یک منبع آگاه به همشهری اطلاع داده که بعضی از استارتآپها در شرایط کنونی از طریق روش‌های متفاوت ارتباطی در معرض اخاذی و باجگیری قرار گرفته‌اند. اخاذان به استارت آپ‌ها ۲موضوع را پیشنهاد می‌دهند؛ «در فضای مجازی با دریافت حق‌الزحمه از شما حمایت می‌کنیم.» این نخستین پیشنهاد است.
اما اگر استارت‌آپ از پرداخت مبلغ سر باز بزند، با جمله بعدی روبه‌رو می‌شود: «اگر پول را پرداخت نکنید، علیه شما محتوای منفی منتشر می‌کنیم و کمپین تحریم استارت‌آپ شما را کلید می‌زنیم.» اگرچه در ۲ماه گذشته، تعدادی از استارتآپها هدف تحریم بعضی از کاربران که عمدتا دارای اکانت‌های ناشناس هستند، قرار گرفته‌اند، اما تهدید و اخاذی و به‌عبارتی قلدری مجازی
(cyber bullying) سابقه‌ای به تاریخ تولد اینترنت دارد. اخاذان حرفه‌ای در فضای مجازی عموما درخواست‌های مالی خود را به‌صورت رمزارز مطرح می‌کنند و درصورت تمکین‌نکردن سوژه هدف، تهدید خود را عملی می‌کنند. اما اتفاق اخیر، در حالی صورت می‌گیرد که تحریم بعضی از استارتآپهای معروف، بعضی از مجرمان را برای اخاذی از استارتآپهای کمتر شناخته‌شده وسوسه کرده است.
اخاذان چه می‌خواهند؟
اطلاعاتی که به‌دست همشهری رسیده، حاکی از این موضوع است که طی 2ماه اخیر حدود 82استارت‌آپ، کسب‌وکار آنلاین و حتی مجموعه‌های زنجیره‌ای به نوع هدف باجگیرهای سایبری قرار گرفته‌اند.
این افراد با سوءاستفاده از فضای مجازی و ناآرامی‌های اخیر، از طریق تماس‌های تلفنی با سیم‌کارت‌های متعدد، ارسال پیام از طریق سیم‌کارت و پلتفرم‌های مختلف از مدیران استارتآپها و شرکت‌ها می‌خواهند که تن به خواسته آنها بدهند.
براساس گزارش‌های منابع آگاه تاکنون حداقل ۳ کسب‌وکار آنلاین با ترس از ضرر هنگفت مبالغ ۶۰۰، ۲۰۰ و ۱۰۰میلیون تومان را پرداخت کردهاند. اطلاعات به‌دست آمده نشان می‌‌دهد که مدیران این استارتآپها به ناچار این مبالغ را پرداخت کردهاند.
درواقع توجیه این مدیران برای پرداخت این مبالغ این است که ما به‌نوعی این وجوه را بابت تبلیغات پرداخت کرده و در ضمن از آسیب به‌خود جلوگیری کرده‌ایم.
همچنین تا به امروز 3فروشگاه زنجیره‌ای طی تماس‌های مختلف با چنین روش‌هایی تهدید شده‌اند.
اما اخاذان برای هر توییت، پست یا پیام مبالغ متفاوتی را تعیین می‌کنند. به‌عنوان نمونه، زمانی که یک استارت‌آپ این سؤال را مطرح کرده که برای هر توییت چه مقدار پول باید پرداخت کنم، با فهرستی روبه‌رو شده که شبیه یک جدول تعرفه است. اگرچه مبالغ از سوی اخاذان مختلف متفاوت است، اما به‌طور میانگین آنها برای انتشار هر توییت در توییتر از 10میلیون تا 12میلیون ریال را تعیین کردهاند. همچنین برای هر پیام در تلگرام مبلغ 500هزار تومان درخواست شده است.
سوءاستفاده از احساسات کاربران
آنچه در این میان قابل‌توجه است، موضوع سوءاستفاده اخاذان از شرایطی است که طی 2ماه اخیر ایجاد شده است. طی 2ماه گذشته 2شرکت استارت‌آپی و چند شرکت تولیدی و تجاری در فضای مجازی مورد حمله قرار گرفتند. اکانت‌های ناشناس با راه‌انداختن کمپین‌های تحریم و مطرح‌کردن دلایلی ازجمله حضور سهامداران دولتی در این شرکت‌ها، کار خود را شروع کردند. این شبه‌کمپین‌ها که مشخص نیست چه کسانی پشت آنها قرار دارند و هدفشان چیست، با سوءاستفاده از احساسات مردم، بخشی دیگر از همین مردم را هدف قرار دادند. یکی از این اکانت‌ها که روی چشمان عکس پروفایل خود خط قرمز کشیده است، مدعی شد که درباره سهامداران یک استارت‌آپ معروف تحقیقات مفصلی کرده است. هر چند نتیجه تحقیقات این اکانت نتیجه مشخصی به همراه ندارد، با استفاده از یک تصویرسازی که از لوگوی این استارت‌آپ خون می‌چکد، مردم را تهییج و ترغیب به تحریم آن می‌کند. یک کارشناس سرمایه‌گذاری خطرپذیر در استارتآپها در گفت‌وگو با همشهری نتیجه اقداماتی مانند تحریم استارتآپها را نابودی کسب‌وکارهایی می‌داند که توسط جوانان خلاق و متخصص همین مرز و بوم توسعه یافته‌اند.
سابقه اخاذی
این نوع از اخاذی‌ها پیش از این هم بوده و اکنون فقط شکل آن تغییر کرده است. گاهی برخی رسانه‌های زرد با روابط‌عمومی بعضی از شرکت‌ها، بانک‌ها یا هر شخصیت حقوقی یا حتی حقیقی تماس می‌گیرند و در ازای انتشار محتوای مثبت برای آنها مبالغی را دریافت می‌کنند. در گذشته هم استارتآپها با تهدیدهای این‌چنینی برای باج‌دادن جهت جلوگیری از بلک‌پی‌آر مواجه بوده‌اند اما به‌گفته فعالان اکوسیستم، شرایط برای آنها هیچ‌وقت این‌قدر بد نبوده است.
