خراسان: از مردادماه امسال و با اجرای طرح همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی، لبخند رضایت بر لب بسیاری از کارگران بازنشسته نشست؛ چرا که پس از ماه‌ها پیگیری، توانستند دولت را با خود همراه سازند و شکاف عمیق بین حقوق بازنشستگان با شاغلان را کم کنند.
اما این طرح با همه مزایایش، قربانیانی هم داشت که به حق قانونی‌شان در همسان‌سازی نرسیدند؛ آن‌ها حدود 400 هزار بازنشسته‌اند که حداقل 20 سال در مشاغل سخت و زیان‌آور خون دل خورده‌اند:
کارگران معدن، کارگران شاغل در ارتفاع و در معرض خطر سقوط، آن‌ها که در معرض آسیب‌های ناشی از کار با عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی غیراستاندارد هستند،کارگران شاغل حفر قنوات، چاه‌ها، فاضلاب‌ها، تونل‌های زیرزمینی و مخازن سربسته، آن‌ها که به طور مداوم روی خطوط و پست‌های انتقال برق می‌کنند، کارگرانی که به طور مستمر در محیط‌هایی با فشار صوتی مشغول کارند و ... ، که روزها و شب‌هایشان را با سختی کار گذرانده‌اند اما حالا این سختکوشی نه تنها مزیتی برایشان نداشته، بلکه دارند چوب آن را هم می‌خورند.
ماجرا چه بود؟
سازمان تامین اجتماعی برای اجرای طرح همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، تعداد سال‌های مفید بیمه‌ای آن‌ها را ملاک عمل قرار داد و طبق آن جدولی برای میزان افزایش حقوق‌ها ارائه کرد. همه چیز منطقی و رضایت‌بخش بود تا این‌که مشخص شد در این جدول، سال‌های سنواتی بازنشستگان مشاغل سخت و زیان‌آور به جای 30 سال، 20 سال در نظر گرفته می‌شود. در حالی که طبق قانون، آن‌ها سالانه 4 درصد (و برخی 8 درصد) حق بیمه بیشتری داده‌اند که 20 ساله بازنشسته شوند و طبق قانون، هر سال سابقه کاری آن‌ها به دلیل سخت و زیان‌آور بودن باید معادل یک‌سال و نیم محاسبه شود.
این حساب و کتاب غیرمنصفانه تامین اجتماعی با انتقادهای گسترده فعالان کارگری هم همراه شد؛ انتقادهایی که به برگزاری جلساتی برای تغییر ساز و کار همسان‌سازی هم انجامید اما خبرهای خراسان حاکی است نتایج این جلسات آن چیزی نیست که مطالبه این 400 هزار بازنشسته بوده است.
اصلاحات در دست اقدام
روز گذشته بود که «مصطفی سالاری»، رئیس سازمان تامین اجتماعی، تازه‌ترین خبرها را درباره این موضوع اعلام و اظهار کرد: «اصلاحات احکام متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان مشاغل سخت و زیان‌آور تأمین اجتماعی به تصویب رسیده و تا چند روز آینده پس از تصویب اعضای هیئت امنا آن را اجرا می‌کنیم». به گزارش ایلنا، سالاری این نکته را هم گفت که: «این‌که چقدر حقوق بازنشستگان مشاغل سخت و زیان‌آور افزایش پیدا کند، متغیر است و بر اساس سال‌هایی که سختی کار داشتند محاسبات انجام می‌شود».
