در ایران از نظر ظرفیت دریایی و بندری کمبودی نداریم، اما مردم دریا و ظرفیتهای دریایی کشور را به خوبی نمیشناسند، از این رو لازم است بسترهای لازم برای توسعه دریا در کشور فراهم شود و با الگوبرداری از کشورهای توسعهیافته و بومیسازی در برخی موارد، بهبود وضعیت اقتصادی دریا و بندر را برای کشور رقم بزنیم.
به گزارش ایسنا، شهریورماه بود که سیاستهای کلی برنامه هفتم از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد که در بند ۱۱ آن به تحقق سیاستهای کلی آمایش سرزمین با توجه به مزیتهای بالفعل و بالقوه و اجرایی ساختن موارد برجسته آن با توجه ویژه بر دریا، سواحل، بنادر و آبهای مرزی تاکید شد.
همچنین ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ششم آذرماه بخشنامه خط مشیها و چارچوب کلان برنامه هفتم توسعه را ابلاغ کرد که در موضوعات کلیدی آن، به رشد اقتصادی عدالتمحور با رویکرد ارتقای بهرهوری با تأکید بر اقتصاد دریامحور اشاره شده، چرا که موضوعاتی مانند انرژی و ترانزیت یا اقتصاد دریامحور که موتور محرکه و کانون رشد اقتصادی و افزایش تولید هستند.
مقام معظم رهبری همچنین به تازگی ارتقاء همهجانبه توان رزمی و تجهیزات دفاعی در نیروی دریایی و استمرار اقداماتی همچون دریانوردی در آبهای دوردست و بینالمللی را لازم دانستند و گفتند: استفاده از فرصت دریا و ظرفیتهای عظیم آن باید به فرهنگ عمومی در کشور تبدیل شود.
به گفته مسعود پلمه، دبیر انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران، اگر چه ما در ایران بیش از ۵۸۰۰ کیومتر سواحل اصلی، جزیرهای و رودخانهای داریم، اما متاسفانه سهم بسیار پایینی در GDP ایران از حوزه کسبوکارهای دریایی است؛ این در حالی است که پیشرفتهترین شهرها، توسعهیافتهترین کارخانجات و فعالیتهای اقتصادی، در کنار سواحل شکل گرفته و بالندگی آن کشورها را رقم میزند و علت آن هم نگاه عمیق اجتماعی و اقتصادی از دریچه دریاست.
حملونقل دریایی کشور باید متحول شود
در این راستا بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، آرمان جهان بیگلری، رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی دریانوردان با بیان اینکه کشور ما در شمال و جنوب از ۵۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی برخوردار است و باید بتوانیم به بهترین شکل از ظرفیتهای دریایی و بندری کشور در نوار ساحلی خود استفاده کنیم، اظهار کرد: باید با برنامهریزی مناسب و طرحهای توجیهی اقتصادی شرایطی را رقم بزنیم که حملونقل دریایی کشور متحول شود.
وی ادامه داد: خوشبختانه از نظر ظرفیت دریایی و بندری کمبودی نداریم و از اسکلههای مناسبی برخوردار هستیم اما باید بتوانیم با ایجاد زیرساختهای لازم و توسعه پسکرانه بنادر شرایط فعالیت در حوزه دریایی و بندری را تغییر دهیم.
رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی دریانوردان با تاکید بر اینکه متاسفانه مردم ما دریا و ظرفیتهای دریایی کشور را به خوبی نمیشناسند، عنوان کرد: باید با فرهنگسازی عمومی نسبت به فعالیتهای دریایی و مشاغل مرتبط با دریا شناخت مردم از این ظرفیت خدادادی کشور را ارتقاء بخشیم.
کشورهای توسعهیافته، توسعه شهرهای ساحلی را در دستور کار قرار دادهاند
بیگلری با بیان اینکه کشورهای توسعهیافته، توسعه شهرهای ساحلی را در دستورکار خود قرار دادهاند و جمعیت اصلی این کشورها در شهرهای ساحلی و بندری متمرکز شده است، اظهار کرد: باید در شهرهای ساحلی کشور برای مردم جذابیت ایجاد کنیم تا شاهد مهاجرت آنها از شهرهای مرکزی به نوار ساحلی باشیم؛ متاسفانه شرایط در کشور ما بهگونهای رقم خورده است که بهدلیل وجود امکانات در شهرها و استانهای مرکزی و نیز محرومیت و نبود امکانات در نوار ساحلی، شاهد مهاجرت معکوس مردم هستیم.
وی با تاکید بر اینکه باید فرصتهای اقتصادی دریا، شناسایی شود، گفت: باید با الگوبرداری از کشورهای توسعهیافته و بومیسازی در برخی موارد، بهبود وضعیت اقتصادی دریا و بندر را برای کشور رقم بزنیم و شاهد رونق اقتصاد کشور از طریق حملونقل دریایی باشیم.
