«محمدتقی فهیم» منتقد تلویزیون و سیما گفت: انتظار همه اسپانسرها این است که سریال‌ها به مثابه آیتم‌های بازرگانی عمل کنند که این ذهنیت غلطی است. باید مفهوم اسپانسر در سریال «برادر» به خودی خود نقد شود.
فارس: «محمدتقی فهیم» منتقد تلویزیون و سینما با اشاره به کیفیت سریال‌های ماه رمضان امسال گفت: با شرایطی که در رسانه ملی از نظر کمبود بودجه وجودداشت و از قبل اعلام شده بود که ممکن است سریالی برای این ماه نداشته باشیم جای خوشحالی است که در این ماه باز هم سریال مناسبتی داریم.
وی ادامه داد: هر دو سریال «پادری» و «برادر» به صورت جدی جای آسیب شناسی دارد. «پادری» از منظری می‌تواند در لحظاتی معدود لبخندی را بر لبان تماشاگر بنشاند که در این بخش جای تامل و تائید دارد، اما اساسا این سریال فاقد ساختار قصه‌گو و جذاب و متناسب با ماه رمضان است. «پادری» از طنز فراتر رفته و به حد افراطی در بیان رسیده است.
این منتقد ادامه داد: کل سریال «پادری» بر بده و بستان‌های کلامی استوار است، این در حالی است که ما در ماه رمضان به سریال‌هایی قصه پرداز نیاز داریم که کمی هم شیرین باشند. از طرفی معنویت در این ماه یکی از گزینه‌هایی است که می‌تواند در روح آدمی تاثیرهای خوبی را بر جای بگذارد. چیزهایی هست که در این ماه بستری مهیا دارد و مردم آماده این موضوع هستند تا مباحث اخلاقی و دینی را راحت‌تر بپذیرند.
فهیم در ادامه بیان داشت: سریالی مثل «پادری» از لحاظ شکل و شمایل متناسب با نوروز است. تکه کلام‌های این سریال یکی از جذابیت‌هایش است که هر شب مخاطب را با خود درگیر می‌کند. در کنار این موضوع در برخی شرایط در این سریال سعی شده تا نسبت به برخی مبانی ماه رمضان و دینی اشاره‌ای شود، اما «پادری» در ترسیم خانواده طراز مشکل دارد و نمی‌تواند برای ما الگویی از این نوع خانواده را نشان دهد تا در کنار آن نقدی به آن وارد شود. دست نویسنده از نظر مایه‌های تصویری و قصه پردازی بسته بوده و بر همین اساس می‌بینیم که کاراکترها مدام با یکدیگر درگیر هستند و تام و جری بازی رخ می‌دهد.
وی افزود: اصل مسئله در بخش نقد این سریال در متن و قصه «پادری» اتفاق افتاده است. در «دودکش» با نوع گرایی در پرداخت روبرو بودیم و خانواده‌ای را می‌دیدیم که درگیر مسائل روز هستند و در کنار آن کشمکش‌ها قوی و آدم‌ها قدرتمندتر بودند، اما در «پادری» عموما شخصیت‌ها فریاد می‌زنند به داد و فریاد تنزل کردند. بهنام تشکر نیز به سمت وام گیری از شخصیت «مستربین» رفته است. در کل کاراکترهای این سریال به عبارتی ابله هستند.
این منتقد در ادامه بیان داشت: اگر این سریال در مناسبت نوروز پخش می‌شد و در خلال آن مخاطب تکه کلام‌ها را هم می‌شنید، شاید نوک پیکان کمتری به سمت آن می‌رفت. در «پادری» افراط در تکه کلام‌ها به کثرت دیده می‌شود و به این شکل تاثیرگذاری همین تکه کلام‌ها از دست خواهد رفت و سریال به گونه‌ای نیست که یکی از این کاراکترها برای ما الگویی در زندگی روزمره باشند.
