ها موظف شدند تا این وام را دراختیار متقاضیان قرار دهند. حالا براساس اعلام بانک مرکزی، تمام آنها که پیش از این در صف ازدواج بودند و حتی در زمان وام ٣میلیون تومانی ثبت‌نام کرده‌اند، با این تغییرات وام ١٠میلیون تومانی می‌گیرند. گفته می‌شود این تسهیلات با دوره بازپرداخت ٤٨ماهه و کارمزد چهار‌درصد از طریق بانک‌های حاضر در سامانه ازدواج پرداخت می‌شود. وام ١٠میلیون تومانی درحالی قرار است به ٤٥٠هزار نفر منتظر در صف وام ازدواج داده شود که پیش از این بانک‌ها برای پرداخت همان ٣میلیون تومان هم مشکل داشتند. قبلا یک‌هزارو٣٥٠میلیارد تومان برای پرداخت وام‌ها لازم بود اما حالا با اضافه‌شدن چند صفر، رقم به ٤٥٠٠هزار‌میلیارد تومان رسید. هشتم اردیبهشت‌ماه بود که عبد‌الناصر همتی، رئیس شورای هماهنگی بانک‌ها نسبت به مصوبه مجلس واکنش نشان داده بود، او افزایش ٣برابری تسهیلات ازدواج در بود‌جه ١٣٩٥ را با توجه به منابع محد‌ود قرض‌الحسنه بانک‌ها، غیرقابل اجرا توصیف کرد و افزود: «بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات منابع مالی محد‌ود‌یت د‌ارند.» او گفته بود: «این مصوبه چون قانون است، باید اجرایی شود اما به علت منابع محد‌ود بانک‌ها عملیاتی نیست، به این معنا که قبلا بانک‌ها مبلغ ٣میلیون تومان تسهیلات ازدواج را به یک‌میلیون نفر پرداخت می‌کرد‌ند، ولی درحال حاضر مجبورند مبلغ ١٠میلیون تومان را به ٣٠٠هزار نفر پرداخت کنند.»
٣میلیون ارزش نداشت، ١٠میلیون وام می‌ارزد
خبر افزایش وام ازدواج به ١٠میلیون تومان، جدای از توانایی بانک‌ها یا ناتوانی‌شان، صف‌های طولانی و ماه‌ها انتظار، برای خیلی‌ها خوشحال‌کننده بود: «بدجور گیر بودیم، فقط کاش بانک‌ها زیاد اذیت نکنند.» برای خیلی‌ها هم ناامیدکننده بود؛ «مصوبه اجرایی نمی‌شود، ١٠٠میلیون هم بشود، باز هم بانک‌ها وام نمی‌دهند.» خیلی‌ها هم سوال داشتند، آنها که برای وام ٣میلیون تومان اقدام کرده‌اند، نگران هستند نکند کلاه سرشان برود. «شبنم» اما در گروه انسان‌های خوشحال است. کسی که خبر افزایش وام ازدواج به ١٠میلیون تومان را از یکی از کانال‌های خبری خوانده؛ «از وقتی شنیدم وام ازدواج از ٣میلیون به ١٠میلیون تومان رسیده، خیلی خوشحالم، به محض خواندن خبر، به همسرم پیام دادم.» «شبنم» که تنها دوهفته از تاریخ ثبت عقدش می‌گذرد، می‌گوید: «حدود یک‌ماه پیش در تاکسی نشسته بودم و از رادیو مصاحبه‌ای با یکی از مسئولان بانکی را می‌شنیدم، او می‌گفت، اعتباری برای پرداخت وام ازدواج ندارند و زیر بارش هم نمی‌روند، آن روز خیلی ناراحت شدم، راستش ما برای ازدواج به پول نیاز داریم، ١٠میلیون برای هر نفر، می‌شود ٢٠میلیون تومان و واقعا می‌توان برای مقدمات ازدواج از آن استفاده کرد.» او حرف‌های دیگری هم می‌زند: «فرق ٦میلیون تومان برای یک زوج با ٢٠میلیون تومان زمین تا آسمان است، واقعا می‌تواند کمک کند، دیروز که این خبر را خواندم، به این فکر کردم که برای شروع زندگی آنقدرها که فکر می‌کردم، بی‌پناه نیستم و بالاخره جایی هست که به ما کمک کند.»
