ایسنا: بیماری وبا یک بیماری حاد واگیردار بوده که از توانایی سرایت بالایی برخوردار است و در صورت عدم درمان، می‌تواند در عرض چند ساعت منجر به مرگ ناشی از کم آبی شدید بدن شود. بنابراین چگونگی پیشگیری از این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است.
بر اساس اعلام مرکز بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، بیماری وبا یک بیماری حاد واگیردار است که با اسهال پرحجم، دفع مدفوع آبکی و استفراغ خود را نشان می‌دهد. این بیماری به دنبال خوردن آب یا غذای آلوده به باکتری ویبریو کلرا ایجاد می شود. وبا معمولا در مناطقی رخ می‌دهد که دسترسی کافی و مناسب به آب آشامیدنی سالم و نیز سیستم جمع‌آوری فاضلاب مناسب وجود ندارد. این بیماری از توانایی سرایت بالایی برخوردار است.
باید توجه کرد که اغلب افراد آلوده به وبا بی‌علامت بوده یا علائم خفیف دارند و با موفقیت درمان می‌شوند. البته در مواردی نیز به دنبال بروز اسهال حاد آبکی شدید در فرد مبتلا، در صورت عدم رسیدگی، این بیماری می‌تواند منجر به ناتوانی شدید یا مرگ شود. در عین حال با توجه به شرایط جمعیتی این بیماری می‌تواند سرعت همه‌گیری بالایی داشته باشد. مناطق حاشیه شهرها و کمپ‌های اقامت مهاجرین برای وقوع همه‌گیری وبا خطر بیشتری دارند.
بیماری وبا می‌تواند منجر به اسهال شود؛ به طوری که مدفوع کدر، آبکی و شبیه آب برنج ایجاد کند. بیماری وبا می‌تواند در صورت عدم درمان، در عرض چند ساعت منجر به مرگ ناشی از کم آبی شدید بدن به دلیل از دست رفتن آب و الکترولیت‌ها شود.
گسترش بیماری وبا چگونه است؟
میکروب عامل ایجاد بیماری وبا در مدفوع بیماران وجود دارد. بیماری وبا هنگامی که مواد مدفوعی بیماران وارد آب آشامیدنی شده یا مواد غذایی را آلوده کند، گسترش می‌یابد. انتقال مستقیم بیماری وبا از فرد بیمار به سایرین به طور معمول اتفاق نمی‌افتد.
برای پیشگیری از ابتلا به وبا از آب سالم و ایمن برای نوشیدن، تهیه غذا، استحمام و شست‌وشو استفاده کنید. آب‌های لوله کشی شهری و روستایی، آب‌های بسته‌بندی و معدنی دارای مجوز از وزارت بهداشت مناسب هستند. در صورت عدم دسترسی به آب لوله‌کشی یا بسته‌بندی، از آب جوشیده سرد شده یا آب گندزدایی شده با ترکیبات کلر استفاده کنید. دستان خود را به دفعات طی شبانه روز با آب سالم و صابون شست‌وشو دهید به ویژه قبل از تهیه، سرو و صرف غذا و بعد از استفاده از توالت.
غذا به‌ویژه غذاهای دریایی را به طور کامل بپزید، آن را داغ میل کرده و باقیمانده غذا را در ظروف درب‌دار، به صورت سرپوشیده و در یخچال نگهداری کنید. همچنین میوه و سبزیجات را قبل از مصرف به روش صحیح گندزدایی و ضدعفونی کنید. میوه را قبل از مصرف پوست بگیرید. در عین حال در شرایط بهداشتی و تمیز نظافت و استحمام کنید.
در صورت ابتلا به وبا چه کنیم؟
در صورتی که به وبا مبتلا شدید، اگر به محلول‌های سرم خوراکی برای رفع کم آبی بدن (ORS) دسترسی دارید، هر چه زودتر اقدام به نوشیدن آن کنید. این کار می‌تواند نجات‌بخش جان شما باشد. در عین حال فورا به یک مرکز ارائه‌کننده خدمات سلامت مراجعه کنید و تا زمان رسیدن به درمانگاه به نوشیدن محلول ORS ادامه دهید.
