قانون هدفمند سازی یارانه‌ها از روز 28 آذر سال 1389 و با فرمان احمدی‌نژاد آغاز و  اجرایی شد و اکنون این طرح وارد سال ششم خود شده است. امسال، سال پایانی اجرای قانون پنج ساله هدفمندسازی یارانه‌ها است و مدت 5ساله پرداخت یارانه نقدی براساس قانون به پایان رسیده است، البته پرداخت یارانه در سالجاری طبق بودجه 94 مشکل قانونی ندارد و هر ساله در بودجه‌های سنواتی به آن اشاره شده است، اما دولت باید تکلیف پرداخت یارانه نقدی در برنامه ششم توسعه و بودجه سال آینده را مشخص کند؛ این در حالی است که در این پنج سال بالغ بر 200 هزار میلیارد تومان یعنی رقمی بیشتر از بودجه عمومی سالانه کشور به طور نقدی بین مردم توزیع شد.

در حال حاضر درآمد ماهانه نفتی کشور با احتساب صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت با قیمت 25دلار در هربشکه، روزانه 25 میلیون دلار و ماهانه در حد 750میلیون دلار می‌شود که با احتساب دلار 3600 تومانی، درآمد ریالی دولت از صادرات نفت برابر 2700 میلیارد تومان است؛ در حالی که دولت هر ماه حدود 3400میلیارد تومان بابت پرداخت یارانه نقدی پرداخت می‌کند.

یارانه نقدی افراد فاقد کارت ملی از بهمن قطع می‌شود

بر اساس قانون بودجه امسال 42 هزار میلیارد تومان درآمد حاصل از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها  پیش بینی شده است که دولت می‌تواند فقط تا سقف 37 هزار میلیارد تومان صرف پرداخت یارانه نقدی کند و 5هزار میلیارد آن صرف بخش‌های دیگر از جمله تولید و سلامت شود؛ البته دولت می‌تواند 10درصد از درآمدهای حاصل از آزادسازی قیمت‌ها را جابه‌جا کند یعنی عملاً می‌تواند همان 42 هزار میلیارد تومان را به‌عنوان یارانه نقدی به خانوارها پرداخت کند.

در قانون بودجه امسال دولت موظف و ملزم است با توجه به بند «ح» تبصره 20،  یارانه خانوارهای پردرآمد را بر اساس شرایط اقلیمی، بعد خانوار و محل سکونت و میزان درآمد قطع کند؛ البته هیات وزیران در روزهای آخر اسفند 93، در مورد حذف یارانه پردرآمدها، وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی را متولی این اقدام کرد و کلاً این اختیار به این وزارتخانه داده ‌شد. 

براساس قانون بودجه امسال، دولت برای تأمین منابع لازم می‌بایست حدود 6میلیون نفر را از مجموع 76میلیون نفری که یارانه دریافت می‌کنند، حذف کند؛ تا کنون یارانه نقدی 3میلیون نفر از افراد پُردرآمد کشور حذف شده و شمار حذف شدگان به نصف رقم 6میلیونی که در قانون بودجه آمده رسیده است؛ اما وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در چند روز گذشته اعلام کرد: براساس ماده 4 آیین‌نامه اجرایی از ماده 7 قانون هدفمند سازی یارانه‌ها، تمامی هموطنان بیشتر از 18 سال سن که دارای شماره ملی بوده، اما تاکنون کارت ملی خود را دریافت نکرده‌اند، موظفند حداکثر تا تاریخ 15 بهمن سال جاری اقدامات لازم را برای دریافت کارت ملی انجام دهند، درصورت عدم‌تعیین تکلیف وضعیت کارت ملی مربوطه، پرداخت یارانه این افراد از بهمن سال جاری متوقف می‌شود.

براساس آخرین آمار سازمان ثبت احوال، حدود 3میلیون نفر در کشور کارت ملی ندارند و این افراد تا تاریخ 15 بهمن ماه سال جاری فرصت دارند نسبت به دریافت کارت ملی اقدام کنند که در غیر این صورت پرداخت یارانه نقدی آنها قطع می‌شود که با این اقدام و حذف یارانه نقدی سه‌میلیون نفر دیگر، قانون بودجه 94 در این خصوص اجرایی خواهد شد.

وضعیت پرداخت نقدی یارانه‌ها در سال آینده این هفته روشن می‌شود

موضوع اصلاح نحوه پرداخت یارانه نقدی در ماه های اخیر حاشیه های فراوانی داشته است و باید منتظر ماند و دید که دولت تدبیر و امید چه تصمیمی برای ادامه هدفمندسازی یارانه‌ها و پرداخت نقدی آن خواهد گرفت که در هفته جاری با ارائه لایحه بودجه 95 و برنامه ششم تصمیم دولت مشخص خواهد شد که یا افراد یارانه بگیر و دهک‌های بالای جامعه  حذف می‌‌شوند و یا روی به افزایش قیمت حامل‌های انرژی برای تامین منابع هدفمندسازی یارانه‌ می‌آورد، البته این مجلس است که تصمیم آخر را می‌گیرد به هر حال باید منتظر ماند تا لایحه بودجه و برنامه به مجلس برود و پیشنهاد دولت و تصمیم مجلس مشخص شود.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور 12 دی ماه در جمع خبرنگاران با بیان اینکه پرداخت یارانه نقدی از ابتدا همراه با استدلال اقتصادی نبود و برخی که در گذشته به دنبال افزایش محبوبیتشان بودند، آن را طرح کردند، گفته بود: مطابق آخرین تصمیمات، هدفمندسازی یارانه‌ها و پرداخت یارانه در سال ‌آینده نیز ادامه خواهد داشت و دولت در مورد قطع یارانه نقدی مردم به جمع بندی نرسید و به همین دلیل واریز یارانه به حساب سرپرستان خانوار سال آینده ادامه خواهد یافت. مردم روی این پول حساب کرده اند و ما این واقعیت اجتماعی را درک کرده و در تصمیم گیری‌های خود آن را لحاظ می‌کنیم، بنابر این نتوانستیم تصمیم بگیریم که یارانه نقدی را پرداخت نکنیم.

این درحالی‌ است که پیش از آن سخنگوی دولت گفته بود: دولت تمایل ندارد هدفمندی یارانه‌ها به رویه‌ای که تاکنون اجرا شده، ادامه پیدا کند.

محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرده بود: با توجه به ناتمام ماندن اجرای قانون، بر اساس سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه، دولت با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در برنامه ششم نیز با رویکرد افزایش قدرت تولید و رفاه اجتماعی حرکت خواهد کرد، اما این هدفمندی یارانه‌ها با آنچه از ابتدا اجرا شد، متفاوت خواهد بود.

* شیوه پرداخت یارانه تغییر می کند، منتظر تصمیم دولت و مجلس هستیم

اکبر ایزدی رئیس سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها در گفت و گوی کوتاه در مورد آینده اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها در برنامه ششم و بودجه 95، اظهار داشت: هنوز به نتیجه نرسیدم، اما اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها و پرداخت یارانه نقدی در سال آینده ادامه پیدا می‌کند.

وی افزود: البته شیوه و روش پرداخت یارانه تغییر می‌کند که باید به نتیجه برسیم؛ البته به تصمیم مجلس نیز بستگی دارد. امسال تکلیف شده بود که یارانه نقدی ثروتمندان و پُردرآمدها حذف شوند که این کار را انجام دادیم.