جام جم: تیروئید، این غده پروانهای شکل که در قسمت جلویی گردن قرار گرفته، نقش مهمی روی عملکرد سیستمهای مختلف بدن دارد. طبق آمارهای بهدست آمده، حدود 30 میلیون آمریکایی از اختلال تیروئید رنج میبرند و نیمی از آنها یعنی 15 میلیون نفر مبتلایان خاموشی هستند که از بیماری خود مطلع نیستند. زنان بیش از 10 برابر مردان به مشکلات تیروئید مبتلا میشوند.
غده تیروئید تولیدکننده هورمون تیروئید است که دمای بدن، سوخت و ساز و ضربان قلب را تنظیم میکند. فعالیت بیشتر یا کمتر از حد آن مشکلآفرین میشود. معمولا عوامل ژنتیک، حملات خودایمنی، بارداری، استرس، کمبود مواد مغذی یا برخی سموم محیطی در بدن میتواند باعث شروع اختلالات تیروئیدی باشد.
خستگی همیشگی
معمولا احساس خستگی و نداشتن انرژی لازم برای انجام فعالیتهای روزمره نشانهای است که در بسیاری از بیماریها مشترک است ولی با کمکاری تیروئید ارتباط نزدیکی دارد که در آن، هورمونهای تیروئید بسیار کم ترشح میشود. بنابراین، اگر صبحها یا تمام طول روز با وجود خواب کامل شبانه احساس خستگی میکنید، ممکن است نشانه کمکاری تیروئید باشد. وجود هورمون تیروئید به میزان اندک در جریان خون و سلولها به این معناست که ماهیچهها، سیگنالهای کافی دریافت نمیکند و همیشه خسته است.
احساس افسردگی
ناراحتی و احساس افسردگی معمولا از نشانههای پرکاری تیروئید است. تولید مقدار پایین هورمون تیروئید روی میزان ترشح سروتونین در مغز که احساس خوبی را به همراه دارد، اثر میگذارد و میزان این هورمون را در مغز کاهش میدهد و فرد مستعد ابتلا به افسردگی میشود.
اضطراب و عصبانیت
اضطراب و عصبی بودن با پرکاری تیروئید در ارتباط است که در خلال آن، غده تیروئید هورمون بالایی را تولید میکند.
تغییر اشتها یا غدد بزاقی
افزایش اشتها یکی از علائم پرکاری تیروئید است به طوری که ترشح بیش از حد هورمون تیروئید باعث میشود فرد همواره احساس گرسنگی داشته باشد. ولی در این میان، این اختلال، جذب کالری ناشی از مصرف زیاد مواد غذایی را جبران کرده و فرد با اضافه وزن مواجه نمیشود. در کمکاری تیروئید حس چشایی و بویایی مختل میشود.
کاهش تمایلات جنسی
افرادی که از اختلال تیروئید رنج میبرند معمولا یا هرگز به برقراری رابطه جنسی تمایلی نشان نمیدهند یا نسبت به این مقوله بیانگیزهاند. کاهش ترشح هورمون تیروئید به این تمایل نداشتن منجر میشود که با اضافه وزن، انرژی پایین و دردهای بدنی همراه است.
تپش قلب
تپش قلب یا افزایش تعداد دفعات ضربان قلب که معمولا در ناحیه قفسه سینه، گلو و گردن احساس میشود غالبا یکی از نشانههای ترشح بیش از حد هورمون تیروئید به شمار میرود.
خشکی پوست
خشک شدن پوست و خارش از جمله علائم کمکاری تیروئید است. تغییر در بافت و ظاهر پوست ممکن است به دلیل افت سوخت و ساز بدن باشد که با کاهش ترشح هورمونهای تیروئیدی رخ میدهد و باعث کاهش تعریق میشود. از این رو، پوست رطوبت خود را از دست داده و سریع خشک و فلسی میشود.
فشار خون بالا
فشار خون بالا نیز یکی از علائم ابتلا به اختلال تیروئید به شمار میرود. در مبتلایان به کمکاری تیروئید، خطر ابتلا به فشار خون بالا بین دو تا سه برابر بیشتر میشود. برخی محققان معتقدند که مقدار کم هورمون تیروئید ضربان قلب را کاهش میدهد که میتواند روی قدرت پمپاژ خون و انعطافپذیری دیواره عروق خونی اثر بگذارد که در نهایت هر دو ممکن است باعث بالا رفتن فشار خون شود.
احساس سرما کردن
احساس سرما کردن و لرز داشتن با کمکاری تیروئید مرتبط است. با ترشح کمتر هورمونهای تیروئیدی، انرژی کمتری توسط سلولها سوزانده و در نتیجه حرارت پایینتری تولید میشود و فرد احساس سرما میکند. از سوی دیگر، تیروئید پرکار هم تولید انرژی را در سلولها افزایش میدهد به همین دلیل، افراد مبتلا همیشه احساس گرما میکنند و تعریق زیادی دارند.
خشن شدن صدا
تغییر در صدا یا ایجاد برجستگی در ناحیه گلو که نشانه التهاب غده تیروئید است، یکی از علائم اختلال تیروئید به شمار میرود و در صورت مشاهده باید توسط پزشک معاینه شود.
به هم خوردن برنامه خواب
اگر تمام روز احساس خوابآلودگی دارید، ممکن است مبتلا به کمکاری تیروئید شده باشید. تیروئید کمکار میتواند عملکردهای بدن را کاهش دهد که همین امر باعث خوابآلودگی حتی در طول روز میشود. از سوی دیگر، پرکاری تیروئید با ایجاد اضطراب و بالا بردن ضربان قلب، خوابیدن را دشوار میکند و حتی ممکن است فرد را در نیمههای شب از خواب بیدار کند.
اضافه وزن
اضافه وزن ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد که یکی از شایعترین آن، اختلال تیروئیدی است و بهویژه در زنان مشکل شایعی بهشمار میرود. این نوع اضافه وزن معمولا با کم خوردن و تحرک داشتن بهبود نمییابد و به دلیل کمکاری تیروئید ایجاد میشود. از سوی دیگر، کاهش وزن ناگهانی نیز ممکن است به دنبال پرکاری تیروئید و افزایش هورمونهای تیروئیدی به وجود آید.
باریکی و ریزش مو
باریک شدن رشتههای مو یا ریزش آن میتواند یکی از علائم ابتلا به کمکاری تیروئید باشد. پایین بودن هورمونهای تیروئیدی، چرخه رشد مو را مختل کرده و بسیاری از فولیکولهای مو را در حالت خفته قرار میدهد که در نتیجه ریزش مو را به دنبال دارد.