توضیحات نایب رئیس کانون عالی کارگران
اما پیگیری خراسان برای اطلاع از جزئیات موضوع، این نتیجه را داشت که اصلاحات مورد اشاره رئیس سازمان تامین اجتماعی، اصلا آن چیزی نیست که بازنشستگان درخواست داشتند. «قلی شادبخش» نایب رئیس کانون عالی کارگران بازنشسته در گفت‌وگو با خراسان در این‌باره اظهار کرد: «طبق توافقی که انجام شد، با توجه به 4 یا 8 درصد حق بیمه بیشتری که بازنشستگان این مشاغل پرداخت کرده‌اند، همین عدد در تعداد سنوات آن‌ها ضرب و تقسیم بر 30 می‌شود، حاصل آن تعداد سال‌هایی است که به سنوات فعلی آن‌ها در محاسبه میزان همسان‌سازی اضافه خواهد شد».
طبق توضیحاتی که شادبخش می‌دهد، مثلا یک کارگر بازنشسته معدن که 20 سال در سخت‌ترین شرایط ممکن کار کرده و حق بیمه بیشتری هم داده است، حالا سنوات بیمه‌ای او حدود 23 سال خواهد شد که از آن‌چه حق قانونی او بوده 7 سال کمتر است».
می‌دانیم که رضایت‌بخش نیست
نایب رئیس کانون عالی کارگران بازنشسته درباره این اجحاف می‌گوید: «از ابتدا خواسته ما پرداخت کامل حق همسان‌سازی بود چرا که طبق قانون باید هر سال خدمت این بازنشستگان یک‌سال و نیم محاسبه شود اما سازمان تامین اجتماعی برای تامین منابع آن مشکل داشت و در نهایت توافق به این شکل حاصل شد، هرچند که می‌دانیم این توافق رضایت کامل بازنشستگان را جلب نکرده است».
قبول نداریم، اجحاف است
اما «مهدی ترکان» رئیس هیئت مدیره کانون بازنشستگان استان اصفهان از جمله منتقدان جدی این تصمیم تامین اجتماعی است و در گفت‌وگو با خراسان می‌گوید: «ما اصلا این اصلاحیه را قبول نداریم، چرا که قرار بود سختی کار این بازنشستگان لحاظ شود اما متاسفانه باز هم در حق آن‌ها اجحاف شده است ».
دعوت مدیر عامل به یک چالش
وی می‌افزاید: «من در دفاع از این بازنشستگان، از رئیس سازمان تامین اجتماعی دعوت کردم که فقط برای یک ساعت داخل معدن باشد، حتی کار هم نکند، فقط در معدن بنشیند و چای بخورد تا ببیند تحمل این شرایط کاری را دارد یا نه؟» ترکان ادامه می‌دهد: «بازنشستگان مشاغل سخت چنین شرایطی دارند و اگر حقشان را ندهند به آن‌ها ظلم کرده‌اند، بماند که تازه اگر حق قانونی آن‌ها را هم بدهند، می‌شود مبلغی برای جبران افزایش قیمت این روزهای برنج و مرغ و دیگر کالاها».
وی ادامه می‌دهد: «با همسان‌سازی حقوق بازنشستگان لشکری و کشوری، حقوق برخی از آن‌ها دو سه برابر شد که ما از این موضوع خوشحالیم اما حق بازنشستگان کارگری داده نشده است و بعضی از این عزیزان در این شرایط سخت اقتصادی با حقوق‌های دو تا سه میلیون تومان زندگی می‌کنند».
بررسی موضوع در فراکسیون کارگری
برای رساندن صدای اعتراض بازنشستگان مشاغل سخت و زیان‌آور به گوش مسئولان، با «رحمت‌ا... نوروزی» نماینده مجلس و نایب رئیس فراکسیون کارگری مجلس گفت‌وگو می‌کنم. نوروزی با اشاره به این‌که در جلساتی با وزیر کار و رئیس سازمان تامین اجتماعی، خواستار اصلاح این موضوع شده بودیم، می‌گوید: «قرار به تغییر فرایند محاسبه حق این کارگران بود و اگر این موضوع لحاظ نشده باشد، حتما سه‌شنبه یا چهارشنبه (امروز یا فردا) در جلسه هیئت رئیسه فراکسیون کارگری آن را پیگیری خواهیم کرد».
