« یدالله جوانی» در سرمقاله شماره امروز روزنامه «جوان» نوشت:
یکم- طبق اصل پنجاه و هفتم قانون اساسی ایران، قوای حاکم در جمهوری اسلامی ایران عبارتند از قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضائیه که زیر نظر ولایت مطلقه امر و امامت است بر طبق اصول آینده این قانون اعمال میگردند. این قوا مستقل از یکدیگرند. بر اساس اصل پنجاه و هشتم اعمال قوه مقننه از طریق مجلس شورای اسلامی است که از نمایندگان منتخب مردم تشکیل میشود. بر اساس اصل هفتاد و یکم، مجلس شورای اسلامی در عموم مسائل کشور در حدود مقرر در قانون اساسی میتواند قانون وضع کند و طبق اصل هفتاد و ششم مجلس شورای اسلامی حق تحقیق و تفحص در تمام امور کشور را دارد.
با توجه به چنین جایگاه، اختیارات و صلاحیتهایی برای مجلس شورای اسلامی به صلاحیت این قوه در امور مهم سیاست خارجی در اصل هفتاد و هفتم اینگونه تصریح شده است: «عهدنامهها، مقاولهنامهها، قراردادها و موافقتنامههای بینالمللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد.» بر همین مبنا و اساس طبق اصل هشتاد و چهارم، هر نماینده در برابر تمام ملت مسئول است و حق دارد در همه مسائل داخلی و خارجی کشور اظهار نظر کند. این اصل مسئولیت سنگینی را بر دوش تک تک نمایندگان میگذارد و آنان باید بدانند در قبال حقوق، منافع، استقلال، عزت و امنیت مردم مسئولیت دارند.
دوم- مجلس شورای اسلامی در آرا و اندیشهها و مواضع رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) از جایگاه ویژهای برخوردار است. بر همین اساس حضرت امام روی انتخابات مجلس، ملاکها و معیارها برای انتخاب از سوی مردم، حساسیت ویژه داشته و بر این اعتقاد بودند که در مجلس باید نمایندگان واقعی مردم که متعهد به اسلام هستند، وارد شوند. ایشان در همین خصوص خطاب به مردم میفرمایند: «اگر در انتخابات مسامحه کنیم، مطمئن باشید از راه مجلس به ما لطمه میزنند. باید دانست مسلمان بودن تنها فایدهای ندارد، باید جمهوری اسلامی را قبول داشته باشد.» حضرت امام با این حساسیت روی انتخاب نمایندگان مجلس، خطاب به نمایندگان میفرمایند: «از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این عصر و عصرهای آینده میخواهم که اگر خدای نخواسته عناصر منحرفی با دسیسه و بازی سیاسی وکالت خود را به مردم تحمیل نمودند، مجلس اعتبارنامه آنان را رد کند.»
عبارتهای زیر از حضرت امام (ره)، جایگاه مجلس در نگاه رهبر کبیر انقلاب اسلامی را نشان میدهد:
- مرکز همه قانونها و قدرتها مجلس است. مجلس قوه مجتمع یک ملت است.
- مجلس محلی است که اکثریت قاطع مسائل مهم کشور بیواسطه یا با واسطه به آن وابسته است.
- مجلس شورای اسلامی که در رأس تمام نهادهای نظام جمهوری اسلامی است، از ویژگیهایی خاص برخوردار است که مهمترین آنها اسلامی- ملی بودن آن است.
- مجلس در رأس همه امور است.
سوم- دیدگاه رهبر فرزانه و حکیم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنهای (مدظلهالعالی) نسبت به مجلس شورای اسلامی، همانند دیدگاه رهبر کبیر انقلاب اسلامی است. جملات زیر از معظمله این دیدگاه را نمایان میکند:
- مجلس خانه ملت و تجلیگاه عزت ملی ماست.
- مجلس عزت اسلامی و عزت ملی ما را به دنیا نشان میدهد.
- مجلس مظهر حضور و اراده مردم در صحنههای گوناگون سیاسی و اقتصادی است.
- آغاز هر دوره مجلس نوروز و نوروزی است که رویش و بهار دیگری را نوید میدهد.
