اینترنت اشیا (Internet of Things) فناوری پیشرفته ای است که در آن برای هر موجود قابلیت ارسال داده از طریق شبکه های ارتباطی اعم از اینترنت و یا اینترانت فراهم می شود. مهمترین مزیت همه گیر شدن اینترنت اشیا، قابلیت اتصال انواع اشیا و وسایل به دنیای مجازی است.
اینترنت اشیا به اختصار «آی او تی»(IOT)، برای نخستین بار در سال ۱۹۹۹ میلادی توسط کوین اشتون مورد استفاده قرار گرفت و جهانی را توصیف کرد که در آن هر چیزی، از جمله اشیا بی جان، برای خود هویت دیجیتال داشته باشند و به کامپیوترها اجازه دهند آنها را سازماندهی و مدیریت کنند.
اینترنت در حال حاضر همه مردم را به هم متصل کرده اما با اینترنت اشیا تمام اشیا به هم متصل می شوند.
به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، شاید باور این همه تحولات در شرایط کنونی که تعداد اندکی از اشیا مانند تلویزیون و گوشی تلفن همراه به اینترنت متصل شده اند، قدری دشوار باشد اما با ورود این فناوری پیشرفته شاهد تحولات فراوانی در بخش های مختلف همچون حمل و نقل خواهیم بود.
کارشناسان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات معتقدند که این فناوری پیشرفته تهدیدها و فرصت هایی را به همراه دارد که با برنامه ریزی مناسب برای برطرف کردن تهدیدها، می توان سطح رفاه و آسایش جامعه را افزایش داد.
بسیاری از شرکت های بزرگ تجاری و دستگاه و نهادهای دولتی در برخی کشورها در حال سیاستگذاری و تدوین استاندارد برای بهره گیری از اینترنت اشیا هستند و در این راستا مسئولان جمهوری اسلامی ایران نیز برنامه ریزی هایی برای ورود به این عرصه جدید انجام داده اند.
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در این خصوص به خبرنگار علمی ایرنا گفت: اینترنت اشیا مرحله بلوغ «ای سی تی» (ICT) است. با بهره گیری از این فناوری پیشرفته از حوزه مجازی به دنیای واقعی وصل می شویم و از خدمات آن استفاده می کنیم.
دکتر امیرحسین دوایی، ارتقای کیفیت زندگی مردم، افزایش بهره وری و ایجاد فضای جدید کسب و کار و بازارسازی را از جمله مزایای این فناوری پیشرفته اعلام کرد.
وی از راه اندازی شورای راهبردی اینترنت اشیا در وزارت ارتباطات خبر داد و افزود: این شورا در راستای ایجاد زیرساخت های قانونی و تعیین استانداردها و پروتکل ها در این حوزه، راه اندازی شده است.
معاون وزیر ارتباطات ادامه داد: در صورتیکه زیرساخت های خاص این فناوری پیشرفته در کشور حتی با کمک های مجموعه های بین المللی ایجاد شود، فضایی برای کسب و کار فراهم خواهد شد که بسیار وسیع و گسترده است.
دوایی با بیان اینکه ایجاد زیرساخت در این حوزه وظیفه دولت است، تصریح کرد: کارهای زیربنایی در این حوزه باید به نحو مطلوب انجام شود تا زمینه ورود فعالانه افراد نوآور، بخش خصوصی و شرکت ها به حوزه توسعه خدمات بر مبنای «آی او تی»(IOT) فراهم شود.
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: برنامه هایی داریم که بتوانیم در دانشگاه ها به نوعی محیط های آزمون که هم جنبه آموزشی و هم جنبه پژوهشی دارد، به تدریج شکل گیرد.
وی گفت: برخی دانشگاه های کشور براساس ظرفیت و توانایی خود وارد کاربرد خاص «آی او تی»(IOT) می شوند، مثلا یک دانشگاه در بخش حمل و نقل و دانشگاه های دیگری در حوزه هایی مانند سلامت، اتوماسیون و بهره وری انرژی ساختمان فعالیت کنند.

** حدود ۵۰ میلیارد اشیا تا سال ۲۰۲۰ به هم متصل می شوند
استاد دانشگاه علم و صنعت ایران افزود: تا سال ۲۰۲۰ میلادی نزدیک به ۵۰ میلیارد اشیا به هم متصل می شوند و انجام این کار بزرگ نیاز به برنامه ریزی، تامین تجهیزات و اینترنت لازم دارد.
علی اکبر جلالی ادامه داد: برخی کشورهای توسعه یافته، مطالعات و برخی اقدامات را در این زمینه انجام داده اند و با موفقیت هایی که در این زمینه محقق کرده اند و بهره گیری از این فناوری پیشرفته را در برنامه های بلندمدت خود گنجانده اند.

** اینترنت اشیا انقلابی عظیم در حوزه فناوری
وی اینترنت اشیا را انقلابی بزرگ و عظیم در حوزه فناوری دانست و گفت: شهر هوشمند با اینترنت اشیا دست یافتنی خواهد بود.
جلالی افزود: برخی کشورهای پیشرفته اقدامات خوبی در حوزه اینترنت اشیا انجام داده اند، ما نیز باید با برنامه ریزی علمی و سنجیده، بتوانیم همپای آنها برای دستیابی به این فناوری نوین به پیش برویم.
استاد دانشگاه علم و صنعت ایران با بیان اینکه مقوله اینترنت اشیا باید بصورت علمی و با کمک بخش خصوصی پیش رود و نباید دولتی شود، تاکید کرد: دولت هم باید زیرساخت های این کار مهم را فراهم کند تا این موضوع مهم به نحو مطلوب در جامعه نهادینه شود.
جلالی گفت: مسئولان و دست اندرکاران متوجه اهمیت این فناوری مدرن شده اند و اقداماتی را برای بهره گیری از آن با حضور افراد متخصص دانشگاهی، مسئولان ذیریط و بخش خصوصی در دست اجرا دارند.
وی به اشاره به وجود برخی چالش های پیش روی اینترنت اشیا در کشور، تدابیر لازم برای رفع این چالش ها را برای بهره مندی کافی مردم از این فناوری پیشرفته خواستار شد.
استاد دانشگاه علم وصنعت ایران، امنیت را عمده ترین چالش اینترنت اشیا عنوان کرد و افزود: این مشکل بزرگی است و باید با برنامه ریزی مناسب آن را برطرف کرد.
وی یکی دیگر از چالش های پیش روی کشور در بحث اینترنت اشیا را از جنس فرهنگی دانست و گفت: هر فناوری و پدیده نو که ایجاد و یا تولید می شود، به دقت برای بومی سازی و یا راه اندازی آن در کشور تلاش نمی کنیم و این تاخیر سبب عقب افتادگی در ابعاد مختلف می شود.
جلالی با بیان اینکه اعتبار، وقت و انرژی را به جای دولت الکترونیک باید صرف اینترنت اشیا کرد، افزود: به نظر می رسد در موضوع دولت الکترونیک، کند عمل کردیم و اکنون باید خود را با روش های جدید تطبیق دهیم.