روزنامه آرمان امروز: سازمان حفاظت محیطزیست هر ساله پس از برآورد تعداد وحوش كشور، تعدادی پروانه شكار و صید به میزانی كه لطمه ای به طبیعت و تنوع زیستی كشور وارد نیاورد صادر نموده و این امكان را در اختیار علاقه مندان به شكار و صید و كسانی كه از این راه امرار معاش مینمایند قرار میدهد تا در قالب یك طرح مطالعه شده و در محدوده قوانین به این امر پرداخته و در عین حال طبیعت و تنوع زیستی بی نظیر میهن خود را برای نسلهای آینده و فرزندان خود حفظ نمایند. این سهمیه معمولا ۱۰% از آماری است كه از هر منطقه اعلام میشود. این تعداد در حدی است كه لطمه ای به طبیعت وارد نكرده و طبیعت دوباره قابلیت جبران آن را داشته باشد و در صورت جوان بودن جمعیت وحوش از میزان آن كاسته میشود. پس از شكار نیز از هر شكارچی درخواست میشود تا فرم گزارش شكار خود را به سازمان ارسال نماید تا برآورد دوباره ای از جمعیت وحوش شكار شده و جمعیت فعلی وحوش به دست آید.
چه کسانی میتوانند مجوز بگیرند
صدور پروانه شكار براساس مقرراتی خاص صورت میگیرد و همه افراد متقاضی پروانه شكار ملزم به طی مراحل زیر میباشند: ۱) ارائه پروانه حمل سلاح، اخذ شده از نیروهای مسلح (ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران، نیروی انتظامی). ۲) دریافت دفترچه شناسایی ویژه شكارچیان، از سازمان حفاظت محیطزیست. در این دفترچه مشخصات صاحب دفترچه، مشخصات سلاح، مشخصات پروانههای صادر شده برای شكارچی (جهت پستانداران و پرندگان)، وضعیت دریافت مهمات شكاری و سوابق تخلف صاحب دفترچه ثبت میشود. ۳) پرداخت بهای پروانه شكار موردنظر و ارائه فیش بانكی مربوط، به اداره محیطزیست شهرستان و دریافت پروانه شكار.
انوع پروانه شکار
پروانههای شكار و صید به صورت پروانههای عادی، ویژه و انتفاعی صادر میشود: ۱) پروانه عادی: پروانه عادی شكار و صید برای مواردی است كه مشمول محدودیت و ممنوعیت زمانی، مكانی (پارك ملی، منطقه حفاظت شده و...)، نوعی (حیوانات حمایت شده) و طریقی (انواع اسلحه و مهمات و طرق و وسایل) نباشد. پروانه عادی مخصوص شكار پرندگان و پستانداران و صید آبزیان غیرحمایت شده در مناطق آزاد و در فصول مجاز است. با پروانه عادی به هیچ رو نمیتوان در مناطق چهارگانه شكار كرد. در مناطق آزاد نیز تنها میتوان حیواناتی غیر از حیوانات حمایتشده را در فصول و روزها و ساعات مجاز شكار كرد و در صورتی كه شكارچی مرتكب خلاف شود، یعنی از قیود و شرایط مندرج در پروانه عادی تجاوز نماید، مطابق قوانین و مقررات با وی برخورد میشود. ۲) پروانه ویژه: همانگونه كه در تعریف مناطق توضیح داده شد در پاركهای ملی شكار ممنوع است. در آثار طبیعی ملی نیز نباید شكار و صید صورت گیرد ولی در مورد مناطق حفاظت شده و پناهگاه حیاتوحش، شكار و صید تحت ضوابط خاص با پروانه ویژه امكان پذیر است. همچنین شكار حیوانات حمایتشده با پروانه عادی ممنوع بوده و مستلزم تحصیل پروانه ویژه میباشد و نیز زنده گرفتن جانوران وحشی (قابل شكار) بدون تحصیل پروانه ویژه ممنوع است. دارنده این پروانه مكلف است قبل از ورود به شكارگاه خود را به واحد مربوطه در محل معرفی و به اتفاق محیط بان راهنما به شكارگاه عزیمت نماید. چرا كه تیراندازی و شكار بدون حضور محیط بان راهنما و شكار حیواناتی كه نام آنها در پروانه ذكر نشده ممنوع است و چنانچه شكارچی به شكار حیواناتی كه در پروانه ذكر نشده دست بزند یا بیش از تعداد مجاز در پروانه شكار كند، متخلف محسوب شده و طبق قوانین و مقررات شكار و صید