جام جم: فضای مشجر 2500 متری، استخرآبگرم سرپوشیده، سالن ورزشی چندمنظوره مجهز به دیواره سنگ‌نوردی، اتاق تکواندو، ژیمناستیک، اسکیت و شطرنج، آموزش زبان انگلیسی و فرانسه و آموزش مهارت‌های مختلف و ... ؛ این امکانات اگر در فهرست امکانات یک مجتمع رفاهی قرار بگیرد، شاید عجیب نباشد اما اگر به شما بگوییم که همه آنها برای بچه‌هایی زیر هفت سال در نظر گرفته شده است، چه؟ بچه‌هایی که پدر و مادرهایشان ترجیح می‌دهند آنها را در مهدهای ویژه و چندستاره ثبت‌نام کنند؛ مهدهایی با امکانات غیرمتعارف و البته شهریه‌های نجومی، عجیب و فراتر از نرخ تعیین‌شده از سوی سازمان بهزیستی کشور و خانواده‌هایی که حاضرند برای یک ماه حضور فرزندشان در این مهدهای کودک، مبالغی بین دو تا سه میلیون تومان و حتی بیشتر هم بپردازند.
از این نظر ارائه خدمات باکیفیت‌تر و امکانات رفاهی بیشتر هم مدت‌هاست که به حربه مسئولان این مهدهای کودک تبدیل شده است. هر که تبلیغات بهتری داشته باشد، مشتری‌های بیشتری هم خواهد داشت؛ بهانه‌ای که باعث می‌شود شهریه بعضی مهدها با شهریه مراکز آموزش عالی، همتراز و حتی در برخی موارد بیشتر شود.
نکته جالب اینجاست که ظرفیت این مهدهای کودک هم همیشه پر است و این یعنی خانواده‌های زیادی هستند که حاضرند حتی با پرداخت شهریه‌های سنگین، فرزندانشان را برای نگهداری به این مراکز بسپارند. پس چندان عجیب نیست که حضور پررنگ‌تری نسبت به مهدهای معمولی در دنیای آگهی‌های تبلیغاتی داشته باشند. مخصوصا اگر سری به سایت‌های فعال حوزه کودک در اینترنت بزنید، حتما چشمتان به این آگهی‌ها می‌خورد و با امکانات عجیب و غریب مهدهایی روبه‌رو می‌شوید که دوزبانه و سه‌زبانه بودن یکی از مشخصه‌های اصلی آنهاست.
شماره تلفن یکی از این مهدها را که در منطقه زعفرانیه تهران قرار دارد، می‌گیریم و ارتباط برقرار می‌شود. مدیر مهد، فهرستی از امکانات خاص و ویژه مهدکودک خود را پشت تلفن ردیف می‌کند و در پایان به کسب درجه ممتاز از کانادا هم به عنوان یکی از نشان‌های ویژه مرکزش اشاره می‌کند.
اصرار ما برای اعلام شهریه نهایی، در نهایت به اعلام یک مبلغ حدودی منتهی می‌شود؛ اینکه اگر کودکی در تمام کلاس‌های فوق برنامه مهد حضور فعال داشته باشد باید ماهانه مبلغی بالای یک میلیون تومان بپردازد.
این در حالی است که وقتی پای صحبت دو سه نفر از پدر و مادرهایی که بچه‌هایشان را در این مهد ثبت نام کرده‌اند، می‌نشینیم از پرداخت ماهانه دو میلیون و 500 هزار تومان شهریه خبر می‌دهند؛ پرداختی که البته با رضایت کامل صورت می‌گیرد و در سال به صرف هزینه‌ای 30 میلیون تومانی می‌رسد.
مدیر این مهدکودک که در سال فقط یک نوبت و آن هم در بهار پذیرش دارد و بچه‌ها باید مدت‌ها در نوبت ثبت نام آن بمانند، در پاسخ به این سوال که شهریه میلیونی این مهد بر چه اساسی تعیین شده، می‌گوید: شهریه ما با توجه به مربی‌ها، آموزش‌ها و امکاناتی که در اختیار بچه‌ها قرار می‌دهیم تعیین می‌شود. در این مهد به جز زبان انگلیسی، بچه‌ها با زبان فرانسه هم آشنا می‌شوند. تمام مربی‌های ما فوق لیسانس علوم تربیتی و روان‌شناسی هستند و از روش‌های آموزشی خاصی برای پرورش خلاقیت بچه‌ها استفاده می‌کنیم.
این موضوع را پیگیری می‌کنیم
همین شهریه‌های عجیب و غریب که خیلی وقت‌ها با شهریه مدارس غیرانتفاعی برابری می‌کند، بهانه‌ای است که با معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی به گفت‌وگو بنشینیم.
