رای دیوان دادگستری لاهه علیه رژیم صهیونیستی، یک رای بیسابقه و درعین حال ارزشمند در مقطع فعلی و نشاندهنده این است که جنایات رژیم صهیونیستی، جامعه جهانی بهویژه حوزه قضایی را به واکنشهای جدی وادار کرده است. دیوان دادگستری لاهه، یکی ازارکان اصلی و رکن قضایی سازمان ملل متحداست و رای این دیوان، اهمیت زیادی درجامعه بینالملل دارد.
به گزارش ایسنا، محسن پاکآیین؛ تحلیلگر مسائل بینالملل در یادداشتی با این عنوان نوشت:از نکات مهم در این زمینه این که معمولا شکایاتی که به این دادگاه ارائه میشود معمولا با یک تاخیر طولانی مورد رسیدگی قرار میگیرد، مثلا شکایت گامبیا از میانمار سال ۲۰۱۹ تسلیم دادگاه شده اما هنوز جلسه استماع آن برگزار نشده است. اما در مورد شکایت آفریقایجنوبی علیه اسرائیل شاهد بودیم که در مدتی حدودا یک ماهه، دادگاه اظهارات طرفین را استماع و رای خود را صادر کرد که نشان دهنده فوریت و ضرورت توجه به نسلکشی در مساله فلسطین است.
در رأیی که روز جمعه از سوی دادگاه لاهه صادر شد صریحا از رژیم صهیونیستی خواسته شده قتلعام مردم بیگناه را متوقف کند و اجازه دهد کمکهای انساندوستانه به مردم برسد و از اقداماتی که مصداق نسلکشی است خودداری و در مدت یک ماه گزارش اجرای این حکم را ارائه کند. گرچه احکام دادگاه دادگستری لازمالاجراست و کشوری که در موردش رای صادر شده باید آن را اجرا کند اما ضمانت اجرایی ندارد بنابر این راهکارهایی در جامعه بینالملل وجود دارد؛ از جمله اینکه رای این دیوان به شورای امنیت میرود و در آنجا مورد بحث قرار میگیرد که قرار است امروز این اتفاق بیفتد. البته در شورای امنیت، آمریکا حق وتو دارد و اجازه نخواهد داد تصمیمی جدی علیه اسرائیل گرفته شود اما با این کار حیثیت بینالمللی آمریکا در مسیر تاراج قرار میگیرد زیرا کشوری که موظف است در شورای امنیت برای استقرار صلح تلاش کند اکنون ضمن مخالفت با آتشبس، رای دیوان دادگستری را نیز که از ارکان سازمان ملل است، وتو میکند. پس به لحاظ حیثیت بینالمللی تاثیری منفی بر جایگاه آمریکا خواهد داشت و رقبای آمریکا از جمله روسیه و چین را در موضع قدرت و چانهزنی بیشتر قرار خواهد داد، در عین حال افکار عمومی که به شدت از جنایات رژیم صهیونیستی ناراضی است با رای دادگاه فرصت پیدا میکنند نارضایتی خود را بیشتر نشان دهد و از دولتهای خود بخواهند اقدام جدی انجام دهند.
به این نکته هم باید توجه داشت که برای ایجاد ضمانتهای اجرایی، ضرورت دارد کشورهای دیگر هم مثل آفریقای جنوبی به صحنه بیایند و در اجرای حکم دادگاه لاهه که برایهمه اعضای سازمان ملل لازمالاجراست، اقداماتی را علیه رژیم صهیونیستی سازماندهی کنند که از جمله آنها میتوان به تحریمهای اقتصادی، قطع شریانهای اقتصادی و محاصره دریایی اشاره کرد. کشورها باید فشارهای بیشتری علیه رژیم صهیونیستی اعمال کنند زیرا این فشارها الان با توجه به حکم دادگاه لاهه، مشروعیت دارد و میتواند در توقف قتل عام مردم غزه تاثیرگذار باشد و رژیم صهیونیستی را در بنبست قرار دهند.
اما نکته مهم اینکه دیوان دادگستری لاهه مساله نسلکشی را به دیوان کیفری لاهه ارجاع داده است. در لاهه دو دادگاه وجود دارد. دادگاه بینالمللی و دادگاه کیفری که دادگاه کیفری مسئول رسیدگی به نسلکشی و جنایات جنگی و سازمان یافته است. به نظر میرسد دادگاه کیفری هم به زودی گزارش آفریقای جنوبی و گزارش دادگاه لاهه را استماع و کار خود را آغاز کند. گرچه مباحث کیفری، معمولا در مدت طولانیتری به نتیجه میرسد اما این هم فشار مضاعفی علیه اسرائیل است که چنانچه این دیوان، رای به نسلکشی در غزه بدهد باعث خواهد شد تحریمها وحتی قطع رابطه بارژیم صهیونیستی بهعنوان یک دستورالعمل در سازمان ملل متحد مطرح شود.