به گزارش گروه ساخت و ساز در شهر شهرداری نیوز ،معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران با تاکید بر ضرورت تدوین نظام فنی و اجرایی ویژه پروژه های ساختمانی، از این اقدام به عنوان راهکار جامع ارتقاء کیفیت ساخت و ساز و برون رفت از وضع نا بسامان موجود در این حوزه یاد کرد.

دکتر سید مازیار حسینی در همایش «ارتقاء کیفیت ساخت و ساز با نگاهی به گودبرداری های پرخطر» که به همت سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران برگزار شد، ضمن مروری بر سابقه 10 ساله طرح ارتقاء کیفیت ساخت و سازها در مجموعه مدیریت شهری، گفت: مصوبه تشکیل کمیته ایمنی گودبرداری ساختمان های تهران در سال 1387 یکی از این اقدامات بود که با محوریت بازنگری در دستورالعمل ها و ضوابط فنی و همین طور ضوابط حقوقی موجود و نیز آموزش و اطلاع رسانی به این مساله ورود کرد.

وی با اشاره به ویژگی های متغیر مناطق مختلف تهران به لحاظ زمین شناسی و وجود لایه های آبرفتی متعدد در خاک پایتخت، اظهار کرد: عمده کارهای مطالعاتی صورت گرفته و تنظیم ضوابط و مقررات، تاکنون بر اساس متون علمی خارجی صورت گرفته است در حالی که به نظر می رسد ظرفیت علمی لازم در کشور برای بازنگری در ضوابط فنی، مبتنی بر ویژگی های فیزیکی و مکانیکی خاک تهران وجود دارد.

معاون شهردار تهران در ادامه به تصویب لایحه «ارتقاء ایمنی تخریب و گودبرداری های ساختمانی شهر تهران» در دی ماه سال گذشته اشاره کرد و افزود: این مصوبه که از ابتدای سال جاری به تمام مناطق ابلاغ شده است، با توجه به نقطه نظرات تمام ذینفعان پروژه های ساختمانی تدوین شده است و طی آن ارزیابی خطر گود توسط مهندس محاسب و مشاور پروژه الزامی شده است.

دکتر حسینی معتقد است که دستورالعمل های اجرایی باید ساده، شفاف و برای عموم افراد با حداقل صلاحیت و کفایت لازم (یعنی برخورداری از مدرک دانشگاهی مرتبط با این حوزه) قابل فهم باشد. او در این رابطه اظهار کرد: در زمان تدوین آیین نامه 2800 نیز برخی از صاحب نظران اعتقاد داشتند که بعضی مباحث این آیین نامه قابل فهم نیست.

وی در ادامه به رفتارپیچیده و غیرخطی خاک اشاره کرد و با تاکید بر اینکه هیچ امکان هشدار سریعی در حوادث ناشی از رفتار خاک وجود ندارد، افزود: در چنین شرایطی آموزش عوامل انسانی از بالاترین تا پایین ترین سطوح اعم از مهندسان ناظر، پیمانکاران، رانندگان ماشین آلات و کارگران می تواند نقش مهمی در کاهش آمار حوادث حین ساخت و سازها داشته باشد. در همین راستا بسته ای حاوی فیلم های آموزشی در شهرداری تهران تهیه شده است که توزیع رایگان آنها میان عوامل اجرایی توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان می تواند گام موثری جهت دستیابی به افزایش ایمنی ساخت و سازها باشد. بدیهی است اگر بهترین مقررات نیز وضع شده باشد، برخورداری مجریان از دانش، صلاحیت و تجربه کافی نیز بسیار مهم است.

به گفته دکتر حسینی، ارائه آموزش به مهندسان توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان لازم است اما کافی نیست؛ بر این اساس سطح فراگیری برنامه های سازمان نظام مهندسی باید گسترش یابد و برای تمام گروه هایی که در امر ساخت و ساز دخالت دارند، آموزش های مربوطه ارائه شود.

معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران با اشاره به خطراتی که گودهای رها شده و متروکه در شهر به دنبال دارد، خاطرنشان کرد: باید طی یک برنامه زمان بندی مشخص برای این گودها که بعضا دهها سال عمر دارند، تعیین تکلیف شود.

دکتر حسینی در ادامه سخنان خود، به مروری بر ویژگی های نظام فنی و اجرایی شهرداری تهران پرداخت و با اشاره به تدوین این نظامنامه در طول 2 سال اخیر و تصویب آن در شورای عالی فنی شهرداری و همین طور شورای شهر تهران، ضمن مروری بر تاریخچه نظام فنی و اجرایی کشور یادآور شد: چنین نظامنامه ای در کشور حداقل 3 مرتبه تهیه شده بود. این نظامنامه ها عمدتا دوره عمر پروژه ها را از طراحی تا اجرا در بر می گیرند اما نظام فنی و اجرایی شهرداری تهران پیش از طراحی پروژه، یعنی از زمان پدیدآوری تا مراحل پس از اجرا یعنی بهره برداری، نگهداری، برچیدن سازه و بازیافت را مورد ملاحظه قرار می دهد.

