ایسنا: محققان دانشگاه تربیت مدرس طی یک طرح پژوهشی برای نخستین بار با استفاده از سامانه ماشین بینایی موفق به اندازه‌گیری رنگ عسل و تشخیص منشاء گیاهی عسل و تقلب با شیرین کننده‌ها بوسیله تصویربرداری فراطیفی و طیف سنجی NIR شدند.

سهامه شفیعی، دانش آموخته مقطع دکتری دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس و مجری این پروژه تحقیقاتی گفت: در این پژوهش برای نخستین بار توانایی سامانه ماشین بینایی به منظور اندازه گیری رنگ عسل و پارامترهای مرتبط با آن یعنی ظرفیت ضداکسایشی کل عسل، ترکیبات فنولی کل و مقدار خاکستر عسل، با کاربرد تصویربرداری مرئی و همچنین تشخیص منشاء گیاهی عسل و تقلب با شیرین کننده‌ها بوسیله تصویربرداری فراطیفی و طیف سنجی NIR انجام و بررسی شد.
 
وی در توضیح مراحل انجام طرح خود گفت: در این راستا ابتدا تصاویر نمونه‌های عسل در نور مرئی تهیه و همزمان میزان ظرفیت ضداکسایشی کل، ترکیبات فنولی کل و مقدار خاکستر نمونه‌های تصویربرداری شده در آزمایشگاه تعیین شد. به منظور ایجاد مدل‌های پیش بینی رنگ و پارامترهای مرتبط با آن، از روش شبکه‌های عصبی مصنوعی برای واسنجی بهره گیری شد.
 
شفیعی در ادامه افزود: در بخش دیگری از این پژوهش امکان تعیین منشاء گیاهی عسل و تشخیص تقلب با شیرین کننده‌ها به کمک تصویربرداری فراطیفی و طیف سنجی NIR بررسی شد. بدین منظور تصاویر فراطیفی و طیف سنجی NIR در حد عبور، اخذ و پس از انجام پیش پردازش‌های لازم، از مدل‌های شبکه عصبی مصنوعی (ANN) استفاده شد.
 
وی در اشاره به نتایج این پژوهش اظهار کرد: نتایج دسته بندی تصاویر بر اساس منشاء گیاهی نشان داد که مدل ANN دارای بهترین عملکرد بوده و 85.7 درصد تصاویر نمونه‌های مورد آزمون را به درستی دسته بندی می‌کند. مدل ANN برای تشخیص عسل تقلبی نیز دارای بهترین عملکرد است، بطوری‌که پیکسل‌های مربوط به عسل‌های اصلی و تقلبی را با دقت 100 درصد و 94.67 درصد به ترتیب در دسته آموزش و آزمون از هم تفکیک می‌کند.
 
همچنین مقایسه نتایج حاصل از طیف سنجی NIR با تصویربرداری فراطیفی نشان داد که تصویربرداری فراطیفی نسبت به طیف سنجی NIR دارای مزایایی برای تشخیص منشاء گیاهی عسل و تقلب با شیرین کننده‌ها است. شفیعی در پایان تصریح کرد: نتایج حاصل از این پژوهش، پتانسیل کاربرد سامانه ماشین بینایی را در صنعت عسل به عنوان یک روش سریع و غیر مخرب نشان می‌دهد.
 
بر اساس این گزارش، این پژوهش با راهنمایی دکتر سعید مینایی و دکتر نصرالله مقدم و با مشاوره دکتر محسن برزگر از اعضاء هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس انجام شده است.