با وی رفتار خواهد شد. همچنین صید ماهی قزل آلا با تك قلاب در رودخانه و دریاچههای داخلی ایران نیز مستلزم دریافت پروانه ویژه است. براساس این دستورالعمل، صید ماهی قزل آلا اعم از خال قرمز و رنگینكمان با پروانه عادی ممنوع بوده و مستلزم تحصیل پروانه ویژه روزانه است كه در محل توسط ماموران سازمان حفاظت محیطزیست صادر میشود. بهای این گونه پروانهها در هر یك از رودخانهها و دریاچههای داخلی، طبق جدول خاصی تعیین میشود، هر صیاد مكلف است قبل از شروع به صید ماهی قزل آلا با تك قلاب، پروانه مربوطه را تحصیل و در تمام مدت صید و حمل ماهیان صید شده آن را همراه داشته باشد. صید ماهی در شب ممنوع است. همچنین صید ماهی با رعایت سایر مقررات مربوطه، فقط با تك قلاب مجاز است. نصب و تعبیه قلاب جهت صید در رودخانه بدون حضور صیاد ممنوع است. صید ماهی كمتر از پانزده سانتیمتر ممنوع است و در صورت به قلاب افتادن، این ماهیان باید بدون صدمه در آب رها شوند. ۳) پروانه انتفاعی: پروانه انتفاعی برای شكار و صیدی كه جنبه حرفه یا كسب و تجارت داشته و نیز برای پرورش و تكثیر و یا خرید و فروش و واردات و صادرات حیوانات قابل شكار و اجزای آنها صادر میشود و مدت اعتبار آن از تاریخ صدور حداكثر تا پایان همان سال است. بنابراین پروانه انتفاعی برای كسانی صادر میشود كه كسب و حرفه ایشان شكار و صید و یا تجارت حیوانات باشد و یا به پرورش، تكثیر، خرید و فروش و صدور حیوانات قابل شكار و صید اشتغال داشته باشند. خرید، فروش و نگهداری جانوران وحشی نیز از طریق تحصیل پروانه انتفاعی صورت میگیرد. خرید، فروش، عرضه، نگهداری، حمل و صدور كلیه جانوران وحشی زنده بدون تحصیل پروانه انتفاعی ممنوع است. خرید، فروش، عرضه و صدور جانوران وحشی كشته و اجزای آن (پوست، گوشت و غیره) و نیز نگهداری آنها در اماكن عمومی به استثنای غاز، مرغابی، چنگر و ماهیان (غیر از ماهی آزاد و قزل آلا) بدون تحصیل این پروانه ممنوع است. حمل و نگهداری جانوران وحشی كشته و اجزای آن كه با رعایت مقررات مربوط شكار یا صید شده اند به استثنای نگهداری آنها در اماكن عمومی مجاز است و خرید و فروش تروفههای شكار و یا جانوران وحشی كشته كه به صورت مجسمه تهیه شده اند (تاكسیدرمی شده اند) و نیز عرضه و نگهداریشان در اماكن عمومی و تجاری موكول به كسب اجازه و تحصیل پروانه از سازمان است.
وضعیت صدور پروانه شکار
در گذشته اشخاص حقیقی و حقوقی، تبلیغ شکارگری در ایران را منعکس میکردند و شکارچیهای خارجی را نیز به ایران میآوردند. از سال ۱۳۹۲ شرایط به کل تغییر کرده است. در سال ۱۳۹۲، ۳۹۳۰۱ پروانه شکار پرنده در استانها صادر شد، در مورد شکار چهارپا نیز ۳۰۴ پروانه برای اتباع داخلی و خارجی (۴۱ پروانه برای اتباع خارجی و مابقی برای ایرانیها) صادر شد که از این تعداد ۱۱۸ پروانه ویژه و ۱۸۶ پروانه متعلق به مناطق آزاد بوده است. پروانه ویژه برای مناطق تحت کنترل سازمان مانند مناطق حفاظت شده صادر میشود. در سال ۱۳۹۳ شکار چهار پا به صورت سراسری ممنوع بوده و هیچ پروانهای صادر نشده است. از مجموع آمار ارسالی از ۱۹ استان در سال ۱۳۹۲ تعداد ۱۴۳۳ فقره پروانه شکار گراز صادر شد که در سال ۱۳۹۳ این تعداد به ۸۵۲ پروانه کاهش یافت. گراز جزو جانوران زیان رسان تلقی میشود و جانوران نادر و یا حفاظتشده در چنین فهرستی قرار ندارند. به گفته مدیر کل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیطزیست، صدور پروانه شکار برای جمعیتهای حیات وحش کشور درسال جاری ممنوع است.