همین عدم اعلام آمار دقیق خود محل سوال جدی درباره وضعیت تولید بنزین ایران شده است. آن هم در حالیکه رقم مصرف بنزین به گواه آمار سیر تصاعدی طی می کند.

 

 

سیدحمید حسینی، دبیر کل اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی روز 25 تیرماه از رسیدن رقم مصرف روزانه بنزین به 120 میلیون لیتر خبر داده بود. یعنی 16 میلیون لیتر کسری نسبت به خوشبینانه ترین رقم تولید بنزین داخلی که جلیل سالاری عنوان کرده بود.

 

سید حمید حسینی در همان سخنان روز 25 تیرماه درباره احتمال بازگشت بنزین پتروشیمی به چرخه تولید و مصرف هشدار داده بود. چرا که با به هم خوردن تعادل تولید و مصرف داخلی سوخت و منفی شدن آن، کشور نیازمند واردات بنزین خواهد بود. وارداتی که تحریم آن را سخت و حتی در مواردی غیرممکن کرده است. مضافا اینکه در بودجه امسال هم هیچ رقمی برای این کار در نظر گرفته نشده است.

 

به گواه آمار هم اکنون صادرات بنزین ایران نزدیک به صفر شده است. مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش صادرات بنزین را توقف کرده‌اند تا حجم ذخایر استراتژیک بنزین بهبود پیدا کند. این خودش یک نشانه برای به هم خوردن تعادل عرضه و تقاضاست. تعادلی که ممکن است بنزین پتروشیمی گزینه بازگرداندن آن باشد.

 

در سال های 89 تا 92 به دلیل کسری میزان تولید در مقابل مصرف بنزین، پدیده ای تازه به نام بنزین پتروشیمی وارد چرخه سوخت کشور شد. نکته جالب اینکه بهتر است بدانیم در آن زمان همین آقای جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران بود. یعنی سمتی که بعد از 8 سال به آن بازگشته.

 

سالاری در دیماه 98 در یک مصاحبه تائید کرد که در آن مقطع، ماهانه حدود چهار و نیم میلیون لیتر از پتروشیمی نوری و حدودا زیر یک میلیون لیتر از پتروشیمی بندرامام ریفورمیت را می‌گرفتند و به پالایشگاه می‌بردند.

 

ریفورمیت پتروشیمی در پالایشگاه های بنزین یعنی تولید بنزین با آروماتیک بالای پنجاه درصد و بنزن ده درصد. در مقطع سال های 89 تا 92 انجمن سرطان ایران گزارش داد که آلودگی هوای کلانشهرها و خصوصا تهران به دلیل استفاده همین نوع بنزین باعث افزایش سونامی وار سرطان شده بود.

 

اصل طرح تولید بنزین پتروشیمی در آن سال ها مربوط به فریبرز پناهی می شد. این طرح اما به صورتی متفاوت توسط جلیل سالاری پیگیری شد چون او معتقد بود که تفاوتی بین ریفرومیت پتروشیمی و پالایشگاه وجود ندارد. او همچنان هم همین اعتقاد را دارد و در مصاحبه سال 98 دوباره تاکید کرده بود که درهمان سال‌های 89 تا 92 هم خیلی افراد بودند که مغلطه می‌کردند، اما «ما می‌گفتیم ریفورمیت که ریفورمیت است، فرقی نمی‌کند.»

 

 

چنین شرایطی است که نگرانی درباره احتمال بازگشت بنزین پتروشیمی به چرخه مصرف کشور را به شدت افزایش داده. یعنی شرایطی که تعادل عرضه و تقاضا به هم خورده، امکان واردات به دلیل عدم پیش بینی موضوع در بودجه و مهمتر از آن بحث تحریم ها وجود ندارد و معلوم نیست ذخایر استراتژیک کشور برای چند روز کفاف تامین اضافه مصرف را بدهند.

 

اینکه بنزین پتروشیمی با کشور چه خواهد کرد فقط کافی است به یاد بیاوریم که طبق آمارهای سازمان جهانی بهداشت در سال 92 از برآورد زیان 8 میلیارد دلاری زیست محیطی ایران بابت آلودگی ناشی از این بنزین ها خبر داده بود. مهمتر از آن روز ۱۴ بهمن ۱۳۹۲ بود که آمار رسمی مبتلایان سرطان حکایت از افزایشی 6 برابری داشت.