"با وجود اینکه عربستان به دیپلماسی با درنگ و بعضا حساب شده خود مشهور است اما به مذاکرات صلح در یمن سرعت بخشید و این روزها به عنوان بخشی از یک اقدام دیپلماتیک منطقهای و بزرگ، گام ناگهانی را در مسیر از سرگیری روابط با سوریه برداشته، اقدامی که سوالهایی را درباره تغییر چشمگیر در شیوه برخورد عربستان با مسایل و کشورهای منطقه ایجاد کرده است."
به گزارش ایسنا، به نقل از سایت الحره، روزنامه واشنگتن پست نوشته است: حرکت ناگهانی عربستان به سمت سوریه، جدیدترین تلاش ریاض برای اصلاح رقابت منطقهای طولانی مدت در منطقه است.
ریاض در چند هفته گذشته اقدامات محسوسی داشته و روابط خود را با ایران از سر گرفت و به مذاکرات در یمن سرعت بخشید، در حالی که پیش از این همراه با همپیمانان خود جنگ شدید و طولانی را علیه نیروهای جنبش انصارالله آغاز کرده بود.
واشنگتن پست در ادامه نوشت، شایعهها درباره همگرایی عربستان با سوریه در سال ۲۰۱۸ زمانی که امارات و بحرین روابط خود را با دمشق ازسرگرفتند، آغاز شدند و این هفته با سفر فیصل مقداد، وزیر خارجه سوریه به جده پیشرفت چشمگیری در این زمینه حاصل شد. این اولین سفر یک دیپلمات برجسته سوری به عربستان از زمان قطع روابط دیپلماتیک دو کشور در سال ۲۰۱۲ بود.
برخی تحلیلگران میگویند، اقدامات دیپلماتیک عربستان میتواند موجب ایجاد دوباره پویایی در منطقه شود زیرا پس از چند سال جنگ نیابتی، به نظر میرسد که عربستان سعی دارد آرامش را در خارج برقرار کند تا تمرکز خود را بر اصلاحات در داخل معطوف کند.
واشنگتن پست به نقل از اندرو لیبر، استادیار دانشگاه تولین و کارشناس سیاست عربستان نوشت، عربستانیها میدانند چه بسا تمرکز بر دیپلماسی از نیاز به قدرتنمایی به شکل مداخله نظامی بهتر است.
لیبر معتقد است، "به نظر میرسد تغییرات اجتماعی و طرحهای بزرگ اقتصادی، موثرترین راه برای کسب اعتبار بینالمللی است که ریاض آرزوی آن را دارد".
واشنگتن پست در ادامه نوشت، اینکه عربستان هدایت تلاشها برای بازگرداندن سوریه به جمع کشورهای عربی را برعهده بگیرد، در گذشته غیرممکن به نظر میرسید چراکه ریاض تا سالها به گروههای شورشی ضد دولت بشار اسد سلاح میداد.
پس از ۱۲ سال جنگ اسد توانست به لطف حمایت نظامی روسیه و ایران، کنترل خود بر حاکمیت را تقویت کند.
این کارشناس سیاست عربستان در ادامه گفت، رویکرد عربستان بر این اساس است که زمان آن رسیده تا امتیازهایی از جمله درمورد این درگیریهای منطقهای بدهد تا ریاض مسایل مهمتری همانند طرحهای توسعه اقتصادی و رویکرد ۲۰۳۰ را پیش ببرد.
کمتر از یک هفته پس از دیدار وزرای خارجه عربستان و ایران در پکن برای بررسی آخرین جزئیات مربوط به توافق عادیسازی، یک هیات سعودی برای مذاکره با حوثیها وارد صنعاء، پایتخت یمن شد.
لیبر به واشنگتن پست گفت، معاملات با سوریه، ایران و حوثیها در داخل عربستان به عنوان یک اقدام هوشمندانه و خردمندانه مطرح میشود.
برخی تحلیلگران معتقدند، کاهش چشمگیر توجه آمریکا به خاورمیانه نقش مهمی در این قراردادهای آشتی ایفا میکند.
محمد الیحیی، از مسؤولان برجسته موسسه هادسون و نیز از نیروهای مرکز هاروارد بیلفر میگوید، توافق با ایران به معنای این نیست که عربستانیها به شکلی ناگهانی به ایران اعتماد کرده باشند اما در نبود نقشآفرینی آمریکا در منطقه، آنها برای ایجاد یک آشتی قابل اجرا تلاش میکنند.
ریاض چهارشنبه از فیصل المقداد، وزیر خارجه سوریه برای انجام مذاکراتی در یک سفر تاریخی دعوت کرد که در جریان آن درباره بازگشایی سفارتهای دو کشور در آیندهای نزدیک توافق شد.
یک مسؤول آگاه از این روند به خبرگزاری رویترز عربی گفت، اردن پیش از نشست روز جمعه برای بررسی بازگشت سوریه به اتحادیه عرب اعلام کرد که طرح صلح عربی مشترکی را پیش میبرد که میتواند به پیامدهای ویرانگر درگیری مستمر سوریه در طول ۱۰ سال اخیر پایان دهد.
به نوشته واشنگتن پست، اما با وجود تلاشهای عربستان، تمامی کشورهای منطقه برای استقبال از بازگشت سوریه آماده نیستند که از جمله آنها قطر است که از مدتها قبل یکی دیگر از حامیان گروههای شورشی سوریه بود.
محمد بن عبدالرحمان، نخست وزیر قطر پنجشنبه در مصاحبهای تلویزیونی گفت، قطر بدون حل سیاسی درگیریها در سوریه، هیچ اقدامی در قبال بشار اسد در پیش نخواهد گرفت.
موضعگیری آمریکا در سوریه
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره سفر وزیر خارجه سوریه به عربستان و ازسرگیری پروازها و خدمات کنسولی میان دو کشور به شبکه الحره گفت: موضعگیری ما روشن است، در صورتی که پیشرفتی واقعی در مسیر حل سیاسی درگیری در سوریه حاصل نشود، ما هرگز روابط خود را با دولت اسد عادی نخواهیم کرد.
این مسؤول وزارت خارجه آمریکا که نخواست نامش فاش شود، افزود: به شرکای منطقهای که با دولت سوریه تعامل دارند، تاکید کردیم، گامهای مطمئن برای بهبود وضعیت انسانی و امنیتی سوریها باید در راس اولویتها و هرگونه رایزنی با دولت اسد قرار بگیرند.
آنا جاکوبس، تحلیلگر برجسته امور کشورهای حوزه خلیج فارس در گروه بحرانهای بینالمللی اظهار کرد: بقای اسد در قدرت و عادیسازی کشورهای عربی با دمشق به یک نتیجه قطعی در این مرحله تبدیل شده است. به آمریکا و اروپا توضیح دادم که گرچه آنها با عادیسازی کشورهای عربی با دولت اسد موافق نیستند اما به نظر نمیرسد آنها بتوانند برای جلوگیری از این روند، کار زیادی انجام دهند.