سیاره ما جانسختتر از آن چیزی است که فکرش را میکنیم، اما نباید از این نکته غافل شد که بشر این طور نیست.
به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، دایناسورها پس از تسلط بر زمین برای بیش از ۱۶۰ میلیون سال، سرانجام به لطف میهمانی از فضا، به نابودی کشیده شدند. حدود ۶۶ میلیون سال پیش، یک سیارک با وسعت حداقل ۱۰ کیلومتر، ضربهای سهمگین و ویرانگر به دنیای دایناسورها وارد کرد که باعث ایجاد ابرزمینلرزهها، سونامیها، فورانهای آتشفشانی و فجایع اقلیمی شد که خیلی سریع ۷۵ درصد از تمام موجودات زنده را منقرض کرد. اما با همه اینها، سیاره زمین پابرجا ماند.
حالا آیا این موضوع بدان معناست که سیاره ما در برابر هر برخورد سیارکی مقاوم است؟ اگر سیارک مخوفی که دایناسورها را از زمین محو کرد، برای پایان دادن به جهان کافی نبوده، پس چه چیزی لازم است؟ آیا یک سنگ فضایی واقعاً میتواند کل زمین را نابود کند؟ برای این کار چقدر باید بزرگ باشد؟
پاسخ کوتاه این است که احتمالاً سنگی به بزرگی یک سیاره لازم است تا سیاره ما را نابود کند. اما برای محو کلی یا بیشتر حیات روی زمین، برخورد یک سیارک کوچکتر نیز کافی خواهد بود.
برایان تون، استاد علوم جوی و اقیانوسی در دانشگاه کلرادو بولدر که برخورد سیارکها را مطالعه میکند، میگوید: یک جرم بزرگتر از سیاره مریخ در اوایل تاریخ زمین به زمین برخورد کرد و موجب پدید آمدن ماه بدون نابودی زمین شد.
وی در واقع به نظریه برخورد غولپیکر اشاره میکند. همان نظریه علمی که میگوید سیارهای به اندازه مریخ به نام تیا(Theia) ۴.۵ میلیارد سال پیش با زمین برخورد کرده است و در نتیجه ذرات سنگی را به فضا پرتاب میکند که در نهایت ادغام میشوند و ماه را تشکیل میدهند.
گفتنی است که سیاره مریخ حدود ۶۷۰۰ کیلومتر عرض دارد که بیش از ۵۰۰ برابر پهنای سیارک ویرانگری است که دایناسورها را منقرض کرد.
دانشمندان این نظریه را مطرح میکنند که به جای محو کردن سیاره ما، بخشی از هسته و گوشته تیا با هسته زمین ترکیب شده است. کارشناسان در مورد اینکه آیا این برخورد باستانی از رو به رو بوده است یا فقط یک ضربه اجمالی، اختلاف نظر دارند، اما شکی نیست که اگر در آن زمان چیزی روی زمین زنده بوده، تیا آن را از بین برده است. دانشمندان فکر میکنند که حیات میتواند ۴.۴ میلیارد سال پیش، یعنی چند میلیون سال پس از برخورد تیا روی زمین ظاهر شده باشد.
همانطور که انقراض دسته جمعی دایناسورهای غیر پرنده نشان میدهد، برای از بین رفتن حیات روی کره زمین، حتی اگر خود سیاره جان سالم به در ببرد، به مراتب به کمتر از یک سیاره نیاز است.
ناسا هر سنگ فضایی را که حداقل ۱۴۰ متر قطر داشته باشد و در فاصله ۷.۴ میلیون کیلومتری از زمین بچرخد، یک خطر بالقوه در نظر میگیرد. به گفته ناسا، برخورد چنین سنگی میتواند کل یک شهر را از بین ببرد.
گریت ورشور اخترفیزیکدان کالج رودز در ممفیس تنسی میگوید که برخورد با یک سنگ بزرگتر به عرض حداقل یک کیلومتر، احتمالاً با ایجاد بلایای آب و هوایی جهانی موجب پایان یافتن تمدن بشری میشود و اگر امروز یک برخورد با سیارکی به اندازه سیارک قاتل دایناسورها واقع شود، احتمالاً انسانها و گونههای بیشمار دیگری را منقرض میکند.
ورشور میگوید: به طور کلی، برخورد اولیه، یک گلوله آتشین وسیع ایجاد میکند که هر کسی را که بتواند آن را ببیند، میکشد. سپس گرد و غبار ناشی از برخورد و دود ناشی از آتش سوزی، زمین را احاطه میکند و سیاره ما را در زمستانی به اصطلاح برخوردی فرو میبرد.
در طول این دوره، گرد و غبار و گازهای مضر زیادی آسمان را کدر میکند، به طوری که گیاهان دیگر نمیتوانند نور خورشید را از طریق فتوسنتز به انرژی تبدیل کنند و زندگی گیاهی در سراسر جهان از بین میرود و حیوانات نیز به زودی به همین بلا مبتلا میشوند و تنها حیوانات بسیار کوچک شانس زنده ماندن دارند.
منطقی است که ناسا و سایر آژانسهای فضایی تهدید برخورد سیارکها به زمین را بسیار جدی بگیرند و از نزدیک هزاران سیارک بالقوه خطرناک در منظومه شمسی را زیر نظر داشته باشند.
خبر خوب این است که حداقل تا ۱۰۰ سال آینده هیچ خطری از جانب یک سیارک بالقوه خطرناک، ما را تهدید نمیکند و اگر یک سنگ فضایی بالقوه خطرناک به شکل غیرمنتظرهای مسیر خود را تغییر دهد و سیاره ما را در معرض تهدید قرار دهد، ناسا برای آن چاره اندیشی کرده است. این آژانس فضایی در حال آزمایش طرحی برای مقابله با این خطر است.
ناسا در تاریخ ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲، یک موشک را به یک سیارک ۱۶۰ متری به نام دیمورفوس کوبید، به این امید که مسیر حرکت این سنگ فضایی را کمی تغییر دهد. خوشبختانه، دیمورفوس به سمت زمین در حرکت نیست و فقط یک سیارک آزمایشی بود، اما ناسا با این ماموریت که به عنوان تغییر جهت آزمایشی دوگانه سیارک"(DART) شناخته میشود، امیدوار است دریابد که آیا اصابت دادن یک فضاپیما با یک سیارک، راه حلی مناسب برای دفاع از زمین در آینده است یا خیر.