فارس: همزمان با ششمین روز از ماه محرم ششمین بسته پیشنهادی خود برای مطالعه را ارائه میکند. این بسته پیشنهادی گلچینی است از میان آثار متعدد داستانی و پژوهشی نوشته و منتشر شده در ایران است که به موضوع واقعه عاشورا میپردازد و بدیهی است که انتخاب یک اثر در آن به معنی نفی سایر آثار نیست.
داستان: سقای آب و ادب
نثر نویسی دستانی سید مهدی شجاعی به ویژه در موضوعات دینی سابقهای طولانی دارد و کمتر خوانندهای است که با نثرهای شورآنگیز وی آشنایی نداشته باشد.
سقای آب و ادب نیز داستانی است بر پایه همنی نثرها و بر مبنای زندگی سقای دشت کربلا. شجاعی برای نگارش هر فصل از این کتاب یک زاویه دید که شامل نگاهی یکی از وابستگان به حضرت عباس(ع) است انتخاب کرده است و از نگاه وی به توصیف آن بخش خاص از زندگی این بزرگوار پرداخته است.
عناوین فصول این کتاب را به ترتیب عباس علی، عباس امالبنین، عباس عباس، عباس سکینه، عباس مواسات، عباس زینب، عباس ادب، عباس حسین، عباس فرشتگان و عباس فاطمه تشکیل میدهد که نشان دهنده زاویه دید روایی شجاعی در این اثر است.
این کتاب در کنار این موضوع از یک ویژگی نوشتاری نیز بهره میبرد که در فصل عباس فرشتگان خود را بروز داده است. شجاعی در این فصل از کتاب خود شیوهای جدید را پیش میگیرد و روایتی متفاوت را با مضامینی که بیشتر دریافت شخصی خود اوست از نگاه آسمانیان به قمر بنیهاشم را به ثبت میرساند.
فرزندان امام حسین(ع) کیستند؟
در بخشی از فصل پایانی این کتاب میخوانیم:
حسین همچنان در کنار پیکر عباس نشسته است که عباس از پیکر خود برمیخیزد. افواج بیشمار ملائک، با هودجهایی از نور و چهرههایی سرشار از شور و سرور، او را چون نگین در حلقه حضور میگیرند.
عباس اگرچه همهشان را به روشنی و وضوح میبیند اما چشم از چراغ حسین بر نمیدارد. انگار ناخودآگاه و بیاراده در باشکوهترین و نورافشانترین هودج نشانده میشود و صدایی نرم و لطیف در گوشش طنین میافکند: برویم.
عباس که همچنان سراپای نگاهش مجذوب حضرت حسین است با اراده و خودآگاه میپرسد؛ کجا!؟
و ملائک گویی که یک تناند تکثیر شده در هزاران هزار، با دست نشان میدهند و به زبان – یکصدا - میگویند: بهشت!
عباس به خود یا به آنان میگوید: این خلاف ادب، خلاف مروت، خلاف اخوت، خلاف ارادت، خلاف مواسات و خلاف عاشقی است که من پیش از حسین قدم به بهشت بگذارم. و بعد با لحنی که از حضور آشکار و استوار پاسخ در دل سوال حکایت میکند، میپرسد:
- اگر حسین پشت سر است، اصلا بهشت پیش رو کجاست؟ به چه معناست!
عباس که اکنون میان او و زمین هزاران گام فاصله افتاده است محکم و قاطع میگوید:
- اگر به اختیار من است، قدم از قدم بر نمیدارم. من بی حسین کیستم!؟ من بی حسین نیستم. من از حسین آمدهام و به حسین باز میگردم.
و پیش از اتمام آخرین جملهاش؛ «مبدأ و مقصد من...» خود را در جایگاه پیشین و در کنار حسین میبیند و ادامه میدهد:
«... شمایید! حسین جان! مولای من! »
نگران حسین مباش عباس من! روشنی دیده و دلم! بیا پسرم! بیا عباس من! نگران حسین مباش! تا ساعتی دیگر او نیز به ما میپیوندد.
شعر: ظهر روز دهم
منظومه ظهر روز دهم اثری از زنده یاد قیصر امینپور برای نوجوانان است که برای نخستین بار توسط وی در سال ۶۵ سورده و منتشر شده است.