«مهدی» بیش از یک‌سال از عقدش می‌گذرد، او هم این خبر را خوانده؛ «من برای ٣میلیون تومان وام ازدواج اقدام نکردم، چون زمانی که شرایطش را خواندم، واقعا فکر کردم که ارزش این همه دوندگی و ضامن آوردن و بردن ندارد، به همین خاطر من و همسرم صرف‌نظر کردیم، اما حالا که فهمیدم وام ازدواج برای هرنفر ١٠میلیون تومان شده، دیگر ارزش پیگیری را دارد.» او همین دیروز به سایت تسهیلات ازدواج رفت و ثبت‌نام کرد و افزود: «البته در سایت نوشته که برای ساکنان تهران تنها چند بانک آماده پرداخت وام هستند، البته باید منتظر بمانیم و ببینیم کدام بانک را به ما معرفی می‌کنند.» «حمید»، هم تازه‌داماد است، دو سه‌ماه بیشتر از تاریخ عقدش نمی‌گذرد. او برای وام ٣میلیون تومانی ثبت‌نام کرده بود که حالا از وام ١٠میلیون تومانی باخبر می‌شود: «چند ماه پیش که برای وام ازدواج اقدام کرده بودیم و اسم‌مان هم درآمد، مدیر بانک از ما خواست تا دست نگه داریم، چراکه وام‌ها درحال افزایش است، امروز که شنیدم وام ١٠میلیون تومان شده، خیلی خوشحال شدم، فردا هم برای پیگیری ماجرا به بانک مراجعه می‌کنم.» او حرف‌های دیگری هم می‌زند: «٢٠میلیون تومان واقعا رقم خوبی است، می‌توانم از آن برای پرداخت قسط‌های خانه استفاده کنم.»
«مریم»، اما تازه‌عروسی است که سال گذشته موفق به دریافت ٣میلیون تومان شده، او می‌گوید: «آذرماه سال قبل بود که پس از چندماه انتظار موفق شدم ٣میلیون تومان وام ازدواج بگیرم، اما آن‌قدر شرایطش سخت بود و آن‌قدر از ضامنی که آورده بودیم، ایراد گرفتند و شرط گذاشتند که همسرم صرف‌نظر کرد، به همین خاطر فقط من وام گرفتم.» مریم ادامه می‌دهد: «دو سه‌ماه طول کشید تا به ما وام دادند، با آن مبلغ هم نتوانستم کار خاصی انجام دهم، بخشی از آن را بابت قرض‌هایی که برای خرید جهیزیه گرفته بودم، دادم، مقدارش خیلی کم بود، اما حالا که می‌شنوم وام ازدواج ١٠میلیون تومان شده، خیلی ناراحتم، البته حداقل همسرم می‌تواند برای گرفتن این وام اقدام کند.»
افزایش وام هنوز به بانک‌ها ابلاغ نشده
مدت زمانی طول کشید تا مصوبه مجلس شورای اسلامی، ازسوی بانک مرکزی به بانک‌ها ابلاغ شود، حالا تمام بانک‌های سراسر کشور موظف به پرداخت وام ١٠میلیون تومانی هستند. براساس اعلام بانک مرکزی، بانک‌های ملت، ملی، تجارت، صادرات، سپه، پارسیان، اقتصادنوین، کارآفرین، ایران‌زمین و برخی از موسسه‌های مالی و اعتباری بخشی از این بانک‌ها هستند. تاکنون تنها بانک‌هایی که برای پرداخت این وام‌ها اعلام آمادگی کرده‌اند، در لیست قرار گرفته‌اند و درصورت اضافه‌شدن اعتبارها، امکان افزوده‌شدن تعداد بانک‌ها هم وجود دارد.
