روزنامه جوان: «استفاده از جوهر قند در نان خيانت است»؛ اين گفته رسول ديناروند،رئيس سازمان غذا و داروست كه حدود يك ماه پيش وقتي از باز شدن پاي اين ماده سرطاني به سفرههاي مردم پرده برداشته شد، درباره خطرات اين رنگبر صنعتي هشدار داد. اخبار رسيده از منابع آگاه اما حكايت از آن دارد كه اين نانواها نيستند كه از جوهر قند در نانشان استفاده ميكنند بلكه جوهر قند به آردهاي حاصل از گندم تاريخ گذشته وارداتي زده ميشود تا سفيد شده و بتواند راهي تنور نانوايان شود.
حالا ديگر بايد بيش از گذشته نگران ناني كه ميخوريم باشيم. نانهايي كه هنوز با جوش شيرين خداحاظي نكرده به استقبال جوهر قند رفتهاند. مسيح انصاري، مديرعامل انجمن حمايت از مصرفكنندگان ايران ميگويد مصرف جوهر قند در نانواييها به خصوص نانواييهاي سنتي پز در حال افزايش است و هر روز بر ميزان آن افزوده ميشود. به گفته وي سالهاي قبل از جوش شيرين در نان استفاده ميشد با اينكه اين ماده نسبت به جوهر قند خطر كمتري داشت اما استفاده از آن ممنوع شد، اين در حالي است كه جوهر قند يك ماده سمي و خطرناك است و برخي از تحقيقات سرطانزا بودن آن را هم تأييد كرده است. با وجود اين آنطور كه يك منبع آگاه به «جوان» خبر داد، خيانت استفاده از جوهر قند در نان گردن نانواها نيست بلكه آردي كه به دست اين خبازها ميرسد از قبل با جوهرقند سفيد شده است و بسياري از نانوايان در اين ميان بيتقصيرند.
رنگبر در نان
اما جوهر قند چيست و قرار است اين ماده شيميايي چه بلايي بر سر سلامت مردم بياورد؟ جوهر قند پودر سفيد رنگي است كه در صنعت به عنوان رنگبر و سفيدكننده استفاده ميشود. در ايران در بعضي نانواييها به صورت غيرمجاز از بالانكيت يا جوهر قند براي تخمير و آمادهسازي زودهنگام خمير نان استفاده ميكنند كه به دليل افزايش ضريب ابتلا به سرطان، از بين رفتن پرز روده و معده و بياثرسازي آنتياكسيدانها و اختلال در گوارش، پوست و چشم، از نظر اداره بهداشت مصرف آن در نان، غيرقانوني است و پيگيرد قانوني دارد. با وجود اين استفاده از اين ماده در نانها آنقدر جدي شده كه رسانهاي شود و واكنش مسئولان را در پي داشته باشد. اين در حالي است كه پس از اجراي فاز اول آزادسازي قيمت نان نه فقط انتظار مردم درباره كيفيت و وزن نان محقق نشد بلكه حالا بايد آنها نگران سلامت ناني باشند كه بر سر سفرهشان ميبرند.
داستان گندمها و برنجهاي آلوده
اصلاً چرا بايد رنگ آردها اينقدر تيره باشد كه براي يك نان سفيد و معمولي لازم باشد از يك ماده رنگبر استفاده شود؟ بديهي است اگر رنگ آرد طبيعي بود با اضافه كردن رنگبري مانند جوهر قند روشني رنگ نان غير عادي ميشد. در حالي كه در نانهاي موجود روشني غيرعادي ديده نميشود پس اين نشان ميدهد تيرگي رنگ آردها غيرعادي است.
اصل ماجرا اما انگار شباهت عجيبي به ماجراي برنجهاي آلوده دارد. يك منبع آگاه در گفتوگو با «جوان» از گندمهاي تاريخ گذشتهاي سخن ميگويد كه از قزاقستان وارد كشور شده است. به گفته وي اين گندمها علاوه بر آلودگي ميكروبي تاريخ انقضايشان نيز تمام شده و به همين خاطر رنگي تيره دارند. بالطبع آردي كه از اين گندمها تهيه ميشود نيز تيره است به همين خاطر هم آردها از همان مبدأ و در كارخانههاي آردسازي با رنگبر صنعتي جوهر قند سفيد ميشود تا نان حاصل از آن هم سفيد باشد. بنا به تأكيد اين كارشناس كه نخواست نامش فاش شود، درصدی از گندم مصرفي كشورمان از قزاقستان و هندوستان وارد ميشود. وي در پاسخ به اين سؤال كه چرا اين گندمهاي تاريخ گذشته به كشور مبدأبازگردانده نشد، ميگويد: مگر برنجهاي آلوده وارداتي شركت بازرگاني دولتي بازگردانده شد كه اين بازگردانده شود؟
ريشهيابي سالي 90 هزار سرطان تازه
گندمهايي با آلودگي ميكروبي و تاريخ گذشته كه نان ميشوند بر سر سفره ايراني، در كنار برنجهاي آلوده، روغنهاي مخلوط با پارافين و پالم و... با تمام اينها شايد هنوز زنده ماندنمان معجزه است و شايد بهتر بتوان دلايل سالانه 90 هزار مورد جديد ابتلا به سرطان را متوجه شد.