به گزارش گروه محیط زیست شهرداری نیوز،یکی از اصلی ترین عوامل معضلات زیست محیطی در کشور و بخصوص کلانشهرهایی همچون تهران،معطوف به خودروهای فرسوده ای می شود که ظاهرا تعداد آنها نیز اندک نیست و ضرورت نوسازی آن برای حفظ سلامت محیط زیست ضرورتی اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.

هر سال درآستانه فصل زمستان برخی از کلانشهرهای ایران همچون تهران با پدیده ای تحت عنوان وارونگی هوا مواجه می شوند که جان سالمندان،نوزادان،زنان باردار وگاه حتی جوانانی که با عارضه های قلبی و تنفسی روبرو هستند را تهدید می کند.

یکی از مناسبت هایی که در تقویم ایران گنجانده شده،29 دی ماه روز هوای پاک است،به واقع هدف از نامگذاری این روز تحت عنوان مورد اشاره،تاکید بر ضرورت و اهمیت هوای پاک و سالم است، هوایی که در طول سال به ندرت در کلانشهری همچون تهران تجربه می شود.

وضعیت آلایندگی هوای تهران آنقدر بغرنج است که بعضا پاک بودن هوا در اندک زمانی از طول سال به خبری تبدیل می شود که رسانه  های گوناگون به آن می پردازند.

طبق برآوردهای حاصله،خودروهای فرسوده اصلی ترین عامل آلودگی هوا محسوب می شود.

ظام الدین برزگری ریاست اسبق سازمان ملی استاندارد ایران در زمان مدیریت خویش در مجموعه مذکور در مصاحبه ای با رسانه ها،میزان آلودگی خودروهای فرسوده را 20 برابر  خودروهای نو عنوان کرد.

با توجه به اینکه یکی از عوارض اصلی بروز سرطان ناشی از آلودگی هوا است،به تعبیری می توان گفت یک خودروی فرسوده ضریب بروز سرطان ناشی از آلودگی هوا را 20 برابر تشدید می کند.

در طول سالیان اخیر طرح ها و برنامه های بسیاری تنظیم،طراحی و اجرایی شده تا تردد خودروها حتی المقدور با محدودیت هایی مواجه شود تا به یُمن آن بتوان میزان آلودگی هوا را تا حدودی کنترل کرد.

اگر چه طرح های مورد اشاره در پاره ای از مواقع  موجبات گلایه برخی از مردم را فراهم می کند ،اما نباید از نظر دور داشت که سلامت زیست محیطی اصلی اولویت دار است که بر کلیه طرح ها،پروژه ها،ایده ها و برنامه های اقتصادی ارجحیت دارد.

تهدید سلامت محیط زیست،تهدید یک فرد نیست،بلکه تهدید یک نسل،جامعه و حتی آیندگان است و با نگاهی اجمالی به قانون اساسی(اصل 50)بیش از پیش به اهمیت این عرصه حساس و خطیر پی می بریم.

** 5 تا 6 میلیون خودروی فرسوده در کشور،چالش امروز،بحران فردا

در دویست و نهمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران احمد دنیا مالی،عضو پارلمان شهری تهران از وجود 5 تا 6 میلیون خودروی فرسوده در کشور خبر داد.

آمار فوق حاکی از یک  عامل مخرب زیست محیطی است که هر روز بر آلاینده های موجود در هوا می افزاید و به تبع با شرایط موجود ضریب آسیب پذیری و سلامت مردم و محیط زیست نیز بیش از پیش به مخاطره می افتد.

شاکری یکی دیگر از اعضای شورای اسلامی شهر تهران نیز از وجود 15 هزار خودروی فرسوده در تهران خبر داد که باعث پراکنده شدن سم در این کلانشهر می شوند.

با چنین اوصافی،می طلبد با اتخاذ تدابیر و تمهیدات هوشمندانه،بهبود و نوسازی خودروهای فرسوده با تقویت و گستردگی هر چه بیشتری همراه شود.

**نوسازی خودروهای فرسوده چگونه میسر می‌شود؟

کریم رضازاده،کارشناس ارشد محیط زیست در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران در تشریح راهکارهای موثر در تسهیل روند نوسازی خودروهای فرسوده اظهار کرد:تحقق این امر مهم با دو مولفه قانونی و اقتصادی فراهم می شود.

وی افزود:افزایش حق بیمه خودروهای فرسوده که استهلاک آنها سال به سال بیش از گذشته افزایش می یابد یکی از راهکارهای موثری است که می تواند در کاهش رغبت و تمایل مالکان در حفظ چنین خودروهایی موثر واقع شود.