با این‌که بانک مرکزی مصوبه مجلس شورای اسلامی را به بانک‌های سراسر کشور ابلاغ کرده، اما مسئول اعتبارات یکی از این بانک‌ها به «شهروند» می‌گوید: «هنوز با ما برای پرداخت این وام‌ها صحبتی نشده است.» به گفته این کارمند بانک صادرات، اگر بانک مرکزی این موضوع را به مدیران بانک‌ها ابلاغ کرده باشد، مدت زمانی طول می‌کشد تا شعبه‌ها درجریان کار قرار بگیرند و موضوع به آنها هم ابلاغ شود. به همین خاطر باید منتظر ماند تا این مصوبه به شعبه‌ها هم اعلام شود. او در توضیح بیشتر می‌گوید: «زمانی که در اخبار، خبر بانکی اعلام می‌شود، معمولا یک هفته بعد از آن در بانک‌ها اجرا می‌شود، به همین خاطر پرداخت وام ١٠میلیون تومانی هنوز به ما اعلام نشده و مردم همچنان برای گرفتن وام ٣میلیون تومانی به ما مراجعه می‌کنند، نمونه آن هم همین دیروز بود که برای گرفتن این وام به شعبه ما آمدند.» براساس اعلام این کارمند بانک صادرات، هرکس که می‌خواهد وام ازدواج بگیرد، باید در سامانه ازدواج ثبت‌نام کند، از طریق همان سایت است که مشخص می‌شود برای دریافت وام باید به کدام بانک مراجعه کند: «هیچ‌کس به‌طور مستقیم برای دریافت وام ازدواج به بانک‌ها نباید مراجعه کند، بانک مرکزی است که مشتریان را به بانک‌ها می‌فرستد، چراکه ممکن است بانک مورد نظر متقاضی در آن زمان، قدرت پرداخت وام نداشته باشد، برخی از بانک‌ها هستند که سقف وام‌دهی‌شان پر شده، به همین خاطر نمی‌توانند وام دهند.» او درباره میزان تقاضا برای دریافت وام ازدواج هم حرف‌هایی می‌زند: «در برخی از ماه‌ها، میزان درخواست وام ازدواج زیاد می‌شود، یعنی تعداد کسانی که برای گرفتن وام به ما مراجعه می‌کنند، افزایش پیدا می‌کند، مثلا در ماه‌های تابستان. اگر مدارک متقاضی تکمیل باشد، هم تنها ٢٤ساعت زمان می‌برد تا وام پرداخت شود.» به گفته او، درحال حاضر تمام وام‌های زیر ١٠میلیون تومان تنها به یک ضامن نیاز دارد.
با افزایش وام ازدواج، نباید انتظار بالا رفتن عدد ازدواج داشت
با این‌که همه از افزایش وام ازدواج استقبال کرده‌اند، اما حسن موسوی‌چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران معتقد است که با بالارفتن صفرهای وام ازدواج، روند ازدواج درکشور مثبت نمی‌شود. او به «شهروند» می‌گوید: «این‌که دولت تسهیلات بیشتری برای ازدواج درنظر گرفته را باید به فال نیک گرفت، البته این را نباید فراموش کرد که پول هیچ‌وقت انگیزه ازدواج نمی‌آورد، می‌تواند گامی باشد که فرد را به سمت ازدواج ببرد اما انگیزه نهایی نیست.» او ادامه می‌دهد: «نباید این انتظار را داشت که با افزایش وام ازدواج، میزان ازدواج درکشور بالا رود، به هرحال به جز وام، مولفه‌های مهم‌تری برای ازدواج وجود دارد، اطمینان از آینده، انگیزه، مسئولیت‌پذیری و اشتغال، بخشی از اینهاست. اگر این مولفه‌ها تحقق پیدا نکند، اتفاق خاصی برای میزان ازدواج نمی‌افتد.» به گفته رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران، زمانی که شغل نباشد، ازدواج هم صورت نمی‌گیرد، از آن طرف، اطمینان از آینده یکی از مهم‌ترین مولفه‌های است که باید در فرد ایجاد شود: «افراد برای ازدواج، باید آمادگی ذهنی داشته باشند، اطمینان از آینده یکی از آنهاست، موضوعی که تنها با افزایش وام ازدواج به دست نمی‌آید.»