دکتر سید سجاد موسوی با اعلام اینکه اجرای طرح "ارزیابی تاب ‌آوری اکولوژیک شهری" به شکل جامع در کل ایران با کارفرمایی اداره کل محیط زیست استان تهران آغاز شده است، تصریح کرد: با رشد روزافزون شهرنشینی، گسترش فیزیکی و کالبدی فضاهای شهری مشکلات حادی در زیست­‌پذیری مطلوب شهرها پدیدار شده است. از مهم‌ترین مسائل شهرنشینی حاضر در اغلب شهرهای بزرگ جهان، فشردگی بافت، تغییر و تبدیل گسترده پوشش-کاربری زمین، تکه تکه شدن زیستگاه­‌ها، آلودگی هوا، تغییر چرخه آب، تغییر موازنه انرژی سطحی، بار اضافی گرمای محیطی و کاهش تنوع زیستی را می‌توان نام برد.

 

وی با بیان اینکه اغلب این معضلات یا بر کیفیت محیطی تأثیرگذارند یا منشأ محیطی و طبیعی دارند که بر کیفیت فضاهای فعالیتی و عمومی شهرها اثر نامطلوب می‌گذارند، ادامه داد: در این رابطه طرح‌های مختلفی با رویکردهای پایداری محیطی، تاب‌آوری اکولوژیک، نگاشت اقلیم شهر و طبیعت محور کردن شهرها برای ارائه راهبردهای بهبود زیست‌پذیری فضاهای شهری مورد توجه برنامه‌ریزان و مدیران شهری در سطح جهانی است.

 

به گفته رئیس اداره ارزیابی و استانداردهای محیط زیست اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با توجه به موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های اقلیمی و طبیعی تهران، این کلانشهر با قابلیت‌­ها و محدودیت­‌های مختلف محیطی روبرو است؛ به­‌طوری‌که از یک­ سو با کمبود آب، افت تراز آب­‌های زیرزمینی، احتمال فرونشست زمین و موج‌های گرمایی و از سویی دیگر با بارش‌های رگباری و رخداد سیلاب در بخش‌های شمالی و هم زمان آبگرفتگی محله­‌های مرکزی شهر تهران مواجه است همچنین با وجود ارتفاعات البرز در شمال شهر، روددره­‌ها و پارک­‌های جنگلی و درختزارها و زمین­ ‌های زراعی و باغی در دشت جنوبی تهران از خدمات اکوسیستمی قابل توجهی برخوردار است. افزون بر این موارد تهران به‌طور کلی کم باد است و بافت فشرده شهری به‌ویژه در مناطق مرکزی و شمالی به‌شدت سرعت باد را در سطح کاهش می‌دهند و عامل مهمی در تجمع آلاینده‌ها و کاهش پتانسیل تهویه هوا و در نتیجه تشدید بار گرمای محیطی و آلودگی هوا در این شهر هستند.

 

وی با تاکید بر اینکه طرح "ارزیابی تاب‌آوری اکولوژیک شهر تهران" در مرحله نخست با توجه و تمرکز به مبانی نظری و تجارب جهانی آغاز به کار کرد که با مرور منابع متعدد خارجی و داخلی انجام شد، خاطرنشان کرد: از آنجایی‌که در برنامه‌ریزی توسعه شهری و کیفیت زیست­‌پذیری شهری، موضوع تاب‌آوری اکولوژیک بسیار مهم است و تعیین خط‌ مشی مطالعه و روش ارزیابی تاب‌آوری اکولوژیک نیز به‌صورت مستقیم بر کیفیت تدوین برنامه­‌ها و مدیریت شهری اثرگذار است، در نتیجه تأکید و توجه به روش‌های عینی و کمی با تمرکز بر تحلیل­‌های فضایی و تلفیق لایه‌ای قرار گرفت بنابراین طی جلسات و نامه‌نگاری‌های متعدد داده‌های لازم از سازمان‌های متولی تولید داده‌های مکانی تهیه و پایگاه اطلاعات در بستر سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) تشکیل شد.

 

موسوی خاطرنشان کرد: برای ایجاد شناخت لازم از بستر فضایی که باید ارزیابی اکولوژیک آن انجام شود، وضع موجود مشخصات منابع فیزیکی و زیستی طبیعی و ویژگی‌های شهری و انسانی تهران به تفصیل معرفی شدند سپس خدمات اکوسیستم شهری تهران با مدل عددی و شبیه ساز InVest  اجرا شد. نکته مهم آن است که این محاسبات برای نخستین بار در ایران در شهر تهران منجر به محاسبه و تحلیل داده شده است.

 

رئیس اداره ارزیابی و استانداردهای محیط زیست اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با یادآوری این نکته که خروجی‌های طرح "ارزیابی تاب آوری اکولوژیک شهر تهران" منجر به شناخت دلایل ضعف یا قوت تاب­‌آوری اکولوژیک پایتخت برای مسئولان شهری می­‌شود تا طرح‌های توسعه‌ای و اجرایی قابل دسترس شوند، اظهارکرد: خروجی این مطالعه همچنین به مسئولان شهری این امکان را می‌دهد که اثر محدودکننده یا تقویت‌کننده عوامل محیطی و اکولوژیک شهری تهران در طرح‌های جامع و تفصیلی آتی شهر دیده و اعمال شود؛ مورد مهمی که در طرح‌های گذشته شهر تهران به دلیل نبود چنین منابعی باعث می‌شد در روند برنامه‌ریزی طرح ها، بخش‌های محیط زیستی مورد توجه قرار نگیرند.