باشگاه خبرنگاران: علیرضا قدیان استاد و فوق تخصص اورولوژی گفت: یک اوج دیگر شیوع سنگهای ادراری در ۵۵ سالگی است که تقریباً مختص به سنگهای عفونی و در زنان است. سنگهای کلیه در مردان ۴ برابر زنان است اما اگر تنها سنگهای عفونی را در نظر داشته باشیم نسبت مرد به زن ۲ به ۳ است.
وی ادامه داد: آب و هوای گرم و قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که فرد را مستعد از دست دادن آب بدن می‌کند، می‌تواند ریسک سنگ سازی را افزایش دهد. همچنین سابقۀ خانوادگی تشکیل این سنگ‌ها، اهمیت فراوانی دارد. در افراد مبتلا به سنگ در مقایسه با افراد عادی، احتمال داشتن فامیل درجه اول مبتلا به سنگ کلیه، دو برابر است.
دکتر قدیانی افزود: رژیم غنی از کلسیم - سدیم - پروتئین و همچنین عدم تحرک افراد مبتلا به هیپر کلسیوری، افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی مثل التهاب روده یا ایلئوستومی، سابقه ابتلا به عفونت ادراری و بیماری‌های متابولیک، نقرس، عدم تحرک در ابتلا به سنگ نقش دارند.
قدیان درد، خونی شدن ادرار و عفونت را از نشانه‌های سنگهای ادراری برشمرد و افزود: اکثر قریب به اتفاق سنگهای ادراری با شروع حاد درد به‌علت انسداد و اتساع ناگهانی سیستم ادراری فوقانی تظاهر می‌کنند. معمولاً شروع درد، ناگهانی و شدید است به گونه‌ای که ممکن است بیمار را از خواب بیدار کند. مکانیسم اصلی ایجاد درد کلیوی، انسداد ادراری است. در کل، سنگهای غیر مسدودکننده، به صورت دوره‌ای سبب درد عمقی و مبهم در پهلو یا پشت می‌شوند. اکثراٌ درد بیمار با تهوع و استفراغ نیز همراه است.
وی گفت: معمولاً بیماران دچار خونی شدن آشکار ادرار یا تغییر رنگ گهگاه ادرار (به رنگ چای) می‌شوند. عفونت می‌تواند در همراهی با انسداد در سنگهای قسمت فوقانی ایجاد شود. التهاب موضعی ناشی از عفونت، می‌تواند در ایجاد درد مشارکت داشته باشد. همراهی تب با علائم سنگ کلیه، یک اورژانس محسوب می‌شود.
ادامه داد: حمام یا بخار آب گرم و مصرف مایعات در صورت عدم منع در درمان و دفع سنگ مفید است.
قدیان تصریح کرد: بیماران باید رژیم غذایی را رعایت کنند و در طول روز حداقل چهار لیتر آب بنوشند، از فعالیت زیاد بپرهیزند، با مشاهده نخستین عفونت ادراری به پزشک مراجعه کنند، هر چند وقت یک بار آزمایش ادرار انجام دهند و مراقب افزایش میزان اوره و کراتیین خود باشند.
وی یادآور شد: اکثر سنگهای حالب خود به خود دفع می‌شوند و به مداخله نیاز ندارند. احتمال دفع سنگهای ۵-۴ میلی‌متری حالب، ۵۴۰ تا ۵۰ درصد است. معمولاً زمان دفع سنگ‌ها طی ۶ هفته پس از آغاز علایم است. هر چه سنگ در قسمت پائین‌تر حالب قرار داشته باشد، احتمال دفع آن افزایش می‌یابد.
خاطرنشان کرد: هدف فوری درمان درد و هدف طولانی جلوگیری از تخریب کلیه است. هنگام ایجاد درد حاد (اغلب ناشی از گیرکردن سنگ در مجاری) مسکن‌های مخدر و غیراستروئیدی مفید هستند. معمولاً در چنین مواقعی اساس درمان انتظار برای دفع سنگ از طریق جریان ادرار است.
