روزنامه همدلی: چند وقتی می‌شود که در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کند و گویا پول خوبی از این راه کسب کرده، اما جذابیت‌های بورس به گفته خودش از خرداد سال گذشته، راهش را به سمت بازار سرمایه کج کرده، تا درست مثل خیلی از مالباختگان تازه وارد به این بازار، تجربه خوبی برایش به یادگار نماند و طولی نکشد که داروندارش در تالار شیشه‌ای، به نصف کمتر برسد.
حالا دیگر به دنبال بهترین راه برای خلاص شدن از شر سهام چند تا از همین شرکتهای بورسی است که مدت‌هاست در صف فروش سنگین سرمایه‌اش را به غل و زنجیر کشیده‌اند. هر روز ساعت 8 و 45دقیقه صبح سفارش فروش را ارسال می‌کند، اما سرعت عملش قابل مقایسه با غول‌های بازیگر این بازار نیست و روز بعد ناچار است تا با ریزش چند درصدی دیگر از سرمایه‌اش، دوباره در صف فروش سنیگن‌تر جاخوش کند و دوباره روز از نو و روزی از نو؛ این قصه رضا، کارمند یکی از شرکتهای خصوصی با درآمد سه میلیون تومانی در ماه است که روزگاری جذابیت بازار سرمایه و البته صحبت‌های جذاب سکانداران اقتصادی، راهش را به این سمت کج کرد و حالا می‌خواهد تا به قول خودش همین چندرغاز باقی مانده از پولش در بازار را به سمت ارزهای دیجیتال ببرد؛ بازاری که برای خیلی‌ها هنوز هم دنیای ناشناخته‌ای است و یادگرفتن چم و خم آن به این راحتی‌ها نیست. رضا می‌گوید این راه برای جبران سرمایه از دست رفته‌اش را، از یکی از دوستان قدیمی خود یاد گرفته؛ فردی که برای جبران ضررهای سنگینش در بازار سرمایه، خیلی زود و بی‌توجه به وعده‌ها و حاشیه‌ها، پولهای باقی مانده خود را به سمت ارزهای دیجیتال برد و گویا سود خوبی هم نصیبش شد. هر چند این‌روزها بسیاری از آگاهان اقتصادی از ریسک بسیار بزرگ بازار ارزهای دیجیتال خبر می‌دهند، اما واقعیت این است که به باور خیلی از بازیگران در دنیای رمزارزها، به دلیل این‌که این بازار از دست هر دولتی آزاد است و هیچ دخالت خارجی در آن راه ندارد، بهتر می‌توان با تحلیل‌ها، نمودارها و خطوط حمایت و مقاومت‌ها پیش رفت.
مدت‌هاست رمزارزها رقیب قدری شده‌اند برای بازار سرمایه مخصوصا در داخل کشور؛ به‌طوری‌که حالا دیگر کانال‌های بورسی در تلگرام و البته صفحات اینستاگرانی مخصوص بورس هم جای خود را به آموزش در این زمینه داده‌اند و بسته‌های آموزشی از این سر ایران را به آن سر کشور ارسال کرده و به قولی کسب و کار خوبی از این راه بدست آورده‌اند. حتی کار به جایی رسیده که بسیاری از سایت‌های خبری هم ستون ویژه‌ای برای افکارسنجی در زمینه ارزهای دیجیتال اختصاص داده‌اند و خلاصه این‌که همه جا صحبت از این بازارهای مالی به گوش می‌رسد. بحث ورود سرمایه‌های خرد و خانگی به بازار رمزارزها به خودی خود سوال‌برانگیز نیست، اما نکته قابل‌توجه این است که در داخل کشور گویا این بازارها رقیب هوشمندتری برای بازار سرمایه هستند؛ بازاری که هر روز با قوانین سلیقه‌ای و دستکاری دیگر حوصله‌ای برای سرمایه‌گذاران باقی نگذاشته و روز به روز تحلیل می‌رود.
