به گزارش گروه محیط زیست شهرداری نیوز، "بررسی بحران نشست در پایتخت نشان می‌دهد که اگر یک زلزله ۵ ریشتری در تهران بیاید می‌تواند خسارت یک زلزله ۷ ریشتری را به بار آورد."

این اظهارات محمد درویش، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست درباره  نشست زمین در تهران، خواه پیش بینی دقیق یا غیر دقیق باشد، گواهی بر آن است که باید در سیستم های مقابله با بحران آمادگی لازم را پیش بینی کرد. بدین ترتیب می توان فارغ از زمان دقیق وقوع زلزله ها به کمک مدیریت بحران، خسارت را به حداقل رساند و امداد رسانی را به بالاترین سطح خود ارتقاء داد. اما آیا این پیش بینی در بیمارستان های سطح پایتخت صورت گرفته است؟

با علم به وقوع احتمالی زلزله هیچ مشکل و خطری دفع نمی شود و بدون انجام اقدامات لازم هیچ نتیجه ای جز نگرانی و تشویش خاطر وجود نخواهد داشت. در زمان وقوع زلزله اگر حتی همه ساختمان ها نیز مطابق استاندارهای مهندسی ساخته شده باشند باز هم به طور حتم جان عده ای از ساکنان شهر در معرض خطرات این واقعه طبیعی قرار می گیرد. بدین ترتیب این پرسش مطرح است که آیا پیش بینی دقیق درمانی برای مردم تهران در هنگم وقوع زلزله وجود دارد؟

42 درصد بیمارستان‌های تهران بعد از زلزله غیرقابل استفاده است

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در این رابطه به مطالعاتی اشاره کرد که در سال 1390 در خصوص وضعیت بیمارستان های شهر تهران در زمان وقوع حادثه زلزله صورت گرفته است.

احمد صادقی با بیان اینکه سناریوی فرضی وقوع زلزله در مدیریت بحران همیشه با پیش فرض بدترین شرایط در نظر گرفته می شود، در این باره اظهار کرد: این مطالعات به دنبال آن بود که اگر زلزله ای با این وسعت اتفاق بیفتد، مراکز درمانی شهر تهران تا چه اندازه می توانند در امداد رسانی و کمک به مجروحان حادثه نقش ایفا کنند.

نتایج تحقیقات بعمل آمده از سوی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درسال 1390 نشان می دهد که تهران دارای 126 بیمارستان است که این بیمارستان‌ها 583 ساختمان را در اختیار دارند.

به گفته صادقی متاسفانه بررسی های کارشناسی گواه آن بوده است که از این 126 بیمارستان سطح شهر تهران، 42 درصد از بیمارستان ها بعد از وقوع حادثه غیر قابل استفاده هستند که البته این موضوع با لحاظ سناریوی فرضی بدترین شرایط است.

اظهارات رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران حکایت از آن دارد که در زمان وقوع زلزله فرضی تهران با بدترین شرایط، تنها 9 درصد بیمارستان ها بدون خسارت هستند و اقدامات امدادی و اورژانسی به طور کامل می تواند در آنها ارائه شود.

صادقی در ادامه اظهار کرد: بررسی های کارشناسی نشان می دهد که 49 درصد بیمارستان ها نیازمند اقدامات اصلاحی هستند و در زمان وقوع حادثه به طور کامل نمی توان از امکانات و فضای بیمارستانی به طور کامل استفاده کرد.

اظهارات یک مقام مسئول در حوزه مدیریت بحران شهر تهران گواه آن بوده که پیگیری مسائل مرتبط با وقوع زلزله بر اساس پیش بینی ها دنبال می شود اما نکته اساسی درخصوص این اقدامات، بهبود شرایط موجود است و آیا با وجود مطالعات انجام شده ، اصلاحات مورد نیاز در دستور کار قرار گرفته است؟

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در این باره اعلام کرد: مدیریت بحران به عنوان مسئول در زمان وقوع حادثه ،پیگیر این مسائل است و جلسات متعددی برگزار شده که طی آن به مسئولان دولتی تذکرات لازم را داده ایم و اطلاعات را در اختیار آنها گذاشته ایم اما هر گونه اقدامی در خصوص اصلاح ، بازسازی و نوسازی نیازمند اعتبار و دیده شدن بودجه است.

