تحریم های ثانویه به تحریم هایی گفته می شود که دستگاه حکومتی آمریکا علیه ایران وضع کرده است و بر اساس آن شرکت ها یا افراد غیر آمریکایی هم که با شرکت ها و افراد ایرانی تحریم شده مراوده داشته باشند با مجازات های آمریکا مواجه می شوند.
آن چه برای اقتصاد ایران مشکل ایجاد کرد این گونه تحریم ها بود که از سال 2011 به این سو و به بهانه فعالیت های هسته ای علیه ایران وضع شد.
با وجود حل و فصل پرونده هسته ای و اقدام ایران در محدود کردن فعالیت های هسته ای خود همه تحریم های ثانویه برداشته نشده و شرکت ها و افراد مهمی همچنان در فهرست تحریم های ثانویه آمریکا قرار دارند.
وزارت خزانه داری آمریکا در پایگاه رسمی خود متنی را شامل پرسش و پاسخ با موضوع اجرای برنامه جامع اقدام مشترک قرار داده است.
در این متن آمده است 200 شرکت یا فرد ایرانی همچنان در فهرست تحریم های ثانویه آمریکا حفظ شده اند. شرکت های مهمی در این فهرست قرار دارند که از جایگاه خوبی در اقتصاد کشور برخوردارند.
در بخشی از این متن به حفظ تحریم ها علیه برخی نهادهای مالی ایران اشاره شده است. اگرچه بسیاری از بانک ها و موسسات مالی ایران با اجرایی شدن برجام از فهرست تحریم های ثانویه آمریکا خارج شده اند اما 4 بانک ایرانی همچنان با این تحریم ها مواجه هستند.
وزارت خزانه داری آمریکا تصریح کرده است بانک های انصار، صادرات، مهر، و بانک صادرات شعبه لندن همچنان تحت تحریم های ثانویه آمریکا قرار دارند و شرکت ها و افراد خارجی نمی توانند با آن ها مراوده داشته باشند.
بر این اساس اگرچه در برقراری ارتباط با سایر بانک ها و نهادهای مالی ایران منعی وجود ندارد اما این چهار نهاد مالی نمی توانند به شبکه مالی جهانی از جمله سوئیفت دسترسی پیدا کنند.
البته برقراری ارتباط با سایر بانک های ایرانی نیز مشروط شده است. بانک های خارجی نمی توانند با این بانک ها مبادلات دلاری از طریق نهادهای مالی آمریکا انجام دهند.
با توجه به پیچیدگی مراودات و مبادلات در شبکه بانکی جهان و ارتباط تنگاتنگ بین بانک های کشورهای مختلف همین شرط کافی است که بانک های خارجی از انجام مبادلات دلاری با ایران امتناع کنند.
به ویژه این که در دوران تحریم جریمه های کمرشکن و میلیاردی از سوی دولت آمریکا علیه بانک های همکاری کننده با ایران وضع شده است و این مسئله باعث شده است تا بانک های خارجی در برقراری مبادلات مالی به ویژه مبادلات دلاری محتاط باشند.