حبیب‌الله مسعودی فرید می‌گوید: ما امسال خیلی جدی می‌خواهیم این موضوع را پیگیری کنیم و مهدهایی را که عمدتا در نقاط بالای شهر و در کلانشهرهایی مثل تهران است، مورد بررسی قرار دهیم. اگر کسی به ما اعلام کند مهدکودکی از امکانات عجیب و غریب و با تبلیغات خاص، شهریه های بالا دریافت می‌کند، حتما این موضوع را پیگیری می‌کنیم چون مهدها موظف هستند شهریه را بر اساس نرخ مصوب بهزیستی و ستاره‌هایی که برایشان تعیین شده دریافت کنند.
مسعودی فرید در ادامه می‌گوید: نرخ هر استان با بقیه استان‌ها به خاطر تورم متفاوتی که در مناطق مختلف کشور وجود دارد، فرق می‌کند. امسال در کل تهران نرخ پایه افزایش شهریه 14 درصد است. البته خود تهران هم از نظر وضعیت اقتصادی به چند منطقه تقسیم شده است. بر فرض اگر در شمال شهر تهران شهریه مصوب 400 هزار تومان باشد، مهدکودکی که در جنوب شهر قرار دارد شهریه‌ای 300 هزار تومانی خواهد داشت.
البته این نرخ‌ها شهریه پایه است و به ازای هر ستاره، 10 درصد به شهریه مهد و این نرخ پایه اضافه می‌شود. یعنی برای مهدکودک سه ستاره‌ای که 400 هزارتومان شهریه پایه تصویب شده، این افزایش به 30 درصد می‌رسد و شهریه حدود 520 هزارتومان محاسبه می‌شود. با وجود این در بسیاری از مهدهای سه ستاره، شهریه‌ها فاصله زیادی از نرخ مصوب بهزیستی دارند. دنبال دلیل هم که بگردید به کلاس‌های فوق برنامه‌ای می‌رسید که در نهایت شهریه را به بالای یک میلیون تومان می‌رسانند. دلیلی که معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی درباره‌اش می‌گوید: هر مهدکودکی مجاز است تا سه موضوع فوق برنامه را در برنامه‌هایش داشته باشد. هیچ اجباری هم در شرکت بچه‌ها در این کلاس‌ها نباید وجود داشته باشد و این موضوع با توافق والدین باید صورت بگیرد.
رواج مصرف‌گرایی در جامعه امروز
در بحث شهریه‌های نجومی مهدکودک‌های آنچنانی، مسئولان این مراکز یک طرف قضیه هستند و خانواده‌هایی که فرزند یا فرزندانشان را به این مهدها می‌سپارند در طرف دیگر قرار دارند؛ خانواده‌هایی که علاقه زیادی به حضور فرزندانشان در مهدهای نامی و سرشناس نشان می‌دهند. سررشته این علاقه را که بگیرید به رواج یک عادت نادرست اجتماعی در طبقه مرفه جامعه امروز می‌رسید؛ مصرف‌گرایی. موضوعی که از گرفتن سلفی‌های آنچنانی با لوازم لوکس و گرانقیمت شروع می‌شود و تا سر و دست شکستن برای ثبت نام بچه‌ها در مهدکودک‌های چندستاره و بعدها مراکز آموزشی و مدارس غیرانتفاعی گرانقیمت ادامه پیدا می‌کند.
حجت‌الاسلام محمدرضا سالاری‌فر، عضو هیأت علمی گروه روان‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در این‌باره می‌گوید: در این موضوع بحث اصلی این است که فلسفه مهدکودک چیست و چرا یک خانواده باید فرزندش را به مهد بفرستد؟ با توجه به اینکه در جامعه امروز ما تک‌فرزندی رواج پیدا کرده رشد اجتماعی بچه‌ها به کندی صورت می‌گیرد؛ بنابراین کودکان ما باید زمینه‌ای داشته باشند که رشد اجتماعی پیدا کنند. پس اصل مهدکودک چیز خوبی است و در جامعه ما لازم است. اما اینکه در مهد کودک دنبال چه چیزی هستیم، موضوع مهمی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
دنیای آرمانی در مهدکودک‌های گرانقیمت
حجت‌الاسلام محمدرضا سالاری‌فر می‌گوید: اصل بر این است که در مهدکودک مهارت‌های اجتماعی یک بچه افزایش پیدا کند و ارائه آموزش‌های اضافه بر سازمان چه در خانه و چه در مهدکودک می‌تواند بچه ها را سردرگم کرده و آنها را با مشکل روبه‌رو کند. از این نظر بهتر است خانواده‌ها به دنبال مهدکودکی باشند که در یک محیط واقعی و نه در دنیایی آرمانی و غیرواقعی بچه‌ها را بپذیرند تا کودکان با واقعیت‌های موجود در جامعه رشد پیدا کنند؛ درحالی که اگر مهدکودک‌ها بیایند در یک شرایط رویایی با امکاناتی رویایی و برنامه‌های متفاوت از عموم جامعه، محیطی را ایجاد کنند و به این طریق مشتری جذب کنند، طبیعتا برای خروجی‌های این مهدکودک‌ها مشکلاتی به وجود می‌آید.