تسنیم: تدریس دروس تحول یافته علوم سیاسی در مقطع کارشناسی از مهرماه سالی جاری در کلیه دانشگاه‌های کشور آغاز می‌شود.

برنامه تحول و ارتقاء دوره کارشناسی علوم سیاسی در 219 صفحه جمع‌بندی شده که در سه بخش  کلیات، عناوین دروس و سرفصل‌ها تدوین شده است.

بخشی از برنامه تحول و ارتقاء دوره کارشناسی علوم سیاسی در ادامه می‌آید:

اعضای کارگروه تحول و ارتقاء علوم سیاسی
ردیف     نام و نام خانوادگی     دانشگاه
1     منوچهر محمدی رئیس کارگروه     موسسه امام‌خمینی(ره)
2     ابراهیم برزگر     علامه طباطبایی
3     سیدجلال دهقانی فیروز آبادی     علامه طباطبایی
4     مرتضی نبوی مرکز پژوهشی مطالعات راهبردی توسعه     مطالعات راهبردی توسعه
5     محمدجواد نوروزی     موسسه امام‌خمینی(ره)
6     نجف لک‌زایی     باقرالعلوم- قم
7     امیرمحمد حاجی‌یوسفی     شهید بهشتی
8     رحیم عیوضی     موسسه امام‌خمینی(ره)
9     ابراهیم متقی     تهران
10     سیدرضا عاملی     تهران
11     محمدرضا مرندی     شهید بهشتی
12     جلال درخشه     

امام صادق(ع)

مقدمه طرح

با گذشت سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، بازنگری در عناوین، سرفصل‌ها و محتوای دروس رشته علوم سیاسی با رویکرد تحول و ارتقاء در این رشته بر پایه مبانی و ارزش‌های اسلامی ضروری به نظر می‌رسید.

بدین منظور کارگروه تحول و ارتقاء علوم سیاسی تحت نظر شورای تخصصی تحول در علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی آغاز به کار نمود.

این کارگروه بعد از تدوین رسالت و اهداف تحول و ارتقاء رشته علوم سیاسی هر سه مقطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری را مورد بازنگری اساسی قرارداد.

مجموعه پیش رو شامل مشخصات کلی، رسالت، اهداف، ضرورت‌ها، عناوین و سرفصل‌های دروس و سرفصل‌های دوره کارشناسی علوم سیاسی می‌باشد که در جلسه  مورخ 20 / 12 / 1392 شورای برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و جلسه 8/7/1392 شورای تخصصی علوم انسانی که به ریاست جناب آقای مخبردزفولی تشکیل شده بود به تصویب رسیده و از اول مهرماه 1393 در کلیه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در رشته علوم سیاسی لازم‌الاجراست.

1- رسالت رشته علوم سیاسی در دوره کارشناسی

2-1- مطالعه و آموزش حوزه عام علوم سیاسی در ابعاد مختلف به صورت کارآمد و به‌هنگام

2-2- آموزش علوم سیاسی بر پایه مبانی نظری اسلامی با تکیه بر کلیات و مطابق با فهم دانشجوی تازه‌وارد

2-3- تربیت کارشناس، مدیر و کارگزار سیاسی برای نهادهای مرتبط

2-4- تربیت دانش‌آموختگان علوم سیاسی با هویت اسلامی-ایرانی

2-5- تربیت پژوهشگر برای فهم مسائل سیاسی ایران و جهان

2-6- تربیت تحلیل‌گر برای حوزه‌های مختلف اعم از حوزه‌های سیاست داخلی و خارجی

2-7- تربیت دبیر برای وزارت آموزش و پرورش

2-8- ارتقاء فهم سیاسی برای افزایش توانایی تحلیل مسائل سیاسی ایران و جهان

2-9- افزایش مهارت دانشجو برای نقادی و نیز طرح مباحث پایه‌ای و افزایش دانش سیاسی از طریق ارائه مطالعات توصیفی

2- نحوه ارائه دروس دوره کارشناسی

3-1- مباحث دوره کارشناسی علوم سیاسی (به‌صورت یکپارچه و در یک رشته) و در چهار قسمت شامل (دروس پایه و اسلامی، دروس عمومی، و دروس اصلی تخصصی و دروس اختیاری) ارائه خواهد شد.

3-2-مرحله اول: دروس پایه با تاکید بر مباحث اسلامی و نظری در تقویت مبانی و دیدگاه اسلامی دانشجو، به همراه مبانی و کلیات ضروری دانش علوم انسانی ارائه می‌گردد.

3-3-مرحله دوم: دروس عمومی به منظور کسب مهارت‌های لازم و نیز آشنایی اولیه با مسائل سیاسی ایران را در برمی‌گیرد.

3-4- مرحله سوم: دروس اصلی شامل دروس تخصصی (اجباری و اختیاری) با ارائه مباحث اصلی علوم سیاسی، با نگاهی نقادانه، دانشجو را با حوزه‌های مختلف تخصصی علوم سیاسی آشنا می‌نماید.

1- مشخصات و ضوابط کلی دوره

4-1- داوطلبینی که در یکی از شاخه‌های نظری(علوم انسانی، علوم تجربی، ریاضی و فیزیک) دیپلم خود را اخذ کرده‌اند، می‌توانند در این رشته ثبت‌نام نمایند.

4-2- حوزه مطالعات سیاسی در دوره کارشناسی تنها در یک رشته و با عنوان «علوم سیاسی» و بدون گرایش‌بندی ارائه‌ می‌شود.