وی با تاکید بر اینکه همه کارشناسان اذعان دارند که شرایط کنونی ساختمان های بیمارستانی شهر تهران بر اساس مطالعات نیازمند اصلاح است، اذعان کرد: تغییر رویکرد وزارت بهداشت نسبت به وضعیت کنونی ساختمان های بیمارستانی نیازمند عزم ملی است و دولت باید برای این کار اعتبار و اهتمام ویژه داشته باشد.

 مقاوم سازی یا نوسازی بیمارستان‌های تهران؟

اگر ساختمانی اسکلت خوبی داشته باشد و براساس استانداردهای روز دنیا طراحی شده باشد می‌توان اقدامات مقاوم‌سازی را روی آنها انجام داد ولی هزینه، زمان و کیفیت مقاوم‌ سازی برای وزارت بهداشت اهمیت دارد.

کارشناسان می گویند سازه تنها 20 درصد بازسازی یک ساختمان فرسوده بیمارستان را به خود اختصاص می دهد و این درحالی است که فرسودگی بیمارستان‌ها فقط شامل سازه نمی‌شود بلکه تاسیسات برقی، مکانیکی و معماری فضاهای بیمارستان‌ها نیز فرسوده هستند. به‌عبارت دیگر باید تمام دیوارها، پارتیشن‌ها، آسانسورها، تاسیسات برقی و مکانیکی مانند موتورخانه، باید با استانداردهای جدید تغییر کند.  بنابراین از نظر فنی و محاسباتی اگر یک ساختمان را جایگزین شود  بهتر از مقاوم‌سازی است.

از سوی دیگر ساخت هر مترمربع بیمارستان 1/5 میلیون تومان هزینه دارد. از آنجا که حداقل به ازای هر تخت 100 متر فضا نیاز است، به ازای هر تخت تقریبا 150میلیون تومان هزینه ساخت صورت می گیرد. اگر یک ساختمانی 200 تخت خوابی باشد حدودا 30 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

10 سال زمان برای مقاوم سازی یک بیمارستان تهران

رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران اعلام کرد: فقط در دو بیمارستان شهر تهران اقدامات مقاوم سازی صورت گرفته است .

یکی از این بیمارستان ها، بیمارستان سینا واقع در خیابان امام خمینی تهران است که به گفته یکی از مسئولان وقت وزارت بهداشت، برای مقاوم سازی بیمارستان سینا 30میلیارد تومان هزینه شده به طوری که این رقم بیشتر از آن است که یک ساختمان نو  ساخته شود. برای هر مترمربع بیمارستان 200 تخت خوابی 1/5 میلیون‌تومان هزینه شد و این در حالی است که مقاوم‌سازی این بیمارستان 10 سال به طول انجامید.

معصومه آباد با اشاره به اینکه بر اساس قانون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متولی مقاوم سازی بیمارستان ها است، اظهار کرد: در شورای سوم بین شهرداری تهران و وزارت بهداشت تفاهم نامه ای در خصوص مقاوم سازی منعقد شد تا کار تسهیل شود اما چون مسئله حاکمیتی است و با اعتبار گره خورده این برنامه فقط در حد دو بیمارستان پیاده شد و در عمل اتفاقی نیفتاد.

شاید برای اینکه نگاه واقعبینانه به مسئله مقاوم سازی بیمارستان های پایتخت رصد شود لازم است به نمونه مشابه آن اشاره کرد. شهر استامبول به عنوان شهری با 16 میلیون نفر جمعیت و لرزه خیزی مشابه تهران می تواند یک الگو باشد تا بدانیم که تنها با توجه مسئولانه طی مدت زمان کوتاهی، علاوه بر تخصیص اعتبارات خوب دولتی برای مقاوم سازی بیمارستان های فرسوده استامبول، جذب تسهیلات از صندوق بین المللی پول را نیز در دستور کار بدنه دولتی قرار گرفت و نتیجه آنکه امروز بیمارستان های استامبولدر مقابل وقوع زلزله مقاوم سازی شده است. بدین ترتیب با بررسی این نمونه به سادگی می توان گفت کلید قفل مقاوم سازی بیمارستان‌ها، اهتمام ویژه مسئولان به انجام اقدامات لازم برای مقاوم سازی است و تنها تغییر نگاه بدنه حاکمیت می تواند سایه این نگرانی را از شهر تهران بر دارد.