چهارم- از زمان تشکیل دولت یازدهم برخی از افراد و گروههای سیاسی خط تضعیف مجلس شورای اسلامی را با انگیزهها و اهداف متفاوت در پیش گرفتند. به عنوان مثال در حالی که باید رئیسجمهور منتخب مردم برای تشکیل کابینه، برای هر وزارتخانهای افرادی را جهت گرفتن رأی اعتماد طبق قانون اساسی به مجلس معرفی کند و نمایندگان بر اساس ملاک و معیارهایی در خصوص فرد پیشنهادی اظهار نظر کرده و رأی دهند، برخی گروههای سیاسی و رسانهای وابسته به آنها به گونهای فضاسازی کردند که هر کس به فرد پیشنهادی رئیسجمهور رأی منفی بدهد، با رأی ملت مقابله کرده است! تأسفبارتر آنکه برخی از رسانهها پس از رأیگیری، تصاویر نمایندگان مخالف برخی از وزرای پیشنهادی و حوزههای انتخابیه آنها را منتشر و اینگونه فضاسازی کردند که مردم مخالفان خود را بشناسند و در دوره بعد به آنها رأی ندهند! این نوع جوسازی علیه مجلس هیچ منطقی جز سیاسیکاری و منفعتطلبی سیاسی و نادیده گرفتن حقوق ملت و حقوق نمایندگان ملت ندارد. به هر حال هر رئیسجمهوری منتخب مردم است و نمیتوان با این استدلال که مردم این رئیسجمهور را انتخاب کردهاند، مجلس باید از یک طرف به همه وزرای پیشنهادی رأی اعتماد بدهد و از طرف دیگر هم حق سؤال و استیضاح هیچ وزیری را نداشته باشد. همین نوع نگاه به مجلس در خصوص مذاکرات هستهای، توافق احتمالی و موضوع برجام در کشور از سوی برخی گروههای سیاسی در کشور در ماههای اخیر شکل گرفت. در حالی که طبق قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی حق ورود به تمامی مسائل داخلی و خارجی کشور را دارد. برخی از افراد و گروههای سیاسی با اهداف و انگیزههای مختلف به دنبال کنارگذاشتن مجلس از موضوع مهم توافق هستهای بودند. البته بررسیها نشان میدهد که برخی از افراد مخالف با بررسی و تصویب یا رد برجام در مجلس، با نگاه کارشناسانه و از منظر حقوقی، این اقدام را به مصلحت نمیدانستند؛ لکن عمده کسانی که به دنبال دور زدن و کنار زدن مجلس از موضوع یاد شده بودند، دارای انگیزههای سیاسی بوده و هستند. این افراد در حالی که بعضاً دم از قانون میزنند، دنبال پایمال کردن حق قانونی مجلس در بررسی برجام بودند.
پنجم- در چنین فضایی مقام معظم رهبری، مدبرانه و حکیمانه فضای سیاسی کشور را به گونهای هدایت فرمودند تا ضمن رعایت مصالح کشور، جایگاه مجلس شورای اسلامی در کشاکشهای سیاسی داخلی آسیب نبیند و از در رأس همه امور بودنش، تنزل جایگاه پیدا نکند.
در شرایطی که دولتیها اصرار بر این داشتند که نه تنها ضرورتی ندارد مجلس به موضوع بررسی برجام ورود پیدا کند، بلکه مضر هم بوده و برای کشور تعهدات بینالمللی ایجاد میکند، حضرت امام خامنهای در دیدار نمایندگان مجلس خبرگان رهبری از ضرورت ورود مجلس به موضوع سخن گفتند و کنار زدن مجلس و نمایندگان ملت از نظر دادن در خصوص برجام را بر خلاف مصلحت اعلام کردند. معظم له در این خصوص با اشاره به اینکه قبلاً این موضوع را به رئیسجمهور هم گفتهاند، فرمودند: «به نظر ما مصلحت نیست که ما مجلس را از این قضیه برکنار بداریم؛ چون قضیهای است که بالاخره دو سال است که کشور به طور کلی متوجه آن است و حالا هم به یک نتایجی رسیده؛ [پس] باید مجلس وارد بشود.» در این بخش از بیانات، رهبر معظم انقلاب اسلامی از ضرورت ورود مجلس سخن گفتهاند و در ادامه، چگونه عمل کردن در پذیرش یا رد برجام یا به طریق سوم عمل کردن را بر عهده خود نمایندگان ملت گذاشتند و فرمودند: «حالا مجلس چه بکند، بنده هیچ توصیهای ندارم به مجلس شورای اسلامی که با این چه جوری عمل بکند. اولاً نوع تصمیمگیری چه جوری باشد؟ به نحو تصویب یا رد باشد، یا به نحو دیگری تصمیمگیری کنند؟ آیا رد کنند، آیا تصویب کنند؟ بنده هیچ توصیهای ندارم. نظر متبع نظر نمایندگان ملت است در مجلس و اینکه [مجلس] چه بکند، چه نکند را ما عرض نمیکنیم. ما معتقدیم که بالاخره خوب است مجلس را برکنار نکنیم و نمایندگان ملت باید تصمیم بگیرند.»
آری در یک شرایط حساس رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی از یک خطای راهبردی در کشور جلوگیری نمودند و نگذاشتند یک قوه از قوای سه گانه که به تعبیر حضرت امام (ره) در رأس همه نهادهای نظام جمهوری اسلامی قرار دارد، تضعیف شود.