4-3- طول دوره کارشناسی حداکثر 4 سال و در قالب 8 نیم‌سال تحصیلی می‌باشد. دروس به شکل‌ترمی- واحدی ارائه می‌گردد.

4-4- هر دانشجو می‌تواند حداکثر 20 واحد درسی در یک نیم‌سال انتخاب نماید. هر واحد درس نظری معادل 16 ساعت می‌باشد.

4-5- در صورت اخذ معدل الف (17 به بالا) در هر نیم‌سال تحصیلی، بنابر موافقت گروه آموزشی مربوطه، دانشجو می‌تواند حداکثر تا سقف 24 واحد درسی بگذراند.

4-6- این دوره از 136 واحد درسی تشکیل شده که دروس عمومی(مجموعاً14 واحد)،دروس پایه( مجموعاً32 واحد)، دروس تخصصی اجباری(مجموعاً80 واحد) و دروس تخصصی اختیاری( مجموعاً10 واحد) را شامل می‌شود.

4-7- در ذیل دروس اختیاری 2 واحد دروس آزاد در نظر گرفته شده است که بنا بر نظر گروه آموزشی مربوطه میتواند در قالب واحدهای نظری یا انجام کارورزی و کارآموزی به دانشجویان ارائه گردد.

اسامی 136 واحد درسی کارشناسی علوم سیاسی پس از تحول و عناوین دروس را به  همراه جدول آن می توانید اینجا مشاهده کنید.

فصل سوم:

در فصل سوم این طرح، سرفصل‌های دروس به همراه اهداف، شرح، محورهای درس، مفاهیم و کلیات آن به همراه منابع اصلی و فرعی  تاریخ پایان  تصویب نهایی آن در متن برنامه آمده است. به عنوان نمونه اولین سرفصل این دروس مربوط به درس قرآن و سیاست بوده که با کد یک در این برنامه مورد توجه قرار گرفته است که به عنوان نمونه در پیش روی شما مخاطب گرامی می‌گیرد.

لازم به ذکر است به جز این درس 91 عنوان سرفصل دیگر در این برنامه درج شده است که شما برای دریافت فایل pdf آن می توانید اینجا کلیک کنید.

عنوان درس: قرآن و سیاست کد درس 1

تعداد واحد: 2 واحد نوع واحد: نظری/ تخصصی - اجباری

مقطع درس: کارشناسی پیش‌نیاز:

هدف درس:

آشنایی دانشجویان باشناخت از پیوند عمیق قرآن با سیاست ، درک مفاهیم اساسی وموضوعات سیاسی،مباحث بنیادین و اهداف سیاست و همچنین تبیین چگونگی استنادوبهره‌مند ی روش‌مند از آیات قرآن با مراجعه به منابع و تفاسیرمعتبر در پژوهش هاومطالعات سیاسی.

شرح درس:

این درس در پی تبیین مفاهیم وموضوعات سیاسی، تحلیل پیوندعمیق قرآن باسیاست ومروری اجمالی بر اصول ومبانی سیاست درقرآن کریم است، تا دانشجویان با ابعاد سیاسی این کلام الهی آشنا گردند.

محورهای درس:

مفاهیم و کلیات:

- جایگاه قران در زندگی شهروندان مسلمان؛
- اهمیت قران در پرداختن به مسائل سیاسی؛
- پیشینه تاریخی مطالعات سیاسی در قران کریم؛
- روش شناسی قران کریم؛
- موضوع سیاست در نگاه قرانی؛
- تعاریف واژه هاو مفاهیم سیاسی.

 اصول سیاسی در قرآن:
- نفی سلطه؛
- قاعده امر به معروف و نهی از منکر.

 اهداف سیاست در قرآن.
 موضوعات سیاسی در قرآن:
- حکومت و حاکمیت؛
- جنگ و صلح
-  امامت، امام و مأموم؛
- قدرت؛
- روابط خارجی.

سنت های سیاسی در قرآن:
- قوانین سیاسی حاکم بر جوامع بشری؛
- غایت سرنوشت ظالمین و مستبدین؛
- پایداری و پیروزی موحدین؛
- روش انبیاء الهی.

 پندها و عبرت‌ها
منبع اصلی:

قرآن و سیاست، دکتر امیدی و دکتر رضایی، انتشارات سمت، (در دست تدوین)

منابع فرعی:

1- استعاره صراط در اندیشه سیاسی سید قطب، ابراهیم برزگر، انتشارات امام صادق، 1390
2- المیزان فی تفسیرالقرآن، طباطبایی محمدحسین،
3- تفسیرموضوعی قرآن کریم، جوادی آملی عبدالله، نشر رجاء.
4- شناخت قرآن، مطهری مرتضی، انتشارات صدرا.
5- جنگ و جهاد در قرآن، مصباح یزدی محمدتقی.
6- فرهنگ اصطلاحات ومفاهیم سیاسی قرآن کریم، نظرزاده عبدالله مرکز فرهنگ ومعارف قرآن کریم.
7- مبانی اندیشه سیاسی در آیات مکی، عبدالقادرحامد تیجانی، مترجم مهران اسماعلی و مشتاق الحلو.
8- تفسیرموضوعی قرآن، مکارم شیرازی  ناصر، جلد 10 حکومت اسلامی در قرآن.
9- اصول تفکرسیاسی در آیات مکی، ترجمه مهران اسماعیلی، پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی.
10- روششناسی تفسیرقرآن کریم، تألیف گروهی از نویسندگان، زیرنظرمحمود رجبی، پژوهشگاه حوزه ودانشگاه.

این سرفصل در جلسه مورخه 1390/11/14 کارگروه تحول و ارتقاء علوم سیاسی به تصویب نهایی رسید.