این کارشناس محیط زیست عنوان کرد:البته با توجه  به اینکه اغلب قریب به اتفاق مالکان چنین خودروهایی،عمدتا از بضاعت مالی کافی برای تعویض خودروی خویش برخوردار نیستند،در نظر گرفتن مشوق ها و تسهیلات اقتصادی اصلی حائز اهمیت است که باید توجه مضاعفی را به آن معطوف کرد.

رضازاده گفت:در کنار مشوق های اقتصادی،تنبیهات اقتصادی نیز کارآمد و مثمر ثمر خواهد بود،به این ترتیب که عوارض خودروهای فرسوده به نحو فزاینده ای افزایش یابد،بصورتی که حفظ خودرویی با استهلاک بالا،مقرون به صرفه نباشد.

** از ارتقاء کیفی خودروها تا بهبود زیرساخت های حمل ونقل

در کنار سیاستگذاری های کلان کشوری،بهبود ارتقاءکیفی قطعات خودروها در حوزه سخت افزاری نیز اصلی حائز اهمیت است.

به عبارت دیگر با افزایش نظارت بر خودروسازها و مجاب کردن آنها بر افزایش کیفی قطعاتی که در آلایندگی هوا موثر است و پرداخت یارانه با هدف واگذاری قطعات موثر در سلامت زیست محیطی بصورت رایگان به خودروهایی که استهلاک آنها بیش از اتومبیل های دیگر است،از دیگر روش های معقولانه ای به نظر می رسد که در تشویق مالکان به تعویض قطعات مرتبط با فیلتراسیون آلایندگی ها در خودرو تاثیر گذار است.

در کنار اقدامات کوتاه مدت فوق،نباید از برنامه ریزی های دراز مدت برای بهبود زیرساخت های حمل ونقل عمومی نیز به سادگی گذشت.

تعویض و نوسازی اتوبوس های فعال در ناوگان حمل و نقل عمومی و تامین زیرساخت های این حوزه حساس،تاثیر بسزایی در کاهش تردد خودروها در کلان شهرها ایفاءمی کند.

به واقع با ارتقاع کیفی امکانات حمل ونقل و اعمال عوارض خاص برای خودروهای تک سرنشین یا دو سرنشین می توان نسبت به افزایش هر چه بیشتر روزهای هوای پاک در تهران و کلانشهرها امیدوار بود.

در کشوری همچون ژاپن برای مالکانی که به استفاده از خودروی شخصی خویش تمایل دارند مالیاتی وضع می شود که پیرو آن،افراد با خانواده هایی که علاقه مند به استفاده از خودروی شخصی خود هستند باید به دلیل آلایندگی که برای هوا ایجاد می کنند مالیاتی پرداخت کنند که از آن تحت عنوان مالیات کربن یاد می شود.

چنین ساز و کاری با پند،توصیه و نصیحت میسر نشده،بلکه با توسعه و تامین زیر ساخت های حمل و نقل فراهم شده و توجیه چنین محدودیت هایی نیز بر این پایه استوار است که با وجود ناوگان حمل ونقل عمومی که در بالاترین سطح کمی و کیفی،خدمات ارائه می کند،ضرورتی در استفاده از خودروهای شخصی احساس نمی شود.

البته با توجه به شرایطی که در حال حاضر با آن مواجه هستیم،طراحی چنین سازوکاری امکان پذیر نیست،اما می توان با اتخاذ تدابیری ویژه نسبت  به بهبود و تسریع هرچه بیشتر نوسازی خودروهای فرسوده امیدوار بود.

امید است به خاطر حال ناخوش آب و هوا و حفظ سلامت شهر و شهروندان،مسئولان ذیربط توجه ای ویژه به این عرصه حساس مبذول دارند و همانطور که با هدف خارج شدن از رکود،تسهیلاتی ویژه برای خریداران خودرو بصورت اقساطی در نظر می گیرند،برای خارج شدن از چالش امروزی در عرصه زیست محیطی که در صورت استمرار می تواند به بحرانی عظیم در کشور تبدیل شود،اقدامات لازم را عملیاتی کنند تا حال و روز حوزه زیست محیطی از ناخوشی های امروز کمی فاصله گیرد.

عرصه ای که اصل پنجاهم قانون اساسی به حفظ سلامت زیست محیطی به عنوان وظیفه ای همگانی تاکید ورزیده است و مقام معظم رهبری نیز در سخنانی که در بیستم اسفندماه سال گذشته ایراد فرمودند بر اهمیت پرداختن به محیط زیست و حفظ سلامت این حوزه تاکیدات ویژه ای داشتند.

تاکید موکد معظم له بر لحاظ کردن پیوست های زیست محیطی در کلیه طرح ها و برنامه ها،حاکی از بینش ژرف و هوشمندانه ایشان است که اجرا و تحقق آن بطور یقین،راهگشای بخش اعظمی از مخاطرات زیست محیطی خواهد بود.