توصیه‌های زیر را برای محافظت از خود و دیگران در برابر وبا جدی بگیرید:
- آب سالم بنوشید: آب‌های لوله‌کشی شهری و روستایی که توسط مراکز بهداشت بررسی و نظارت می‌شود، آب‌های بسته بندی و معدنی پلمب شده و دارای مجوز از وزارت بهداشت برای نوشیدن، پخت و پز، نظافت و استحمام مناسب است.
- برای مسواک زدن، شست‌وشو، تهیه غذا و یخ، از آب آشامیدنی سالم و ایمن استفاده کنید. از منابع آب سطحی مانند رودخانه و سد و از منابع آب زیرزمینی مانند چاه، چشمه و قنات بهسازی نشده حتی در صورت صاف و زلال بودن استفاده نکنید.
- محل‌های تهیه غذا و وسایل پخت غذا و نیز وسایل غذاخوری خود را با آب سالم و مواد شوینده بشویید و بگذارید قبل از استفاده کامل خشک شوند.
- اگر از سلامت آب اطمینان ندارید، آن را بجوشانید یا با استفاده از ترکیبات کلر نسبت به سالم‌سازی آن اقدام کنید.
- در صورت اقدام به جوشاندن، حداقل به مدت یک دقیقه آب را به طور کامل بجوشانید.
- در صورتی که از ترکیبات کلر برای سالم سازی آب استفاده می‌کنید، دقیقا طبق دستورالعمل مراکز بهداشتی درمانی اقدام به ضد عفونی آب کنید.
- همیشه آب تصفیه شده را در ظروف تمیز و در پوش‌دار نگهداری کنید.
- در صورتی که از مخازن ذخیره آب در منازل استفاده می‌کنید از تمیز بودن و درپوش‌دار بودن آن اطمینان حاصل کنید.
- عدم بهره‌برداری صحیح از سامانه‌های تصفیه آب خانگی و تعویض به موقع فیلترها می‌تواند باعث آلودگی آب شود.
- نوشیدنی‌هایی که بسته‌بندی نبوده و با فنجان یا لیوان در معابر عمومی عرضه می‌شوند، همچنین یخ‌های غیر بهداشتی قابل اعتماد نبوده و می‌توانند عامل انتقال و گسترش بیماری باشند. بنابراین باید از نوشیدنی‌های بطری شده و یخی که به روش بهداشتی تهیه و عرضه می‌شوند استفاده کنید.
- دست‌های خود را به دفعات با آب سالم و صابون شست‌وشو دهید؛ پیش از خوردن یا تهیه غذا، پیش از غذا دادن به کودکان، پس از استفاده از توالت، پس از مراقبت از فرد بیمار مبتلا به اسهال.
- چنانچه به صابون دسترسی ندارید، دستان خود را با محلول ضدعفونی کننده دست بر پایه الکل حداقل ۶۰ درصد، تمیز کنید و با آب سالم بشویید.
- توالت‌ها و سطوح آلوده شده با مواد مدفوعی و استفراغ بیماران را با محلول حاوی یک قسمت ماده سفید کننده خانگی در ۹ قسمت آب، گندزدایی و تمیز کنید.
- از طبخ کامل غذاهای دریایی بویژه صدف دریایی بطوری که حرارت طبخ غذا بطور کامل و یکنواخت به تمام قسمت‌های آن رسیده باشد، اطمینان حاصل کنید.
- از دستفروشی‌ها مواد غذایی و نوشیدنی تهیه نکنید و از مصرف اغذیه خام به غیر از میوه‌ها و سبزیجاتی که از گندزدایی صحیح آن اطمینان کامل دارید، خودداری کنید. ترجیحا میوه و سبزیجاتی را میل کنید که خودتان آن‌ها را ضدعفونی و گندزدایی کرده باشید.
- نظافت و شست‌وشو را در مکان‌هایی مانند حمام که محل شست‌وشوی لباس‌های افراد خانواده است، انجام دهید. محل استحمام خودتان، فرزندان‌تان و همچنین محل شست‌وشوی لباس‌ها، باید ۳۰ متر از مخازن آب فاصله داشته باشد.