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دریانوردان با تاکید بر اینکه نقطه قوت کشور نسبت به همسایگان و بسیاری از کشورهای دنیا، نیروی انسانی جوان و متخصص است، اظهار کرد: تلاش میکنیم از نیروی جوانان ایرانی در حوزه دریایی و بندری به بهترین شکل بهره ببریم و بتوانیم با امضای تفاهمنامه با کشورهای همسایه حتی شاهد اشتغال جوانان ایرانی در خارج از کشور در حوزه دریایی باشیم.
به گفته بیگلری، علاوه بر نیروی انسانی کشور ما از ظرفیت ترانزیتی فوقالعادهای برخوردار است و با توجه به جنگ روسیه و اوکراین و شرایطی که در منطقه در حال وقوع است میتوانیم به عنوان پل ترانزیتی عمل کنیم تا به بهترین شکل از ظرفیتهای دریایی و بندری خود در کریدور شمال جنوب و شرق غرب استفاده کنیم.
تمامی دستگاهها باید نسبت به توسعه دریا محور کشور مکلف شوند
همچنین حرمتالله رفیعی -عضو هیئت مدیره فدراسیون حملونقل و لجستیک ایران- با بیان اینکه در شمال و جنوب کشور دسترسیهای دریایی بسیار خوبی با کشورهای منطقه و آبهای گرم و آزاد دنیا داریم، اظهار کرد: خوشبختانه از مسیر دریای خزر به چندین کشور متصل میشویم و میتوانیم از این طریق مسائل ترانزیتی و صادراتی خود را به اروپا دنبال کنیم، همچنین در جنوب ایران به آبهای آزاد و گرم بسیار متصل هستیم و میتوانیم به کشورهای مختلف دنیا ترانزیت و صادرات داشته باشیم.
وی با تاکید بر اینکه باید بستر لازم برای توسعه دریایی کشور فراهم شود، عنوان کرد: باید بتوانیم با برنامهریزی مناسب بر پایه اقتصاد دریامحور، شرایط را به گونهای تغییر دهیم که از ظرفیتهای اقتصادی کشور به بهترین شکل استفاده شود.
این عضو هیئت مدیره فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران با اشاره به اینکه باید تمامی دستگاهها و ارگانهای مختلف نسبت به توسعه دریا محور کشور مکلف شوند، گفت: همچنین باید بتوانیم از فرصتهای اقتصادی متنوعی که دریا در اختیار کشور قرار میدهد اعم از ترانزیت، صادرات کالا، گردشگری و مسافری دریایی و...به نحو مطلوب بهرهمند شویم.
کشورهای توسعهیافته به خوبی توانستهاند از مزیت دریا استفاده کنند
به گفته رفیعی؛ اروپاییها و کشورهای توسعهیافته به خوبی توانستهاند از مزیت دریا استفاده کنند و متولیان امر در کشور ما نیز باید نگاه خود در بخش حملونقل دریایی را تغییر دهند و دولت با اهتمام ویژه فعالیتها را پیش ببرد تا شاهد پویایی اقتصاد و حمل و نقل دریایی باشیم.
وی با بیان اینکه باید شاهد فعالیت هرچه بیشتر اقتصادی کشور از مسیر کریدورهای شمال جنوب و شرق غرب باشیم، تصریح کرد: باید جایگاه دریا در کریدور شمال جنوب اثر گذار باشد و از حمل و نقل دریایی در مسیر این کریدور و نیز کریدور شرق غرب و بالعکس به خوبی استفاده کنیم.
عضو هیئت مدیره فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران با اشاره به ظرفیتهای دریایی و بندری ایجاد شده در کشور، اظهار کرد: علیرغم وجود ظرفیتهای دریایی مناسب در کشور ما نتوانستهایم ظرفیتهای اقتصادی آن را بالفعل کنیم و از مزیتهای فوق العاده اقتصاد دریامحور که موجب کاهش هزینهها و افزایش درآمدها می شود بهرهمند شویم.
فرهنگسازی عمومی نسبت به فرصتهای اقتصادی دریا ضروری است
این فعال بندری با تاکید بر ضرورت فرهنگسازی عمومی نسبت به دریا از طریق رسانههای دیداری و شنیداری و روابط عمومی ارگانهای دریایی به منظور آشنایی هر چه بیشتر و بهتر مردم با ظرفیتهای دریایی و بندری کشور، عنوان کرد: اقتصاد دریامحور و حملونقل دریایی و بندری، قدرت اشتغال بسیار بالایی برای ایرانیان به همراه دارد و تحقق این هدف منافع ملی کشور را تامین میکند و در عین حال میتواند شرایط اقتصادی و معیشتی مردم را بهبود بخشد.
رفیعی با اشاره به قدرت اقتصادی بالای گردشگری و مسافری دریایی ایران با توجه به شرایط ترانزیتی و زیستمحیطی کشور، خاطرنشان کرد: نباید فرصت اقتصادی مسافران و گردشگران دریایی را بهراحتی از دست بدهیم و باید با فراهم کردن امکانات، زیرساختهای لازم و ارائه تسهیلات رفاهی و خدماتی مانع از حضور این گردشگران در کشورهای همسایه شویم و در عین حال بتوانیم از قدرت حمل و نقل دریایی کشور به منظور جابجایی مسافر بین کشورهای منطقه استفاده کنیم.