طی روزهای اخیر خبرهای ضد و نقیضی درباره درگذشت این اندیشمند برجسته مصری و جهان عرب منتشر شده بود که همگی تکذیب شد، با این حال تلویزیون مصر روز چهارشنبه 28 بهمن رسما خبر درگذشت هیکل را اعلام کرد.

 

 

 هیکل فراتر از یک نویسنده، روزنامه‌نگار، سیاستمدار و ناظر و کارشناس مسائل راهبردی و کارشناس سیاست‌های عربی و بین المللی بوده و در مراحل حساس و سرنوشت‌ساز تاریخ مصر پست‌های سیاسی متعددی داشت و از زمان ریاست جمهوری جمال عبدالناصر در برخی موارد دوست و مشاور رؤسای جمهور مصر و در مواردی نیز دشمن سرسخت آنان بود.

 

فراتر از همه این موارد هیکل در سال 1923 میلادی شاهد تاریخ مصر جدید بود و به‌عنوان کسی که کار روزنامه نگاری خود را از آغاز دهه چهل شروع کرد، شاهد این تحولات بود.

 

نگاهی به نوشته‌های بی‌شمار او در مورد تاریخ مصر و سراسر منطقه عربی و مسائل سرنوشت‌ساز و کشمکش‌های سیاسی و نیز ماهیت نظام‌های حاکم آن و موضوع اصلی جهان عرب یا همان قضیه فلسطین به‌اضافه کشمکش با دشمن اسرائیلی کافی است تا معلوم شود هیکل امیر شاهدان تاریخ معاصر مصر بود.

 

وی با آگاهی فراوان و فرهنگ گسترده و تجربه زیادی که در طول سالها به دست آورد و شامه تیز سیاسی و دیدگاه کارشناسانه و قلم منحصر به فرد خود با حوادث مهم تاریخ مصر همراه شد.

 

از ملی شدن کانال سوئز تا گفت‌وگوهای وحدت عرب‌ها و از جنگ شش‌روزه تا پیمان کمپ دیوید و تمام امتیازدهی‌ها و فروپاشی‌های مربوط به آن و از دوران جمال عبدالناصر تا صعود و نزول سادات که آن را با نام اختصاری «پاییز خشم» یاد کرد، تا زمان عبدالفتاح السیسی در انقلاب 25 ژانویه و 30 ژوئن همه را پشت سر گذاشت.

 

هیکل از سال 1957 سردبیر روزنامه الاهرام بود تا اینکه انور سادات در سال 1974 او را برکنار کرد.

 

او بنیانگذار مرکز معروف مطالعات سیاسی و راهبردی الاهرام در سال 1968 بود و با زبان، شیوه و اطلاعات و تحلیل‌های خود به مرجعی تبدیل شد که نمی‌توان او را نادیده گرفت و به‌نوبه خود یک مکتب روزنامه نگاری سیاسی و نویسندگی و تحلیل مسائل راهبردی سیاست‌ها و کشمکش‌ها بود.

 

وی در اواخر سال گذشته میلادی با «لمیس الحدیدی» در شبکه سی.بی.سی. نابودی عرب‌ها را تسلیت گفت و از «فراموش شدن فلسطین» ابراز تأسف کرد.

 

وی در این گفت‌وگو اظهار داشت: صحبت‌های [موشه] دایان را به خاطر بیاورید که گفت، "ارتش اسرائیل فقط یک نیروی بازدارنده در مقابله با عربها هستند و آنان را از ما دور می‌کنند و عرب‌ها در تناقضات و کشمکش‌های خود غرق شده‌اند"، این تئوری امنیتی اسرائیل است که برخی عربها به جان عرب‌های دیگر افتاده و اسرائیل را رها کنند.