وی افزود: معتقدم اجرای «پادری» بهتر از متن آن است و به نسبت «دودکش» عقب تر است. در حالی که «دودکش» سریال قابل تائید و جذابی بود. همیشه برای دنباله سازی سریال‌ها باید فکر اساسی کرد و نباید نویسنده خود را به پیشنیه کار بسپارد و مطمئن باشد که به این دلیل که سریال مخاطب خود را دارد، همین کافی است. برای مثال شخصیت «فیروز» هیچ متنی ندارد و همه چیز به پیشینه او برمی‌گردد.
این منتقد همچنین درباره سریال «برادر» نیز گفت: جواد افشار یک سریال ساز حرفه‌ای شده است و این برای تلویزیون نعمتی است. سریال «برادر» هم مایه‌های خوبی در متن دارد. ما نسبت به مسائل اجتماعی دچار آسیب‌های جدی هستیم. مدتی است که قبح ربا در جامعه ریخته شده و مردم با دستیابی به ثروت‌های کلان سر و کار دارند. از طرفی بازار تهران اساسا پدیده‌ای دراماتیک است و هر کارگردانی که بخواهد به درستی به این سمت رود خواهد توانست اثری جذاب را بیافریند چراکه بازار و اتفاق‌های آن التهاب و ریتم دارد.
فهیم در ادامه با اشاره به نقاط مثبت و منفی این سریال بیان داشت: «برادر» به خوبی توانسته افراد مثبت و منفی را در کنار یکدیگر قرار دهد، اما دو آسیب دارد که اولین آنها از نقطه اسپانسرینگ است. متاسفانه در کشور ما این بخش برای دست اندرکاران تولید سریال‌ها و سرمایه گذار روشن نیست. انتظار همه اسپانسرها این است که سریال‌ها به مثابه آیتم‌های بازرگانی عمل کنند که این ذهنیتی درست نیست. باید مفهوم اسپانسر در این سریال به خودی خود نقد شود و تلویزیون درباره پدیده‌هایی مثل یک کمپانی وارد کننده برنج سریال بسازد. متاسفم که سریال‌های ماه رمضان تلویزیون درباره نوعی از داد و ستد اقتصادی است که خود به تنهایی زیر سوال است!
وی ادامه داد: این همه هزینه که برای اسپانسر همین سریال «برادر» توسط یک شرکت داده می‌شود از کجا می‌‌آید؟ غیر از این است که محصولی را با چند برابر قیمت به خودِ ما می‌فروشند؟! اینها مسئله است که به جای استفاده از اسپانسرهایی که به سمت تولید ملی باشند، به سمت اسپانسری رفتند که به نظر می‌رسد تولیدات غیر ایرانی دارد.
این منتقد ادامه داد: جواد افشار در جایگاه خود کارش را خوب انجام داده است، اما روی صحبتم با افرادی است که این قوانین را تصویب کرده‌اند! واقعا چرا بیننده باید چنین سریالی را تحمل کند؟ ما در حال حاضر در شرایطی به سر می‌بریم که اقتصاد کشور و حمایت از تولید داخلی را باید در سریال‌هایمان بیاوریم نه اینکه از تولید برنج وارداتی حمایت کنیم و محصول خارجی را نفی کنیم! آنهم در شرایطی که برنجی که اسپانسر سریال است خارجی است و ما نمی‌توانیم این تناقض را حل کنیم. یعنی می‌خواهند بگویند همه افراد که این کار را می‌کنند دچار تخلف هستند و ما که برنج خارجی می‌آوریم و بسته بندی می‌کنیم کار خوبی انجام می‌دهیم. برای همین است که سریال تاثیرگذاری خود را نخواهد داشت. الان کجای این سریال در خدمت تولید ملی است؟!
فهیم در پایان نیز گفت: همیشه می‌گوییم که کار گروهی در سریال‌های تلویزیونی خوب است، اما در بخش پشت دوربین نه جلوی دوربین! اما در «برادر» می‌بینیم که اغلب بازیگران سریال «کیمیا» در حال نقش‌آفرینی هستند که این خود به نوبه خود برای مخاطب دافعه ایجاد می‌کند و همین می‌شود که از دور و اطراف می‌شنویم که می‌گویند جواد افشار «کیمیای 2» ساخته است!