در این کتاب مرحوم امینپور با بهرهگیری از ظرافتهای بیانی زبان شعر به سراغ روایت بخشی از ماجرای ظهر عاشورا رفته است که به شهادت حضرت علی اکبر(ع) ارتباط پیدا میکند.
توصیفهای زیبا در کنار بهرهمندی دقیق و هوشمندانه از عبارت و اصطلاحات برای بیان نوجوانانه زا حادثه عاشورا از منظومه ظهر روز دهم یکی از ماندگارترین آثار ادبی آئینی نوجوانانه در تاریخ ادبیات انقلاب اسلامی را ساخته است.
یکی از مهمترین ویژگیهای این منظومه شاعرانه تاکید شاعر بر سازی و جاری بودن حادثه کربلا و باقیماندن المانهای آن برای زندگی انسان معاصر است.
فرزندان امام حسین(ع) کیستند؟
در بخشی از این منظومه میخوانیم:
آنطرف، هفتاد سیاره
بر مدار روشن منظومه میچرخید
دشمنان بسیار
دوستان اندک
این طرف کم بود و تنها بود
این طرف، کم بود، اما عشق با ما بود…
این صدا از ماست!
این صدای زاده زهراست:
هست آیا یاوری ما را؟
باد با خود این صدا را برد
و صدای او به سقف آسمانها خورد
باز هم برگشت:
هست آیا یاور مارا؟
انعکاس این صدا تا دورترها رفت
تا دل فردا و آن سوتر ز فردا رفت
دشت ساکت گشت
ناگهان هنگامه شد در دشت
بازهم سیارهای دیگر
از مدار روشن منظومه بیرون جست
کودکی از خیمه بیرون جست…
پژوهش: فرزندان امام حسین(ع)
مرضیه محمد زاده از پژوهشگران ساعی در حوزه متون تاریخی و ادبیات آئینی به شمار میرود که پیش از این از وی مجموعه قابل توجه دانتشنامه شعر عاشورایی منتشر شده است.
همچنین کتاب دوزخیان جاوید که روایتی است از زندگی و نسب قاتلا شهدای دشت کربلا نیز اثری در خور اعتنای دیگری است که رد نوع خود قابل توجه و دارای نگاهی تازهة دقیق و بسیار جدی در روایت از مصببان حادثه عاشوراست.
وی در یکی از تازهترین پژوهشهای خود به موضوع فرزندان برجای مانده از سیدالشهدا(ع) توجه نشان داده و آن را در قالب کتابی با عنوان «فرزندان امام حسین» از سوی موسسه انتشارات امیرکبیر منتشر کرده است.
فرزندان امام حسین(ع) کیستند؟
فرزندان امام حسين کتابی است که در آن سعي وافر به عمل آمده است تا با توجه به اختلافات فاحشي که درباره فرزندان امام حسين(ع) از جهت نام، تعداد، زمان و تقدم و تأخر ولادت، دامان پاکي که آنان را پرورانده و ساير خصوصيات در منابع تاريخي وجود دارد و با مراجعه به کتابهاي قديمیتر، زندگانینامهای از آن بزرگواران بدون پيرايههايی که در طول تاريخ پيرامون آنان تنيده شده است، بازشناسي و بازنويسی شود.
مرضیه محمد زاده پیش از این کتاب دوزخیان جاوید را درباره دشمنان حضرت سید الشهداء (ع) و سرنوشت آنها بعد از واقعه عاشورا روانه بازار نشر کرده بود.
مقتل: منتهی الآمال
کتاب منتهی الآمال نوشته محدث بزرگ شیخ عباس قمی، کتابی است که با هدف شرح زندگانی ائمه معصوم(ع) و پیامبر اکرم(ص) نوشته شده است و در بخشی از آن نیز روایتی خواندنی و دقیق از زندگانی امام حسین(ع) و شهادت آن روایت شده است.
فرزندان امام حسین(ع) کیستند؟
محدث قمی روایت خود را با ولادت امام حسین(ع) شروع و در ادامه آن را با بیان فضائل و مکارم آن حضرت ادامه میدهد که فصلی نسبتا مفصل به شمار میرود.
قسمت بعدی این بخش از کتاب اما به سراغ روایتی از شهادت امام رفته است که در آن از ماجرای حرکت امام از مدینه به مکه و پس از آن شهادت مسلم ابن عقیل و در ادامه ماجرای عاشورا مورد توجه قرار گرفته است.