معاون شهردار تهران با اشاره به راهکارهای نظام فنی و اجرایی شهرداری به رفع چالش هزینه، زمان و کیفیت، با پرداختن به مواردی نظیر روش اجرا، ارتقاء برنامه ریزی، ساماندهی نظارت بر پروژه ها، تولید فهرست بهای شهری و دستورالعمل های همسان برای اجرای پروژه های گوناگون، خاطرنشان کرد به دنبال پیاده سازی ضوابط این نظامنامه، سطح و رتبه پیمانکاران نیز ارتقاء یافته است.

وی به مقررات مربوط به تشخیص صلاحیت مشاوران نیز اشاره و اضافه کرد: وضع و اجرای چنین مقرراتی برای پیمانکاران و مجریان پروژه های عمرانی امری ضروری است که باید در دستور کار آتی قرار بگیرد.

دکتر حسینی راهکار جامع برون رفت از وضع موجود و ارتقاء کیفیت ساخت و سازهای شهری را تدوین و اجرای نظام فنی و اجرایی ویژه پروژه های ساختمانی دانست و با بیان آنکه این موضوع هم اکنون در حد یک طرح در شهرداری تهران مطرح است، افزود: به عنوان مثال در مباحث مربوط به مقررات ملی ساختمان، به بحث معماری اشاره ای نشده و این در حالی است که در طول سالیان گذشته بارها موضوع معماری اسلامی ـ ایرانی یکی از مباحث چالش برانگیز در ساخت و سازها بوده است. قواعد معماری اسلامی ـ ایرانی هنوز به عنوان یک مجموعه مدون گردآوری نشده و از سوی دیگر سوالاتی نظیر اینکه آیا اساسا امکان محدود کردن طراحان معمار وجود دارد یا نه، بی پاسخ مانده است.

معاون شهردار تهران در تشریح پیشنهاد خود مبنی بر تدوین نظام فنی و اجرایی ویژه پروژه های ساختمانی، اظهار کرد: این فرایند باید در 3 گام تشکیل کمیته تدوین نظامنامه (با حضور نمایندگان کلیه ذینفعان پروژه های ساختمانی)، احصاء خلاءهای موجود در مقررات و معیارهای فنی و حقوقی و در نهایت تشکیل کمیته کارشناسی جهت تدوین ضوابط نظامنامه دنبال شود.

وی با تاکید بر اینکه در این نظامنامه باید همچون نظام فنی و اجرایی شهرداری تهران به پروژه های ساختمانی در دوره های طراحی، اجرا، بهره برداری و در نهایت برچیدن و بازیافت پرداخته شود، اظهار کرد: ساختمان ها سرمایه های کشور محسوب می شوند و شیوه های بهره برداری برای افزایش عمر مفید آنها، اهمیتی کمتر از طراحی و اجرای این قبیل ابنیه ندارد. بنابراین باید ضوابط بهره برداری و همین طور برچیدن ابنیه به صورت اصولی در این نظامنامه گنجانده شود.

به گفته دکتر حسینی، قلمرو نظام فنی و اجرایی ویژه پروژه های ساختمانی باید شامل مواردی همچون قراردادها، مقررات تشخیص صلاحیت و نظام فنی و حقوقی ارزشیابی طرح ها باشد.

وی با اشاره به آماری از حجم 20 هزار میلیارد تومانی سرمایه در گردش ساخت و سازهای شهری در کل کشور، تاکید کرد که صنعت ساخت و ساز بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است.

معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران، کاهش بوروکراسی، شفاف سازی مقررات و آسان سازی فرایندهای اداری را از رویکردهای اساسی این نظامنامه عنوان کرد و یادآور شد: باید به نقطه ای برسیم که امور اداری ساخت و سازها با ابزارهای الکترونیک و بدون نیاز به مراجعه حضوری میسر شود.

دکتر حسینی همچنین جهت گیری صنعت ساخت و ساز از تک سازی به پهنه سازی را یکی از ضرورت های پیش روی این حوزه برشمرد و اضافه کرد: باید شرکت های بزرگی که از توانایی ساخت و ساز همزمان یک پهنه برخوردار هستند، تشکیل شوند تا این امر به رفع معضل ساخت و ساز تک پلاک بیانجامد. در چنین شرایطی موضوع تضمین کیفیت به جای بازرسی و نظارت صرف، محور فعالیت های مجموعه هایی نظیر سازمان نظام مهندسی ساختمان قرار می گیرد؛ هرچند که مقوله تضمین کیفیت نافی نظارت تصادفی بر ساخت و سازهای شهر نخواهد بود.