عصر ایران: اگر به طور مرتب فشار خون خود را چک کرده و کلسترول خونتان را آزمایش می کنید، بدانید که باید تری گلیسرید خود را نیز مرتباً زیر نظر بگیرید. تری گلیسرید ( نوعی چربی خون ) بالا، خطر بیماریهای قلبی و عروقی را بالا می برد . تغییر شیوه زندگی و تغذیه مناسب در پایین آمدن آن به شما کمک می کند.

تری گلیسرید نوعی چربی است

تری گلیسرید نوعی چربی خون است. زمان خوردن غذا ، بدن شما میزان کالری اضافی را، به تری گلیسرید تبدیل می کند. تری گلیسرید در سلولهای چربی شما ذخیره می شوند. برای انرژی میان وعده ای، هورمون ها تری گلیسرید آزاد می کنند. اگر بیشتر از میزان کالری که می سوزانید، غذا بخورید حتما تری گلیسرید تان بالا است .

چه میزان تری گلیسرید نرمال محسوب می شود؟

با یک آزمایش خون ساده می توانید میزان تری گلیسرید خود را اندازه بگیرید:

تری گلیسیرید نرمال:  کمتر از ١٥٠ میلی گرم در دسی لیتر و یا کمتر از ١.٧ میلی مول در لیتر
تری گلیسیرید در مرز رو به بالا :  ١٥٠ تا ١٩٩ میلی گرم در دسی لیتر و یا ١.٨ تا ٢٠٢ میلی مول در لیتر
تری گلیسیرید بالا: ٢٠٠ تا ٤٩٩ میلی گرم در دسی لیتر و یا ٢.٣ تا ٥.٦ میلی مول در لیتر
تری گلیسیرید خیلی بالا:  ٥٠٠ میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر و یا ٥.٧ میلی مول در لیتر یا بالاتر

انجمن قلب آمریکا اعلام کرده است که تری گلیسرید ١٠٠ میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر بسیار خوب است. این میزان تری گلیسرید سلامت قلب شما را بهبود می بخشد. البته این انجمن مصرف دارو برای رساندن میزان تری گلیسرید، به این اندازه را توصیه نمی کند. به جای دارو، تغییر شیوه زندگی، نوع تغذیه، کاهش وزن و تحرک جسمانی را پیشنهاد می دهند. زیرا معمولا تری گلیسرید با رژیم غذایی به خوبی پایین می آید .

پزشک شما معمولا تری گلیسرید را در بخشی از آزمایش کلسترول چک می کند. ( که به آن پانل چربی هم گفته می شود ) که برای این آزمایش  باید حداقل ١٢ ساعت غذا نخورده باشید و اصطلاحاً ناشتا باشید.
 
تفاوت بین تری گلیسرید و کلسترول چیست؟

این دو، دو نوع چربی متفاوت در خون هستند. تری گلیسرید ها، کالری استفاده نشده را برای بازگرداندن انرژی به شما ذخیره می کنند و کلسترول، برای ساختن سلولها و هورمونهای خاص ، در بدن فعالیت می کنند. این دو چربی در خون حل نمیشوند و به کمک پروتئین ها در کل بدن شناور هستند و منتقل می شوند.

میزان اهمیت تری گلیسرید

هنوز میزان تاثیر تری گلیسیرید بالا در ضخیم شدن دیواره عروق قلبی که باعث بالا رفتن خطر سکته مغزی و قلبی و بیماریهای قلبی و عروقی می شود مشخص نیست .

تری گلیسیرید بالا معمولا در اضافه وزنهای زیاد و شرایط متابولیسمی خاص بروز می کند و در این وضعیت خطر حمله مغزی و قلبی، به طور کلی بالا است. مجموعه ای از شرایط خاص، شامل چربی دور شکم، فشار خون بالا، تری گلیسرید بالا، قند خون بالا و میزان نامناسب کلسترول، سندروم متابولیسمی را ایجاد می کند.

بعضی اوقات تری گلیسرید بالا نشانه ای از دیابت نوع دوم، میزان پایین یکی از هورمون های تیروئید، بیماریهای کبدی و یا کلیوی و یا بیماریهای خاص و نادر ژنتیکی است، که در آن بدن شما نمی تواند چربی را به انرژی تبدیل کند. حتی تری گلیسرید بالا می تواند ناشی از مصرف داروهایی مانند بلوک کننده های بتا ، قرص های ضد بارداری، داروهای ادرارآور، استروئیدها و یا داروهای ضد سرطان سینه باشد.

بهترین روش ها برای پایین آوردن تری گلیسیرید

کاهش وزن. اگر اضافه وزن دارید ، کم کردن ٢/٥ تا ٥ کیلوگرم می تواند به پایین آمدن تری گلیسرید کمک کند . بر روی انرژی بیشتر و سلامتی پس از کاهش وزن خود تمرکز کنید .

کالری کمتری مصرف کنید. به یاد داشته باشید که کالری اضافه به تری گلیسیرد تبدیل می شود و به عنوان چربی ذخیره می شود. کالری کمتر یعنی تری گلیسرید پایین تر .

شکر و غذاهای فرآوری شده نخورید. کربوهیدراتهای ساده مانند شکر و غذاهایی که با آرد سفید درست می شوند، تری گلیسرید را بالا می برند .

کلسترول را در رژیم خود محدود کنید. بیش از ٣٠٠ میلی گرم کلسترول در روز مصرف نکنید، اگر بیماری قلبی دارید، کمتر از ٢٠٠ میلی گرم مصرف کنید. از منابع کلسترول مانند گوشتهای با چربی اشباع شده ، زرده تخم مرغ و تمام محصولات لبنی دوری کنید.