این موضوع حالا که تحولات سیاسی هم در پیش است در کنار دستکاری و تصمیمات سلیقه‌ای سکانداران بورس، بیشتر از همیشه وضعیت بازار سرمایه را بحرانی کرده است. حمید کوشکی، یکی از تحلیل‌گران بازار، درباره وضعیت این‌روزهای بازار در کانل تلگرامی خود نوشته: «این‌که گفته میشه اوراق بفروشیم و پول بیاریم تو بازار، این‌که بخواهیم حقوقی‌ها را مجبور به خرید کنیم، این‌که از جای دیگه به زور پول وارد بورس کنیم نظر کارشناسی نیست و در زمینه همون تصمیمات مسکن گونه است». کوشکی در ادامه تحلیل خود می‌نویسد: «یادمون باشه، نقدینگی، نقدشوندگی نمیاره، پولهای زیادی تزریق شد نتیجه چی شد؟
پس این نقدشوندگی هست که نقدینگی را جذب می‌کنه. اما دوستان سازمان بورس و موافق محدودیت چیکار کردن؟ اومدن نقدشوندگی را از بین بردن حالا برای نقدینگی پیشنهاد ورود پول از جای دیگه رو میدن؟ جالب نیست؟». به گفته این کارشناس:«یادتون هست ورود پول به سهام دولتی را ؟ دیدید چه بلایی سر سهام شرکتهای کوچیک اومد؟ درسته اون موقع سهام کوچیک آور ولیو بودن (بیش از ارزش) اما سهام بزرگ خیلی ارزنده بودن؟ (منظور از نیمه دوم مرداد هست) خودرویی‌‌‌ها، پالایشی‌‌‌ها و... ؟ اگر پولی از جایی وارد بازار بشه میره سمت سهام خاص، چون گویا از نظر دوستان بازار سرمایه یعنی ۱۵-۲۰ تا شرکت. آیا همه سهامداران فقط همین ۱۵-۲۰ سهم را دارند؟ می‌دونید اگر نظارتی بر صرف منابع نباشه (مثل سابق) باعث میشه سود بزرگ برای نهنگ‌‌‌ها باشه؟ می‌دونید سهم‌‌‌های کوچیک پر عرضه میشن که برن سهام بزرگ را بخرن؟ می‌دونید پول سریع تموم میشه و مجدد فشار فروش خواهیم داشت؟». کوشکی هم مانند بسیاری از تحلیل‌گران دیگر بازار باور دارد که باید بازار را به حال خودش رها کرد؛ «بازار را به حال خودش رها کنید، هیچکاری نکنید.
سازمان بورس نمی‌تونه با توجیه عدم اطمینان از متغیرهای کلان اقتصادی و سیاسی محدودیت ایجاد کنه، اصلا اصل بازار مالی سر همین عدم اطمینان‌ها هست. خوب بودن خود بازار باید توجیه برای ورود نقدینگی باشه، نه اجبار به ورود نقدینگی برای توجیه خوب بودن بازار. حال تصمیمات سازمان بورس باید در مسیر احیا این موضوع باشه (خوب بودن بازار)». شاید اگر بازار سرمایه هم مانند ارزهای دیجیتال به حال خودش رها شود و نه نگاه دولت به این بازار تامین مالی و کسری بودجه باشد و نه نگاه سرمایه‌داران کوتاه‌مدت و هیجانی، وضعیت بورس خیلی زودتر از زمانی که تصور می‌شود بهتر شود. واقعیت این است که طی ماه‌های اخیر خروج سنگین پول از بازار دوباره خبرساز شده و این خروج سنگین در کنار قوانین سلیقه‌ای باعث شده تا دیگر حتی تولید نیز جرات نداشته باشد تا به این بازار به عنوان منبعی برای تامین مالی نگاه کند.
بر اساس آمار، با وجود ورود حدود ۱۰۰ هزار میلیاردتومان نقدینگی به بازار بورس در سال ۹۸ و نیمسال اول سال ۹۹، از مهر ۹۹ تا چند روز گذشته ۶۰هزار میلیاردتومان آن از بازار خارج شده و فرصت استثنایی توسعه مالی و تامین مالی از پولهای سرگردان از بین رفته است.
واقعیت این است که چند روز گذشته رئیس‌جمهور در اظهارنظری از تلاش دولت برای برطرف کردن موانع بازار سرمایه گفته بود اما به نظر می‌رسد هنوز حسن روحانی از برخی آمار و ارقام خبر ندارد. بر اساس گزارش‌ها، از فروردین‌ماه 99 تا همین چند روز گذشته انواع و اقسام قوانین جدید و خلق‌الساعه و اظهارنظرهای غیرکارشناسی توسط مسئولان، برای بازار سرمایه تجویز شد که نتیجه آن گرفتاری بازار در «بی‌رمقی و کم‌حجمی» است. در دو هفته کاری اخیر حدود 75درصد سهام‌های بازار در صف فروش بوده‌اند. در روز 22 فروردین نیز از 340 سهم بورس تهران 130 سهم صفر درصد تغییر قیمتی داشته‌اند. میانگین ارزش معاملات بازار سهام به 2 هزار و 500 میلیاردتومان رسیده که افت 50درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد. شاخص کل بورس 40درصد افت کرده است.
با وجود ورود حدود 100 هزار میلیاردتومان نقدینگی به بازار بورس در سال 98 و نیمسال اول سال 99، از مهر 99 تا چند روز گذشته 60 هزار میلیاردتومان آن از بازار خارج شده است. کارشناسان با نگاهی به این آمار می‌گویند دیگر فرصت استثنایی توسعه مالی و تامین مالی از پولهای سرگردان از بین رفته است. حالا در روزهایی که وضعیت ارزهای دیجیتال روز به روز بهتر می‌شود و سرمایه‌ها را می‌بلعد، رکود و بی‌رمقی بازار هر روز ادامه دارد و به نظر می‌رسد با ادامه چنین وضعیتی بورس به زودگی در برابر دیگر بازارهای مالی قد خم کند.
