قزاقستان یکی از اعضای پیمان شکن اوپک پلاس بوده که مرتبا نفت بیشتری از سطح توافق شده، تولید کرده و با ادامه این کار، تنشهای داخلی در این گروه را تشدید کرده است.
به گزارش ایسنا، تولید «تنگیز» که بزرگترین میدان نفتی قزاقستان است، از آغاز ماه جاری، به بالاترین رکورد رسیده است. منابع آگاه به رویترز گفته اند تولید تنگیز به ۶۹۹ هزار و ۹۹۹ بشکه در روز رسیده است.
یک هفته قبل هم رویترز به نقل از منابع آگاه گزارش کرده بود، مجموع تولید نفت قزاقستان در سپتامبر، ۱۰ درصد در مقایسه با اوت افزایش یافته و از سهمیه تولید اوپک پلاس فراتر رفته است. این افزایش پس از ارائه برنامه قزاقستان به دبیرخانه اوپک درباره جبران مازاد تولیدش روی داد.
در آن زمان، قزاقستان اذعان کرد که ۶۲۰ هزار بشکه در روز بالاتر از سهمیه تعیین شده، نفت تولید کرده است. هر چند این رقم بالاتر از ۱.۱ میلیون بشکه در روز مازاد تولید عراق نبود اما همچنان رقم قابل ملاحظهای بود که اسباب نارضایتی شرکای این کشور در اوپک پلاس را فراهم ساخت.
این مازاد تولید قرار بود با کاهش بیشتر عرضه تا سپتامبر سال آینده جبران شود اما با در نظر گرفتن وضعیت فعلی، برنامه جبران مازاد عرضه این کشور شکست خورده است. قیمت نفت هم در بازه محدودی مانده و ممکن است افت بیشتری پیدا کند.
روزنامه فایننشیال تایمز در اواخر سپتامبر با استناد به اظهارات منابع آگاه، گزارش کرد عربستان سعودی آماده است از هدف قیمت غیررسمی ۱۰۰ دلار برای هر بشکه نفت برنت دست بکشد. این اقدام ظاهرا هشداری پیش از اقدام عربستان سعودی برای افزایش تولید و پس گرفتن سهم بازارش خواهد بود. منابع فایننشیال تایمز گفتند: این اتفاق در دسامبر روی خواهد کرد و اگر اتفاق بیفتد، قیمت نفت ریزش میکند و همه اعضای اوپک ضرر خواهند کرد.
این مسئلهای است که موثر واقع شدن کاهش تولید را برای اوپک و اوپک پلاس دشوار کرده است. برخی از اعضای این گروه مانند عراق و ظاهرا قزاقستان، تمایل بیشتری به سهم بازار فعلی و صادرات حداکثری دارند. سایرین مانند عربستان سعودی بیشتر نگران قیمت نفت در بلندمدت هستند و بنابراین تلاش میکنند آن را حتی به بهای از دست رفتن سهم بازار، تقویت کنند.
با این حال، اگر اعضای دیگر گروه به مازاد تولید ادامه دهند، ادامه این وضع و متحمل شدن عمده بار کاهش تولید و از دست دادن سهم بازار برای عربستان سعودی چندان منطقی نخواهد بود و تصمیم احتمالی ریاض برای آغاز افزایش تولید را توجیهپذیر میکند. این امر میتواند به تنشهای داخلی در داخل اوپک و اوپک پلاس دامن بزند.
از سوی دیگر، نقطه شکل گیری اوپک پلاس در وهله نخست، کسب قدرت بیشتر قیمت گذاری در بازار جهانی نفت بود. اگر این گروه دچار فروپاشی شود، قدرت قیمت گذاری آن هم افول میکند و چشم انداز چندان مطلوبی پیش روی هیچ کدام از اعضای اوپک قرار نمیگیرد. این امر در دوران تجارت الگوریتمی که عوامل بنیادین نفت را نادیده میگیرد و عوامل دیگری مانند اقتصاد چین یا ژئوپلیتیکی را مورد توجه قرار میدهد، صدق میکند. با این حال، به نظر میرسد برخی قرار است این درس را به شکل سختی بیاموزند.
بر اساس گزارش اویل پرایس، تولید نفت قزاقستان در اکتبر احتمالا کاهش یافته و به سقف تولید این کشور طبق توافق اوپک پلاس میرسد. میدان «کاشاگان» تحت تعمیرات قرار خواهد گرفت و در نتیجه، تولید آن ۴۰۰ هزار بشکه در روز کاهش مییابد. با این حال، تعمیرات این میدان در دسامبر به پایان میرسد و قزاستان باید تصمیم بگیرد که چه چیزی مهمتر است: سهم بازار یا ادامه همکاری با اوپک پلاس. و قزاقستان تنها کشوری نیست که باید این تصمیم را بگیرد؛ چرا که عربستان سعودی به تولیدش اضافه خواهد کرد و باعث کاهش قیمت نفت میشود.