چربیهای سالمتر را انتخاب کنید. از روغنهای گیاهی غیر اشباع مانند روغن زیتون، بادام زمینی و کانولا استفاده کنید. به جای گوشت قرمز از ماهی سرشار از امگا ٣ و ماهی های مثل سلمون و ماکارل استفاده کنید .

چربیهای ترانس را از زندگی خود حذف کنید. چربیهای ترانس در غذاهای سرخ کردنی و برخی محصولات کارخانه ای مانند شیرینیهای آماده، کراکرها و کیک ها یافت می شود . به علامت ،" بدون چربی ترانس "بر روی بسته بندی مواد غذایی اعتماد نکنید. در آمریکا مواد غذایی با ٠/٥ گرم چربی ترانس به عنوان غذای بدون ترانس محسوب شده و برچسب بدون ترانس می گیرد که مصرف زیاد آن در طولانی مدت مضر است. مواد تشکیل دهنده مواد غذایی را حتما ً مطالعه کنید . اگر حاوی روغن هیدروژنه باشد،آن غذا صد درصد چربی ترانس دارد.

نوشیدن الکل را محدود کنید. الکل حاوی قند و کالری بسیار بالایی است که باعث بالا رفتن تری گلیسرید می شود. حتی میزان کمی الکل هم می تواند تری گلیسرید را بالا ببرد.

به طور مرتب ورزش کنید. حداقل روزی ٣٠ دقیقه فعالیت جسمانی داشته باشید. ورزش منظم کلسترول خوب را بالا نگاه می دارد و کلسترول بد را پایین می آورد. پیاده روی ، شنا و یا ورزش های گروهی بسیار مفید است. اگر ٣٠ دقیقه زمان ندارید، ده دقیقه از پله بالا و پایین بروید، هنگام تماشای تلویزیون حرکت شنا و دراز و نشست انجام دهید .

اگر تری گلیسرید بالا دارید مراقب دیابت و فشار خون بالا نیز باشید.

آیا برای تری گلیسرید بالا باید دارو مصرف کرد؟

اگر تغییر در شیوه زندگی، نتواند تری گلیسیرد تان را پایین بیاورد، پزشک معالج شما ممکن است دارو برایتان تجویز کند. معمولاً تمرکز درمان ، بر پایین آوردن کلسترول بد خون است .

داروها به شرح زیر هستند:

نیاسین: نیاسین یا اسید نیکوتینک کلسترول بد را کاهش می دهد، پزشک ممکن است یک مکمل هم همراه نیاسین بدهد، نیاسپان. این دارو را حتما با مجوز پزشک تهیه کنید،زیرا تداخل آن با سایر داروها و مصرف بیش از حد آن عوارض جانبی خطرناکی دارد.

فیبریتس: داروهایی مانند فنوفیبریت، جمفیبروزیل نیز در کاهش تری گلیسرید تاثیر زیادی دارند.

استاتین ها: اگر کلسترول خوب شما پایین و کلسترول بد خونتان بالا باشد، پزشک شما ممکن است، ترکیبی از دارهای استاتین و نیاسن و یا فیبریتسها را تجویز کند، به دلیل عوارض جانبی استاتینها، قبل از مصرف این دارو، اگر از سرگیجه، اسهال، یبوست و گرفتگی عضلانی رنج می برید، حتماً با دکتر خود، در میان بگذارید.

مکمل های امگا ٣ : اسیدهای چرب امگا ٣ می توانند در پایین آوردن تری گلیسرید، موثر باشند. شما می توانید آنها را از داروخانه و یا با تجویز پزشک تهیه کنید . اگر خودتان دارو را تهیه می کنید و داروی کاهش دهنده تری گلیسرید دیگری مانند استاتینها مصرف می کنید، حتماً با پزشک معالج خود مشورت کنید. مصرف امگا ٣ می تواند سایر داروها را تحت تاثیر قرار دهد.

اگر به تجویز پزشک دارو مصرف می کنید، حتماً طبق دستور این کار را انجام دهید، اما تغییر شیوه زندگی و تاثیر آن بر سلامتی خود را، فراموش نکنید.

محققان پنج ماده غذایی را در کاهش کلسترول موثر دانسته‌اند که عبارتند از:

- ماهی قزل آلا: ماهی قزل آلا، تن و ماهی روغن که دارای امگا 3 هستند به کاهش تری گلیسرید کمک می‌کنند و در این میان ماهی قزل آلا در پایین آوردن تری گلیسرید موثرتر است و درصورت نبود ماهی می‌توان از مکمل‌های روغن ماهی استفاده کرد.

- روغن زیتون: کره گیاهی، روغن حیوانی، خرما و روغن نارگیل موجب بالارفتن میزان تری گلیسرید می‌شود اما روغن زیتون و روغن گردو باعث کاهش تری گلیسرید می‌شوند.

- انگور: خوردن آب نبات و بقیه غذاهای شیرین میزان تری گلیسرید را افزایش می‌دهد اما خوردن انگور با شیرینی طبیعی به دلیل وجود ماده آنتوسیانین‌ به کاهش تری گلیسرید کمک می‌کند. همچنین زغال اخته نیز حاوی این ترکیب است.

- لوبیا: غذاهایی با فیبر بالا از جمله لوبیا و حبوباتی مانند نخود فرنگی و عدس با کند کردن گوارش موجب جذب مواد مغذی غذا و کاهش تری گلیسرید می‌شوند.

-اسفناج: اسفناج حاوی آلفا لیپوئیک است که تا 60 درصد تری گلیسرید را کاهش می‌دهد و سایر سبزیجات مانند کلم بروکلی، نخود فرنگی و برخی از میوه‌ها از جمله گوجه فرنگی، پرتقال، گریپ فروت، لیمو و لیموترش نیز حاوی آلفالیپوئیک هستند.